Jak świadomie kupować w internecie?

Każdy sklep powinien udostępnić na stronie internetowej swoje dane tj. nazwę firmy, dane adresowe, dane rejestrowe firmy oraz co najmniej adres e-mail. Jeżeli stwierdzisz brak powyższych danych firmy, na stronie internetowej sklepu zachowaj ostrożność - ukrywanie danych nie jest cechą rzetelnego sprzedawcy. Każdą firmę możesz samodzielnie sprawdzić na stronach Głównego Urzędu Statystycznego wystarczy znać jej NIP lub REGON. W niecałą minutę możesz zweryfikować, czy dana firma faktycznie istnieje i czy podane na stronie dane zgadzają się ze stanem faktycznym. Dodatkowo każdy sklep powinien posiadać regulamin, określający prawa i obowiązki, twoje jako klienta oraz sklepu jako sprzedawcy. Pamiętaj, że to na podstawie regulaminu sklepu dokonujesz w nim zakupów i w przypadku ewentualnych problemów będzie on - w pierwszej kolejności - podstawą rozstrzygania kwestii spornych. Należy jednak mieć świadomość, że regulamin nie wyłącza uprawnień, które ci przysługują na mocy obowiązującego w Polsce prawa.

Jest to najważniejszy aspekt dokonywania zakupów w internecie, a chwilę zawarcia umowy sprzedaży określa regulamin sklepu internetowego. Możliwe są dwa scenariusze zawarcia umowy sprzedaży. W pierwszym jest to chwila, z którą składasz zamówienie w sklepie, natomiast w drugim, chwilą zawarcia umowy sprzedaży jest otrzymanie od sklepu potwierdzenia przyjęcia zamówienia do realizacji.

Dlaczego zawarcie umowy sprzedaży jest tak ważne? Od tej chwili na każdej ze stron zawartej umowy sprzedaży ciążą określone prawem i regulaminem sklepu obowiązki. Sklep jest zobowiązany dostarczyć zamówiony towar na warunkach określonych w zamówieniu, które w szczególności określają adres dostawy oraz łączną cenę zamówienia. Ty, jako konsument, jesteś zobowiązany zapłacić za zamówienie i dostarczony towar odebrać.

Ważne! Sklep, po zawarciu umowy sprzedaży nie może - bez twojej zgody - zmieniać jej warunków. Oznacza to, że sklep nie ma prawa dokonywać (jednostronnie) zmian dotyczących ceny towaru, kosztów dostawy, czy też innych charakterystycznych parametrów zamówienia, np. koloru, modelu towaru itp.

Zdecydowana większość sklepów daje możliwość dokonania przez ciebie zmiany w zamówieniu, a nawet jego anulowania jeżeli przesyłka nie została jeszcze wysłana. Jeżeli złożysz zamówienie w sklepie i okaże się, że doszło do pomyłki z twojej strony, wówczas możesz zwrócić się do sklepu z prośbą o wprowadzenie zmian. Pamiętaj, że im szybciej skontaktujesz się ze sklepem tym szansa na wprowadzenie zmian będzie większa. Po nadaniu przez sklep przesyłki będziesz zobowiązany wywiązać się z umowy sprzedaży.

Ważne! Nawet jeżeli sklep nie daje możliwości wprowadzenia zmian w zamówieniu lub jest za późno na ich wprowadzenie, przysługuje ci prawo do odstąpienia od zawartej umowy sprzedaży - bez podania przyczyny - w ciągu 10 dni kalendarzowych od dnia otrzymania przesyłki oraz do otrzymania zwrotu pełnej kwoty jaką opłaciłeś za zamówienie.

Sklepy internetowe oferują z reguły kilka alternatywnych metod płatności. Wybór konkretnej należy do ciebie, ale pamiętaj o tym, że każdy sklep internetowy musi udostępnić możliwość płatności przy odbiorze, czyli "za pobraniem".

Nie musisz obawiać się o bezpieczeństwo konkretnych metod płatności - wszystkie są tak samo bezpieczne, ale ponadto mogą oferować coś więcej niż przekazanie pieniędzy sprzedawcy. Jednym z takich dodatkowych profitów jest możliwość szybkiego zwrotu zapłaconej kwoty jeżeli dokonasz płatności kartą kredytową. W przypadku gdy np. wystąpią problemy z realizacją dostawy, a sprzedawca nie będzie reagował na próby kontaktu możesz skontaktować się ze swoim bankiem i po przejściu określonej procedury odzyskać wpłacone pieniądze.

Ważne! Pamiętaj również o tym, że bez względu na wartość zamówienia sklep nie może żądać zapłaty z góry za zamówienie, a także nie może uzależnić realizacji zamówienia od wpłaty jakiejkolwiek zaliczki.

Najbardziej przyjemnym momentem kupowania w internecie jest odebranie paczki. Większość przesyłek przychodzi na czas i nie ma z tym problemów. Pamiętaj jednak, że zgodnie z prawem każdy sklep ma maksymalnie 30 dni na zrealizowanie zamówienia. Jeżeli nie wywiąże się z tego terminu, możesz od umowy sprzedaży odstąpić i - jeżeli dokonałeś zapłaty z góry - sklep ma obowiązek zwrócić ci pełną kwotę jaką wpłaciłeś.

