Jakie dokumenty zmienić?

Szczytny cel przyświecający takim zabiegom, może jednak powodować utrudnienia i komplikacje dla zwykłego obywatela, dla którego potencjalna możliwość utraty ważności dokumentu stanowi istotny problem.

Oczywiste jest, że od momentu wejścia w życie nowych przepisów organy administracji publicznej wydają wszystkie dokumenty wyłącznie w nowej formie. Trzeba jednak pamiętać, że Ustawodawca wprowadzając nowy wzór dokumentu, staje przed trudnym pytaniem: co zrobić z egzemplarzami dotychczas funkcjonującymi w obiegu? Odpowiedź na to pytanie nie jest oczywista; naprzeciw siebie stają dwie wartości - pewność obrotu, która nakazywałaby wprowadzenie obowiązku jak najszybszego dostosowania wszystkich dokumentów do nowego wzoru z jednej strony, oraz koszty wymiany, ale również pozostałe koszty niepieniężne - na przykład czas milionów obywateli, którzy zmuszeni będą do kilkukrotnego pojawienia się w urzędzie, z drugiej strony.

Ze względu na konieczność wyważenia przedstawionych argumentów, zwykle Ustawodawca decyduje się na kompromis polegającym na tym, iż ustalane są pewne terminy, w których kolejne partie dokumentów muszą zostać wymienione, gdyż z upływem tego terminu tracą one swoją ważność.

Dowody osobiste

Zgodnie z ustawą zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz ustawy o działalności gospodarczej (Dz. U. z dnia 5 listopada 2002 roku) dowody osobiste wydane przed dniem 1 stycznia 2001 roku są ważne jedynie do dnia 31 grudnia 2007 roku. Pomimo takiego terminu ważności, nałożony został jednak na obywateli obowiązek wcześniejszej wymiany części dokumentów. I tak:

- do dnia 31 grudnia bieżącego roku (czyli do jutra) obowiązkowej wymianie podlegają dowody osobiste wydane w latach 1973-1980,

- od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. - obowiązkowej wymianie podlegają dowody osobiste wydane w latach 1981-1991,

- od dnia 1 stycznia 2006 r. do dnia 31 grudnia 2006 r. - obowiązkowej wymianie podlegają dowody osobiste wydane w latach 1992-1995,

- od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2007 r. - obowiązkowej wymianie podlegają dowody osobiste wydane w latach 1996-2000.

Prawo jazdy

Podobne rozwiązanie jak w wypadku dowodów osobistych zostało zastosowane przy dokumentach prawa jazdy. Zgodnie z treścią rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wymiany praw jazdy (Dz. U. z dnia 7 czerwca 2002 roku):

- dokumenty wydane w okresie od dnia 1 stycznia 1984 roku do dnia 30 kwietnia 1993 roku podlegają wymianie do 30 kwietnia 2005 roku 2004 (termin ten, który początkowo miał kończyć- się jutro, został przesunięty nowelizacją rozporządzenia wprowadzoną niejako "w ostatniej chwili", ponieważ nowelizacja ta wejdzie w życie 31 grudnia bieżącego roku),

- dokumenty wydane w okresie od dnia 1 maja 1993 roku do dnia 30 czerwca 1999 roku - podlegają wymianie do dnia 30 czerwca 2006 roku,

- dokumenty wydane po dniu 1 lipca 1999 roku - również podlegają wymianie do dnia 30 czerwca 2006 roku.

Ustawodawca nie zdecydował się jednak na wprowadzenie jednego terminu utraty ważności wcześniej wydanych dokumentów, dlatego należy pamiętać o terminach ich wymiany, ponieważ z upływem określonej daty prawo jazdy traci swoją ważność.

Paszporty

Obecnie w użyciu jest kilka wzorów paszportu. Ponieważ jest on dokumentem zawsze wydawanym na czas określony, nie zdecydowano się na wprowadzenie obowiązku wymiany paszportów będących w użyciu. Do takiej wymiany obywatel będzie niejako zmuszony w sposób "naturalny" w momencie upływu terminu ważności dokumentu.

Ponieważ większość z nas nie używa paszportu na co dzień przełom roku jest dobrym momentem aby odszukać dokument w szufladzie, sprawdzić jego termin ważności i ewentualnie wystąpić o wydanie nowego dokumentu. Należy także pamiętać, że służby graniczne wielu państw żądają, aby w momencie wjazdu na terytorium danego państwa paszport był ważny przez okres co najmniej pół roku. Warto pomyśleć o tym teraz, żeby nie spotkała nas przykra niespodzianka podczas wakacyjnych wojaży.

Kancelaria Prawna Łatała i Wspólnicy