Koniunktura w budownictwie i handlu

Oceny obecnej i prognozy przyszłej sytuacji przedsiębiorstw pogarszają się. Ogólny klimat koniunktury w firmach prywatnych jest oceniany negatywnie, gorzej niż w przedsiębiorstwach publicznych.

W marcu wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w budownictwie oceniany jest lepiej niż w lutym, ale nadal negatywnie i na poziomie wyraźnie niższym niż w analogicznym miesiącu poprzednich ośmiu lat. Na powyższe opinie ma wpływ nadal negatywnie oceniana sytuacja bieżąca przy pozytywnych prognozach na najbliższe miesiące. Ogólny klimat koniunktury w przedsiębiorstwach prywatnych jest oceniany gorzej niż w firmach publicznych.

W październiku ogólny klimat koniunktury w handlu detalicznym oceniany jest negatywnie, bardziej pesymistycznie niż w poprzednim miesiącu i gorzej niż w analogicznym miesiącu ośmiu poprzednich lat. Na sytuację taką wpływają gorsze, negatywne oceny bieżącej i przyszłej sprzedaży oraz sytuacji finansowej przedsiębiorstw.

W marcu ogólny klimat koniunktury w handlu detalicznym oceniany jest mniej pesymistycznie niż w ubiegłym miesiącu, wyraźnie jednak gorzej niż w analogicznym miesiącu ośmiu poprzednich lat. Na sytuację taką wpłynęła poprawa zarówno bieżącej sprzedaży i sytuacji finansowej przedsiębiorstw (chociaż nadal ocenianych negatywnie), a także poprawa przewidywań na najbliższe miesiące.

2. Budownictwo

Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w budownictwie kształtuje się w październiku na poziomie ujemnym (minus 4), niższym niż we wrześniu, ale nieznacznie wyższym niż w październiku 2001 r. Wśród badanych przedsiębiorstw 19% sygnalizuje poprawę koniunktury, a 23% - jej pogorszenie (we wrześniu odpowiednio ? 23% i 19%). Pozostałe przedsiębiorstwa uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie. W firmach prywatnych koniunkturę ocenia się negatywnie, w przedsiębiorstwach publicznych ? nadal pozytywnie.

Przedsiębiorstwa sygnalizują nieznaczny spadek portfela zamówień na roboty budowlano-montażowe. Jedynie firmy publiczne zgłaszają wzrost zamówień, bardziej jednak ograniczony w stosunku do ocen sprzed miesiąca. Ogólna prognoza portfela zamówień na najbliższe trzy miesiące jest pesymistyczna, w przedsiębiorstwach prywatnych nieco gorsza niż w firmach publicznych.

Oceny bieżącej produkcji budowlano-montażowej są negatywne, nieco gorsze od ocen sprzed miesiąca (odpowiedni wskaźnik kształtuje się na poziomie minus 11). Tylko firmy publiczne wskazują na wzrost bieżącej produkcji, ograniczony jednak w stosunku do ocen sprzed miesiąca. Prognozy dotyczące produkcji budowlano-montażowej są negatywne. Firmy prywatne prognozują swoją produkcję budowlano-montażową bardziej pesymistycznie niż jednostki publiczne.

Bieżąca ogólna sytuacja finansowa przedsiębiorstw budowlano-montażowych jest niezadowalająca i gorsza niż w ubiegłym miesiącu. Przedsiębiorstwa prywatne oceniają ją dużo gorzej niż firmy publiczne. W ciągu najbliższych trzech miesięcy należy spodziewać się dalszego pogarszania sytuacji finansowej przedsiębiorstw budowlanych. Prognozy w tym zakresie formułowane przez przedsiębiorstwa prywatne są bardziej pesymistyczne niż przewidywania firm publicznych.

W najbliższych trzech miesiącach przedsiębiorcy firm publicznych i prywatnych przewidują dalszy spadek cen realizacji robót budowlano-montażowych, w stopniu zbliżonym do prognoz sprzed miesiąca.

Nadal utrzymuje się spadkowa tendencja zatrudnienia w budownictwie, przy czym skala przewidywanych redukcji pracowników może być bardziej znacząca od prognoz z ubiegłego miesiąca, zbliżona w jednostkach sektora publicznego i prywatnego.