Jeżeli zdarzy się, że przy odbiorze paczki zauważysz, że jest ona uszkodzona, zawsze możesz odmówić jej przyjęcia. Kurier dysponuje odpowiednim formularzem, dzięki któremu w prosty sposób możesz złożyć reklamację i podać powód nieprzyjęcia paczki.

Jeżeli opakowanie zewnętrzne paczki nie budzi zastrzeżeń i pokwitujesz jej odbiór, możesz ją otworzyć w obecności kuriera, by upewnić się, że jej zawartość zgadza się z zamówieniem, a sam towar nie jest uszkodzony mechanicznie. Jeżeli okaże się, że coś jest nie tak, wówczas dobrze jest sporządzić w obecności kuriera protokół, w którym opisany zostanie stan faktyczny i złożyć reklamację w sklepie.

Oczywiście, że tak! Jest to przewaga jaką masz względem zakupów robionych w sposób tradycyjny, których, co do zasady, nie można oddać, chyba że sklep takie zwroty przyjmuje. Jeżeli kupujesz w internecie i jeżeli zamówiony towar nie spełnia twoich oczekiwań lub zmieniłeś zdanie, pamiętaj, że masz 10 dni kalendarzowych na to by poinformować sklep o tym, że chcesz zwrócić towar - wystarczy wysłać odpowiednie oświadczenie do sklepu. Od momentu poinformowania sklepu, masz kolejne 2 tygodnie na odesłanie towaru do sklepu. Koszty odesłania niestety musisz ponieść, ale pamiętaj o tym, że sklep w ciągu tych samych 2 tygodni ma obowiązek zwrócić ci całą zapłaconą kwotę, tzn. cenę towaru wraz kosztami wysyłki towaru do Ciebie.

Możesz odpakować zamówiony towar, a nawet wyjąć go z oryginalnego opakowania, podłączyć do prądu i sprawdzić, czy działa. Jeżeli zamówisz ubrania możesz je przymierzyć. Podczas sprawdzania towaru pamiętaj jednak o tym, by go nie uszkodzić, czy też nie ubrudzić. Nie powinien on nosić śladów normalnego używania. Jeżeli stwierdzisz, że chcesz go jednak oddać do sklepu, to sklep powinien mieć możliwość dalszej jego odsprzedaży.

Są wyjątki, gdzie niestety nie będzie możliwości zwrócenia towaru, a tym samym odstąpienia od umowy sprzedaży. Jeżeli kupisz płytę CD z muzyką lub film DVD lub oprogramowanie, to utracisz możliwość zwrotu towaru w momencie, gdy zdejmiesz folię zabezpieczającą opakowanie. Jeżeli kupisz np. kosmetyki, krem lub inne tego typu produkty, tu również po otwarciu opakowania, nie ma możliwości dokonania zwrotu. Nie możesz zwrócić również leków kupionych przez internet, a także prasy. Jeżeli zamówisz artykuły spożywcze, które mogą ulec szybkiemu popsuciu, wówczas nie możesz ich zwrócić, nawet w przypadku, gdy data ważności towaru jest jeszcze odległa, a jest to typowy towar spożywczy, np. masło. Zwrócić możesz kawę jeżeli jest ona w słoiku, którego nie otworzysz, ale zamówionych mrożonek już niestety nie można zwrócić.

Dodatkową kategorią towarów, których nie można zwracać są towary przygotowane według twoich indywidualnych potrzeb i wytycznych. Niestety nie możesz takiego towaru zwrócić bez podania przyczyny. Pamiętaj jednak, że nadal masz prawo do reklamacji - jeżeli zamówiony towar został źle wykonany, czyli niezgodnie z wytycznymi.

Przykładem indywidualne zamówienia są np. rolety okienne wykonane na wymiar okien. Jeżeli zamówisz kalendarz z wydrukowanymi swoimi zdjęciami, wówczas nie można oddać takiego towaru. Jeżeli zamówisz obrus o standardowych wymiarach, ale z wyhaftowanymi inicjałami, które określisz w zamówieniu lub zamówisz koszulkę z wydrukiem swojego zdjęcia, nie będziesz miał możliwości zwrotu takiego towaru. Wszystkie towary, które w pewien sposób są przygotowane zgodnie z twoimi wymaganiami i odchodzą od standardowej oferty zwrócone być nie mogą, ponieważ sklep nie będzie miał możliwości odsprzedania innej osobie tak przygotowanego towaru.

Pamiętaj, że żadne prawa i obowiązki wynikające z ustaw nie zastąpią życzliwej komunikacji między sklepem a konsumentem, a próby rozwiązywania problemów polubownie zawsze przynoszą najlepsze rezultaty.

Autor: Rafał Stępniewski, Izba Gospodarki Elektronicznej