Klimat nie sprzyja inwestycjom
Przedsiębiorstwa wstrzymały inwestycje. Tak przynajmniej wynika z danych o PKB za I kwartał. Ekonomiści są zaskoczeni. - Nie rozumiemy, co się stało - przyznają zgodnie. Tempo wzrostu gospodarczego niespodziewanie spadło do 2,1%.
Ekonomiści przewidywali, że w I kw. gospodarka zwolni. Nie spodziewali się jednak, że spadek dynamiki PKB będzie tak głęboki. Najbardziej pesymistyczne prognozy wskazywały na obniżenie tempa wzrostu do 2,6% (Bank Handlowy). Z najlepszych wynikało natomiast, że PKB powinien się zwiększyć o 3,1%. Dawało to średni wzrost na poziomie 3%.
Największą niespodzianką okazały się dane dotyczące inwestycji. Wzrost o 7,4% w IV kw. 2004 r. rozbudził apetyt ekonomistów. Niektórzy obstawiali nawet dwucyfrowe tempo (np. ING, Pekao, BZ WBK) w I kw. tego roku. Z danych GUS wynika tymczasem, że dynamika wyniosła zaledwie o 1%.
Całkowite zaskoczenie
- To najbardziej zdumiewający element publikacji o PKB - mówi Piotr Bielski, ekonomista BZ WBK. - Całą resztę słabych wskaźników można przypisać efektowi statystycznemu związanemu z tym, że w zeszłym roku gospodarka przeżywała rozkwit przed wejściem Polski do UE - dodaje. Chodzi m.in. o konsumpcję indywidualną (spadek do 1,7% z 1,9% w IV kw.) i spowolnienie w przemyśle (spadek tempa wzrostu wartości dodanej do 0,9% z 5,1% w ostatnim kwartale ub.r.).
- Nie rozumiem, co się stało z inwestycjami - mówi też Janusz Jankowiak, główny ekonomista BRE Banku. - To jest znacznie bardziej skomplikowana sprawa niż tylko zbyt restrykcyjna polityka pieniężna. Wygląda na to, że klimat dla inwestycji w Polsce nadal nie jest sprzyjający - dodaje. Jego zdaniem, są spore szanse na to, że dane za I kw. zostaną zrewidowane. - Mamy dużą rozbieżność między bardzo dobrym wykonaniem budżetu w I kwartale, głównie w zakresie podatków pośrednich, a słabymi danymi o popycie w publikacji dotyczącej PKB - mówi.
Korekta prognoz
Z powodu bardzo słabych danych za I kw. ekonomiści już przymierzają się do rewizji danych dotyczących wzrostu gospodarczego w tym roku. - Przed publikacją zakładaliśmy, że będzie to 3,9%. Teraz myślę, że bardziej prawdopodobny jest wzrost na poziomie 3,5-3,6%. Na pewno nie do osiągnięcia jest założona w budżecie 5-proc. tempo - mówi J. Jankowiak. BZ WBK do tej pory obstawiał dynamikę na poziomie 4,3%. - Teraz sądzę, że będzie to bliżej 4% - ocenia P. Bielski. A. Krześniak zastanawia się nad obniżeniem prognozy rocznej poniżej 4%.
- Pytanie, czy spowolnienie gospodarki jest zjawiskiem tymczasowym - zastanawia się P. Bielski. - Do tej pory mówiło się, że I półrocze będzie słabe, ale w drugim sytuacja się poprawi. Bardzo słabe dane za I kw. oznaczają jednak, że spodziewana poprawa koniunktury w następnych miesiącach obarczona jest sporym ryzykiem - dodaje. Minister finansów Mirosław Gronicki ma nadzieję, że spowolnienie inwestycji jest chwilowe, a wzrost PKB w tym roku wyniesie 4%. Według Stanisława Nieckarza z RPP, procesy inwestycyjne w gospodarce można pobudzić przez "pewne" obniżki stóp procentowych.
Eksport już nie tak duży
Dobrych informacji nie miał też wczoraj dla analityków NBP. Chodzi o spowolnienie eksportu w marcu do 10,2% z 23,2% w lutym. Wolniejszy był też wzrost importu (spadek do 5,3% z 25,4% w poprzednim miesiącu). Jest to o tyle niepokojące, że przy braku inwestycji handel zagraniczny jest główną siłą napędową gospodarki.
Ekonomiści tłumaczą słabe dane efektem statystycznym (bardzo silny wzrost przed rokiem, eksportu o 28%, a importu o 26%). - Trzeba się jednak liczyć z tym, że jest to zapowiedź gorszej dynamiki w kolejnych miesiącach - mówi A. Krześniak. Za granicą sprzedaliśmy w marcu towary o wartości 6,18 mld euro, a import wyniósł 6,51 mld euro. Daje to deficyt w obrotach handlowych na poziomie 334 mln euro.
Katarzyna Siwek