W październiku utrzymuje się obserwowany od kilku miesięcy bardzo niski odsetek jednostek nie odczuwających żadnych barier w prowadzeniu działalności budowlano-montażowej (1,6%). Nadal największe trudności napotykane przez przedsiębiorstwa związane są z niedostatecznym popytem (w październiku sygnalizuje je podobnie jak we wrześniu 77% przedsiębiorstw zgłaszających bariery) oraz z konkurencją ze strony innych firm (wymienianą przez 76% jednostek wobec 79% we wrześniu). W porównaniu z ocenami sprzed miesiąca nie odnotowuje się znaczących zmian w odczuwaniu innych barier poza barierą warunków atmosferycznych, której znaczenie w październiku rośnie.

W stosunku do popytu oczekiwanego w ciągu najbliższych dwunastu miesięcy około 31% przedsiębiorstw budowlanych ocenia swoje zdolności produkcyjne jako zbyt wysokie, 62% jako wystarczające, a 7% jako zbyt niskie. Opinie te są zbliżone do ocen wyrażanych przed miesiącem.

Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w budownictwie kształtuje się w marcu nadal na poziomie ujemnym, choć wyższym niż w lutym i wynosi minus 3. W przedsiębiorstwach prywatnych koniunkturę ocenia się gorzej niż w firmach publicznych.

Oceny bieżącego portfela zamówień na roboty budowlano-montażowe są negatywne, choć mniej pesymistyczne od ocen formułowanych miesiąc wcześniej, a przeciętny wskaźnik kształtuje się na poziomie minus 29. Przedsiębiorstwa publiczne oceniają bieżące zamówienia negatywnie, choć lepiej niż firmy prywatne. Ogólna prognoza portfela zamówień na najbliższe trzy miesiące jest optymistyczna. Dotyczy to w dużo większym stopniu przedsiębiorstw publicznych.

Oceny bieżącej produkcji budowlano-montażowej są negatywne, choć mniej pesymistyczne od ocen sprzed miesiąca (odpowiedni wskaźnik kształtuje się na poziomie minus 35). Firmy prywatne oceniają bieżącą produkcję gorzej niż przedsiębiorstwa publiczne. Prognozy dotyczące produkcji budowlano-montażowej są pozytywne, dużo lepsze w firmach publicznych niż prywatnych.

Bieżąca ogólna sytuacja finansowa przedsiębiorstw budowlano-montażowych jest nadal niezadowalająca, zbliżona do sytuacji sprzed miesiąca. Firmy prywatne oceniają ją nieco gorzej niż przedsiębiorstwa publiczne. W ciągu najbliższych trzech miesięcy nie należy spodziewać się poprawy sytuacji finansowej przedsiębiorstw budowlanych, choć przewidywania są mniej pesymistyczne niż prognozowano to w ubiegłym miesiącu. Sytuacja finansowa przedsiębiorstw prywatnych może być trudniejsza niż firm publicznych.

W najbliższych trzech miesiącach przewidywany jest dalszy spadek cen realizacji robót budowlano-montażowych, w większym stopniu w przedsiębiorstwach prywatnych niż publicznych.

Skala przewidywanego spadku zatrudnienia może być mniejsza niż wskazywały to prognozy z ubiegłego miesiąca, mniejsza też w jednostkach sektora publicznego niż prywatnego.

W ostatnich czterech miesiącach zmniejszał się systematycznie odsetek przedsiębiorstw nie napotykających na jakiekolwiek bariery w prowadzeniu działalności budowlano-montażowej. W marcu jedynie 0,6% jednostek prowadzi działalność nie odczuwając żadnych ograniczeń (w listopadzie odsetek ten wyniósł 2,8%). Największe trudności napotykane przez przedsiębiorstwa związane są z niedostatecznym popytem, wymienianym przez około 84% jednostek zgłaszających bariery (w październiku 68%). Drugą co do znaczenia barierą jest konkurencja ze strony innych firm (w marcu sygnalizuje ją 74% przedsiębiorstw). Wyraźnie mniejszą barierą są w lutym warunki atmosferyczne.

W stosunku do oczekiwanego w najbliższym półroczu popytu około 33% przedsiębiorstw budowlanych ocenia swoje zdolności produkcyjne jako zbyt wysokie, 61% jako wystarczające, a 6% jako zbyt niskie. Opinie te są zbliżone do ocen wyrażanych przed miesiącem.

