Jak poradzi sobie branża handlowa bez niedziel?

Jeszcze tylko kilka tygodni i sklepy będą działać jedynie w pierwszą i ostatnią niedzielę miesiąca. Niemal całkowity zakaz handlu w niedziele wejdzie w życie od 2020 r. Jak to wpłynie na rynek handlowy w Polsce?

Szymon Łukasik, ekspert Cresa Polska: - Wprowadzenie nowych przepisów dotyczących handlu - od 1 marca 2018 roku - będzie mieć duży wpływ na dotychczasowe przyzwyczajenia konsumentów.

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na to, że w Polsce wielkopowierzchniowe obiekty handlowe zawsze były czynne w niedziele - za wyjątkiem świąt państwowych i religijnych. Zmiana ta jest ingerencją w wolność wyboru. Jeżeli są klienci, którzy uważają, że nie należy robić zakupów w niedziele, nie powinni ich robić.

A pracownicy...?

- Jeśli chodzi o pracowników, to sytuacja jest bardziej skomplikowana, chociażby dlatego, że nie tylko pracownicy handlu pracują w niedziele. Trzeba też pamiętać, że u bardzo wielu handlowców niedziela jest drugim - po sobocie - najmocniejszym dniem handlowym w tygodniu, jeżeli chodzi o obroty. Odebranie tego dnia będzie oznaczało spadek obrotów w sieciach handlowych i tylko częściowo rozłoży się to na inne dni.

Posłowie proponują wyłączenie z zakazu handlu w niedziele sklepów internetowych. Sieć przejmie ruch czy zmienimy przyzwyczajenia?

- Uważam, że wzrosną obroty w sklepach internetowych, ale Internet nie przejmie 100 procent obrotów, które znikną z centrów handlowych w niedziele. A co z osobami, które nie lubią, nie chcą lub nie mogą robić zakupów w sieci?

- Przypomina mi się zdanie jednego z operatorów kawiarni, który wypowiadał się niedawno na konferencji tak: "kawa niewypita w niedzielę jest stracona na zawsze".

Co to oznacza?

- Gastronomię tylko częściowo można przenieść do Internetu, a w nowoczesnych obiektach handlowych jest ona coraz popularniejsza i bardziej wyszukana. Nawet jeżeli lokale gastronomiczne zostaną otwarte, to ich niedzielne obroty będą dużo niższe niż w dni, kiedy pozostała część handlowa centrum jest otwarta.

- Warto przy okazji poruszyć temat obiektów outletowych. Co prawda ich udział w polskim rynku jest niewielki, ale są bardzo popularne. Znamienny jest fakt, że żyją one weekendami, ponieważ najczęściej są oddalone od centrum miasta, a zakupy w nich trwają długo. Odwiedzalność w centrach outletowych w sobotę i w niedzielę jest nawet kilkukrotnie wyższa niż w dni pracujące w ciągu tygodnia. Tu Internet nie ma nic do rzeczy.

Kogo dotknie najbardziej zamknięcie sklepów w niedziele? Właścicieli galerii, najemców sklepów, firmy usługowe pracujące dla galerii - kto poniesie największe konsekwencje?

- W branży handlowej zamknięcie sklepów w niedziele dotknie wszystkich. Najemcy będą mieli niższe obroty w sklepach. Właściciele galerii już szykują się na inicjatywy najemców związane z wnioskami o zmianę umów ze względu na ograniczenie liczby dni handlowych.

- Firmy usługowe, które obsługują obiekty handlowe, również muszą się przygotować na zmiany. Być może będą musiały renegocjować stawki i ograniczyć zatrudnienie. Wszyscy poniosą konsekwencje i nie będzie to zmiana na lepsze.

- Proszę zwrócić uwagę także na to, że praca w centrum handlowym - w tym w niedziele - jest też okazją do dorobienia dla studentów lub osób, które potrzebują części etatu poza regularnymi godzinami pracy w tygodniu. Za każdym razem, kiedy otwierany jest nowy obiekt handlowy, powstaje wiele miejsc pracy - w zależności od wielkości obiektu od 200 do 1,5 tys. nowych stanowisk pracy.

- Dodatkowo także kolejne sieci handlowe, które planują wejście na polski rynek, będą brały to pod uwagę, ponieważ w nowej sytuacji trudno ocenić jest wysokość spodziewanych obrotów.

Restauracje i części rozrywkowe galerii będą mogły być otwarte w niedziele. Podobno i piekarnie, i sklepy z dewocjonaliami i pamiątkami oraz apteki, kwiaciarnie czy kioski też będą mogły działać, podczas gdy inne branże nie. Czy te luki mogą wykorzystywać supermarkety?

- Znając polskich przedsiębiorców, prędzej czy później, doszukają się luk w ustawie i wykorzystają je, na zasadzie: "co nie jest zabronione, jest dozwolone". Np. piekarnie - jeżeli będą mogły działać w niedzielę, to znaczy, że niektóre sklepy będą otwarte, bo zdecydowana większość z nich ma własne piekarnie.

- Mnie martwi tempo wprowadzania zmian. Z doświadczenia wiemy, że zmiany wchodzące w życie zbyt szybko są niskiej jakości i na dłuższą metę szkodzą, a nie pomagają, powodując powstawanie precedensów i ogólny bałagan. A to w biznesie jest szkodliwe.

- Wracając do meritum: jeżeli kino będzie działać w galerii handlowej w niedzielę - to wspaniale, bo będzie można obejrzeć film. Ale okoliczne restauracje, czy w ogóle restauracje w centrum handlowym, nie będą na tym zyskiwać, ponieważ klient strefy food court czy restauracji wcale nie jest tożsamy z klientem kina. Poza tym nawet jeżeli klient kina wpadał do restauracji, teraz może go zniechęcić pustka w centrum handlowym.

- Strefy gastronomiczne, które są w stanie przetrwać niedzielę z zamkniętymi sklepami, to tylko te rozbudowane i nowoczesne, jak na przykład strefa działająca od kilku lat w Galerii Mokotów czy ta niedawno uruchomiona w Arkadii. Tradycyjne strefy food court z kilkoma punktami gastronomicznymi - nawet znanych i popularnych marek - są bez szans. Utrzymanie ich otwartych w niedzielę, niezależnie od sklepów w galerii, grozi stratą finansową.

Jak zakaz handlu w niedziele wpłynie na branżę handlową?

- Rynek zapewne poradzi sobie z nową sytuacją, ale czeka nas trudny okres zmian dla wszystkich uczestników rynku.

Opr. KM