Procent tych przedsiębiorstw, które nie planują żadnej działalności inwestycyjnej w ciągu najbliższych 12 miesięcy kształtuje się na poziomie 31% (wobec 29% przedsiębiorstw nie planujących działalności inwestycyjnej w marcu 2001 r.). Pozostali producenci przewidują, że ich działalność inwestycyjna dotyczyć będzie prac i zakupów modernizacyjnych (68% przedsiębiorstw) oraz nowych inwestycji (55%). Dla 89% przedsiębiorstw źródłem finansowania tej działalności będą środki własne, a dla 36% krajowe kredyty bankowe. Leasingiem jest zainteresowane 17% przedsiębiorstw.

3. Handel detaliczny

W marcu wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w handlu detalicznym kształtuje się na poziomie minus 23 co oznacza poprawę w stosunku do ubiegłego miesiąca. Wśród badanych przedsiębiorstw 13% sygnalizuje poprawę koniunktury, a 36% - jej pogorszenie. Pozostałe przedsiębiorstwa uznają, że ich sytuacja nie uległa zmianie.

Przedsiębiorstwa handlowe sygnalizują wyraźnie mniejsze niż miesiąc wcześniej ograniczenia bieżącej sprzedaży. Zmniejszają się także trudności w bieżącym regulowaniu zobowiązań finansowych. Notowany przez przedsiębiorstwa niedobór zapasów towarów jest zbliżony do wskazań z ubiegłego miesiąca. Prognozy sprzedaży po raz pierwszy od czerwca 2001 nie są negatywne. Przewidywana sytuacja finansowa przedsiębiorstw jest oceniana mniej pesymistycznie niż w ubiegłym miesiącu. Konsekwencją tego będzie widoczne zmniejszenie ograniczeń zamówień na towary. Przewidywany wzrost cen będzie zbliżony do prognoz z ubiegłego miesiąca. W stosunku do przewidywań z ubiegłego miesiąca może nastąpić niewielkie zmniejszenie skali zwolnień pracowników.

W poszczególnych grupach wielkości przedsiębiorstw sytuacja jest zróżnicowana. Pozytywne oceny koniunktury odnotowano jedynie w jednostkach największych (o liczbie pracujących 250 i więcej osób). Wskaźnik ogólnego klimatu dla tej grupy przedsiębiorstw kształtuje się na poziomie plus 1 (minus 8 przed miesiącem). Nadal najgorzej oceniają koniunkturę jednostki o liczbie pracujących do 9 osób (wskaźnik ogólnego klimatu wynosi w marcu minus 34 wobec minus 41 przed miesiącem).

W jednostkach o liczbie pracujących 250 i więcej osób bieżąca sprzedaż oraz sytuacja finansowa przedsiębiorstw jest oceniana wyraźnie mniej pesymistycznie niż miesiąc wcześniej. Poziom nadmiernych zapasów towarów utrzymuje się na poziomie zbliżonym do wskazań z ubiegłego miesiąca. W najbliższych miesiącach w jednostkach tych oczekuje się wzrostu sprzedaży. W konsekwencji przewiduje się widoczny wzrost zamówień na towary. Prognozy sytuacji finansowej są jednak negatywne. Utrzyma się duża skala redukcji zatrudnionych. Wzrost cen w najbliższych miesiącach może być natomiast nieco wyższy w stosunku do przewidywań z lutego.

W przedsiębiorstwach o liczbie pracujących do 9 osób, lepsze niż miesiąc wcześniej, lecz nadal negatywne, niskie oceny ogólnego klimatu koniunktury są konsekwencją ciągle pesymistycznych (choć lepszych niż miesiąc wcześniej) ocen bieżącej i przewidywanej sprzedaży oraz sytuacji finansowej przedsiębiorstw. Obserwuje się nieznaczne zmniejszenie niedoboru zapasów w stosunku do wskazań sprzed miesiąca. W tej sytuacji przewidywane jest mniejsze niż prognozowano przed miesiącem ograniczenie zamówień na towary. Wzrost cen na produkty oferowane przez tę grupę przedsiębiorstw utrzyma się na poziomie zbliżonym do przewidywań z ubiegłego miesiąca. Przewidywana skala redukcji zatrudnienia będzie mniejsza w stosunku do prognoz sprzed miesiąca.

W poszczególnych branżach handlu detalicznego sytuacja jest także zróżnicowana. Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury jest mniej pesymistyczny niż w lutym w jednostkach wszystkich omawianych branż poza jednostkami branży pojazdy mechaniczne. Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w jednostkach branży żywnościowej przyjmuje wartość minus 20, wobec minus 29 w lutym, w jednostkach branży pojazdy mechaniczne - minus 25, wobec 24 w lutym, w branżach: meble, rtv, agd - minus 27, wobec minus 39 w ubiegłym miesiącu, w branżach: włókno, odzież, obuwie - minus 32 wobec minus 45 w lutym.

Mniej pesymistyczne oceny koniunktury w przedsiębiorstwach sprzedających żywność są spowodowane lepszymi ocenami przewidywanej sprzedaży, przy mniej negatywnych niż w lutym ocenach sprzedaży bieżącej. Oceny bieżącej i przewidywanej sytuacji finansowej przedsiębiorstw są także mniej pesymistyczne niż w ubiegłym miesiącu. Jednostki sygnalizują niewielki spadek niedoboru zapasów towarów. W tej sytuacji przewiduje się, że przyszłe zamówienia na towary będą ograniczone w znacznie mniejszym stopniu niż prognozowano miesiąc wcześniej. Kierujący przedsiębiorstwami zamierzają w najbliższych miesiącach przeprowadzić redukcję zatrudnienia na skalę zbliżoną do prognozowanej w zeszłym miesiącu. Przewidywany wzrost cen może utrzymać się na poziomie zbliżonym w stosunku do prognozowanego w ubiegłym miesiącu.

Utrzymujące się pesymistyczne oceny koniunktury w branży pojazdy mechaniczne są spowodowane nadal negatywnymi ocenami bieżącej i przyszłej sprzedaży oraz sytuacji finansowej przedsiębiorstw. Jednostki tej branży sygnalizują niewielki wzrost nadmiernego poziomu zapasów. Przyszłe zamówienia na pojazdy mechaniczne mogą być ograniczone w stopniu nieco większym niż przewidywano w ubiegłym miesiącu. Kierujący przedsiębiorstwami prognozują w najbliższych miesiącach dalsze duże redukcje zatrudnienia, na poziomie zbliżonym do przewidywań z lutego. Konsekwencją powyższej sytuacji może być w najbliższych miesiącach widoczne przyśpieszenie tendencji spadkowej cen sprzedawanych samochodów.

Mniej pesymistyczne niż miesiąc wcześniej oceny koniunktury w jednostkach branż: meble, rtv, agd są spowodowane optymistycznymi ocenami przewidywanej sprzedaży, przy mniej pesymistycznych ocenach sprzedaży bieżącej. Oceny bieżącej i przewidywanej sytuacji finansowej przedsiębiorstw są także mniej pesymistyczne niż miesiąc wcześniej. Sygnalizowane jest znaczące zwiększenie niedoboru poziomu stanu zapasów. Na najbliższe miesiące przewidywany jest wzrost zamówień na towary. Przedsiębiorcy kierujący przedsiębiorstwami tych branż przewidują w najbliższych miesiącach nieco mniejsze redukcje zatrudnienia w stosunku do prognoz z lutego. W nadchodzących miesiącach może nastąpić niewielkie spowolnienie tendencji spadkowej cen na meble, rtv, agd.

Na mniej pesymistyczną niż przed miesiącem ogólną ocenę klimatu koniunktury w jednostkach branż: włókno, odzież, obuwie ma wpływ zarówno poprawa sytuacji bieżącej jak i jej przewidywań na najbliższe miesiące. Sygnalizowane jest także zmniejszenie trudności w bieżącej i prognozowanej regulacji zobowiązań finansowych przedsiębiorstw. Stan poziomu bieżących zapasów uznawany jest za wystarczający. Przyszłe zamówienia na towary mogą być ograniczone w stopniu mniejszym w stosunku do przewidywań z ubiegłego miesiąca. W najbliższych miesiącach można także oczekiwać redukcji zatrudnienia na skalę mniejszą niż prognozowano miesiąc wcześniej. W jednostkach tych branż może nastąpić spowolnienie tendencji spadkowej cen na sprzedawane towary.3. Handel detaliczny

W październiku wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w handlu detalicznym kształtuje się na poziomie minus 21, co oznacza pogorszenie ocen w stosunku do ubiegłego miesiąca. Wśród badanych przedsiębiorstw 12% sygnalizuje poprawę koniunktury, a 33% - jej pogorszenie. Pozostałe przedsiębiorstwa uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Przedsiębiorstwa handlowe sygnalizują większe niż miesiąc wcześniej ograniczenia bieżącej sprzedaży. Pogłębiają się trudności w terminowym regulowaniu zobowiązań finansowych. Przyszła sprzedaż może być ograniczana w stopniu większym niż prognozowano we wrześniu, co powoduje, że ograniczenia zamówień na towary mogą być też większe niż przewidywano w ubiegłym miesiącu. W najbliższych miesiącach sytuacja finansowa przedsiębiorstw może w dalszym ciągu pogarszać się w stopniu większym niż prognozowano przed miesiącem. Zwolnienia pracowników mogą utrzymać się na poziomie podobnym do oczekiwań formułowanych miesiąc wcześniej. Ceny towarów obniżają się w tempie zbliżonym do ubiegłego miesiąca. W najbliższych miesiącach przewiduje się niewielki spadek cen.

Przedsiębiorstwa wszystkich klas wielkości oceniają koniunkturę negatywnie, gorzej niż we wrześniu. Najmniej pesymistyczne oceny formułują jednostki duże o liczbie pracujących 250 i więcej osób (wskaźnik wynosi minus 8 wobec plus 1 we wrześniu). Najgorzej oceniają koniunkturę jednostki o liczbie pracujących do 9 osób (minus 31 w październiku wobec minus 18 przed miesiącem). Wskaźnik koniunktury w jednostkach o liczbie pracujących 10-49 osób kształtuje się na poziomie minus 18 (we wrześniu minus 14), w jednostkach o liczbie pracujących 50-249 osób - na poziomie minus12 (przed miesiącem minus 11).

W jednostkach o liczbie pracujących 250 i więcej osób bieżąca sprzedaż jest oceniana negatywnie, gorzej niż we wrześniu. Pociąga to za sobą znacznie gorsze oceny sytuacji finansowej tej grupy przedsiębiorstw. Prognozowana w ubiegłym miesiącu pozytywnie kondycja finansowa tej grupy jednostek, w najbliższych miesiącach może ulec pogorszeniu. W porównaniu z wrześniem, zwiększa się nieznacznie nadmierny poziom zapasów. Przewidywany w najbliższych miesiącach wzrost sprzedaży będzie znacznie mniejszy niż prognozowano w ubiegłym miesiącu. W związku z tym przewiduje się mniejszą skalę zamówień na towary. W październiku odnotowywany jest zbliżony do września spadek cen towarów. W najbliższych miesiącach ceny te mogą nadal obniżać się. Skala redukcji zatrudnienia może być zbliżona do przewidywań z września.

Nadal negatywne, gorsze niż we wrześniu, oceny ogólnego klimatu koniunktury w przedsiębiorstwach o liczbie pracujących do 9 osób są konsekwencją pogarszających się, pesymistycznych ocen bieżącej i przyszłej sprzedaży oraz sytuacji finansowej przedsiębiorstw. Poziom zapasów towarów jest nadal niedostateczny w stosunku do potrzeb. Ceny towarów są obniżane w tempie szybszym niż we wrześniu. Formułowane prognozy wskazują na możliwość ich dalszego spadku w najbliższych miesiącach. W najbliższych miesiącach zamówienia na towary będą ograniczane w stopniu znacznie większym niż prognozowano we wrześniu. Należy też oczekiwać dalszych zwolnień pracowników, nieco większych niż przewidywano w ubiegłym miesiącu.

Negatywne są też oceny koniunktury w poszczególnych branżach handlu detalicznego. Oceny zbliżone do ubiegłego miesiąca notuje się w branżach: włókno, odzież, obuwie (październik - minus 20, wrzesień - minus 19) i pojazdy mechaniczne (październik - minus 9, wrzesień minus 11). Wskaźniki ogólnego klimatu koniunktury w jednostkach pozostałych branż są bardziej pesymistyczne niż w ubiegłym miesiącu. W branżach: meble, rtv, agd wskaźnik ten pogorszył się do minus 13 wobec minus 5 we wrześniu, w branży żywnościowej - z minus 13 do minus 26.

Pogarszające się w październiku oceny klimatu koniunktury w przedsiębiorstwach sprzedających żywność są konsekwencją bardziej pesymistycznych niż we wrześniu zarówno ocen bieżącej sytuacji ekonomicznej jak i jej kształtowania się w najbliższych miesiącach. W październiku obserwuje się znaczne ograniczenia bieżącej sprzedaży. Przewiduje się dalsze jej zmniejszenie w nadchodzących miesiącach. Nie należy też oczekiwać uzupełnienia niedostatecznych w październiku zapasów towarów, bowiem przedsiębiorstwa nadal zamierzają ograniczać zamówienia na towary. Trudna, oceniana negatywnie, sytuacja finansowa przedsiębiorstw może ulegać dalszemu, znacznemu pogorszeniu. Szybko obniżane w październiku ceny żywności mogą w najbliższych miesiącach spadać tylko w niewielkim stopniu. W tej grupie jednostek należy oczekiwać większych redukcji zatrudnienia niż prognozowano we wrześniu.

W branży pojazdy mechaniczne obserwuje się znacznie mniejsze niż w ubiegłym miesiącu ograniczenie bieżącej sprzedaży. Na najbliższe miesiące przewiduje się nawet niewielki jej wzrost. Mimo to w najbliższych miesiącach nadal będą ograniczane zamówienia na pojazdy mechaniczne. Zmniejsza się niedobór zapasów. Negatywna sytuacja finansowa przedsiębiorstw nie ulega znaczącym zmianom w stosunku do września. Jej prognozy na najbliższe miesiące są wprawdzie nadal pesymistyczne, ale lepsze niż miesiąc wcześniej. Wprawdzie w październiku notuje się wolniejszy spadek cen niż we wrześniu, ale w najbliższych miesiącach mogą one być obniżane w tempie nieco szybszym niż prognozowano przed miesiącem. Kierujący przedsiębiorstwami prognozują w najbliższych miesiącach dalsze redukcje zatrudnienia, ale w stopniu mniejszym niż przewidywano we wrześniu.

Oceny bieżącej sprzedaży w jednostkach branż: meble, rtv, agd są w październiku negatywne, gorsze w porównaniu z wrześniem. W najbliższych miesiącach przewiduje się jednak ponowny wzrost sprzedaży. Poziom zapasów towarów jest nadal określany jako niedostateczny w stosunku do potrzeb i utrzymuje się na podobnym do września poziomie. Przewiduje się, że zamówienia na towary utrzymają się na bieżącym poziomie. Ceny towarów spadają dużo wolniej niż przed miesiącem. Przewidywane tempo ich spadku w najbliższych miesiącach będzie szybsze niż prognozowano we wrześniu. Bieżąca sytuacja finansowa przedsiębiorstw pogarsza się. Jej oceny na najbliższe miesiące są też negatywne, gorsze niż przewidywano we wrześniu.

W jednostkach branż: włókno, odzież, obuwie oceny klimatu koniunktury utrzymują się na negatywnym poziomie, podobnym do ubiegłego miesiąca. Wpływa na to głównie nadal niezadowalająca bieżąca sytuacja finansowa przedsiębiorstw. Podobnie jak we wrześniu, również poziom zapasów uznawany jest za zbyt duży. W konsekwencji przyszłe zamówienia na towary będą nadal ograniczane, w stopniu wyraźnie większym niż prognozowano we wrześniu. Bieżąca sprzedaż jest znacznie mniej ograniczana niż w ubiegłym miesiącu, a w najbliższych miesiącach przewidziany jest nawet jej wzrost. Ceny na towary nadal spadają, ale wolniej niż we wrześniu. W najbliższych miesiącach należy oczekiwać dalszego spadku cen. Przyszła sytuacja finansowa przedsiębiorstw jest oceniana negatywnie, chociaż nieco mniej pesymistycznie niż we wrześniu. W najbliższych miesiącach należy oczekiwać mniejszej redukcji zatrudnienia w porównaniu do prognoz sprzed miesiąca.

Tylko 1% badanych jednostek handlowych deklaruje, że nie napotyka na bariery w prowadzeniu bieżącej działalności (w III kwartale odpowiedni wskaźnik wyniósł 2%). Dla pozostałych przedsiębiorstw największe bariery nadal stanowią: nadmierna konkurencja na rynku sygnalizowana przez 76% jednostek, niedostateczny popyt na sprzedawane towary (66% jednostek), nadmierne podatki i inne obciążenia na rzecz budżetu państwa (56% jednostek) oraz wysokie koszty zatrudnienia (47% jednostek). Nasilenie tych barier od roku nie ulega istotnym zmianom.