Koniunktura w listopadzie

Na pogorszenie koniunktury wpływają zarówno ostrożniejsze niż przed miesiącem, choć nadal optymistyczne, przewidywania dotyczące portfela zamówień oraz produkcji jak i gorsze niż w październiku oceny bieżącego portfela zamówień i produkcji. Bieżąca sytuacja finansowa oceniana jest negatywnie. Przewidywana w najbliższych miesiącach poprawa sytuacji finansowej może być mniejsza niż prognozowano w październiku.

W listopadzie ogólna koniunktura w budownictwie oceniana jest nadal korzystnie, choć nieco gorzej niż w październiku, ale bardziej optymistycznie niż w analogicznym miesiącu w całym badanym okresie. Na sytuację tę wpływają ostrożniejsze niż przed miesiącem oceny zarówno bieżącego jak i przyszłego portfela zamówień oraz przewidywanej produkcji budowlano-montażowej. Bieżąca sytuacja finansowa przedsiębiorstw jest oceniana pozytywnie i nieco lepiej niż w październiku. Przewidywania w tym zakresie są nadal korzystne, choć ostrożniejsze niż przed miesiącem.

Ogólny klimat koniunktury w handlu detalicznym oceniany jest w listopadzie negatywnie, choć nieco lepiej niż w październiku i w analogicznym miesiącu ostatnich sześciu lat. Na sytuację tę wpływają mniejsze niż przed miesiącem ograniczenia bieżącej sprzedaży przy utrzymaniu prognoz sprzed miesiąca w tym zakresie. Zarówno oceny bieżące jak i prognozy dotyczące sytuacji finansowej są bardziej pesymistyczne niż w październiku.

Spośród badanych grup jednostek usługowych1 najkorzystniejsze oceny koniunktury sygnalizują w listopadzie jednostki z sekcji pośrednictwa finansowego, edukacji oraz pozostałej działalności usługowej komunalnej, społecznej i indywidualnej. Także pozytywnie, choć na dużo niższym poziomie, oceniają swoją koniunkturę firmy prowadzące działalność z zakresu transportu, gospodarki magazynowej i łączności oraz obsługi nieruchomości, wynajmu, nauki i usług związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Negatywne oceny klimatu koniunktury formułują jednostki z sekcji hotele i restauracje oraz ochrony zdrowia i opieki społecznej.

PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE: W listopadzie ogólny klimat koniunktury w przetwórstwie przemysłowym kształtuje się na poziomie plus 7 (w październiku - plus 10, przed rokiem w listopadzie - plus 12). Poprawę koniunktury sygnalizuje 23% badanych przedsiębiorstw, jej pogorszenie - 16% (w październiku odpowiednio: 25% i 15%). Pozostałe przedsiębiorstwa uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

W listopadzie bieżący portfel zamówień jest oceniany nieco gorzej niż w ubiegłym miesiącu, co wynika ze zmniejszenia optymizmu przedsiębiorców w zakresie krajowego portfela zamówień oraz nieznacznego pogorszenia opinii dotyczących zagranicznego portfela zamówień. Bieżąca produkcja rośnie wolniej niż w październiku. W najbliższych miesiącach przedsiębiorcy oczekują rozszerzenia portfela zamówień i produkcji, choć w skali mniejszej niż prognozowano miesiąc wcześniej. Stan zapasów wyrobów gotowych nieznacznie przekracza poziom uznawany przez przedsiębiorców za wystarczający. Utrzymują się zarówno niewielkie opóźnienia przy ściąganiu należności od kontrahentów jak i nieznaczne trudności w bieżącym regulowaniu zobowiązań finansowych. W najbliższych miesiącach sytuacja finansowa przedsiębiorstw może się nieznacznie poprawić, choć przewidywania w tym zakresie są ostrożniejsze niż przed miesiącem. Skala zwolnień pracowników może być nieco większa niż przewidywała prognoza z października. Można oczekiwać nieznacznej obniżki cen wyrobów przemysłowych.

Na ogólny klimat koniunktury w przetwórstwie przemysłowym składa się zróżnicowana sytuacja w poszczególnych jego działach. W listopadzie najlepiej oceniają koniunkturę producenci: sprzętu, urządzeń radiowych i telewizyjnych (plus 29 - spadek o 16 punktów), maszyn i aparatury elektrycznej (plus 21 - spadek o 1 punkt), masy włóknistej, papieru oraz wyrobów z papieru (plus 21 - spadek o 7 punktów), wyrobów chemicznych (plus 17 - spadek o 2 punkty), metalowych wyrobów gotowych (plus 12 - spadek o 5 punktów) oraz prowadzący działalność wydawniczą i poligraficzną (plus 13 - wzrost o 1 punkt). Negatywne oceny formułują głównie producenci: metali (minus 13 - spadek o 13 punktów), wyrobów włókienniczych (minus 12 - spadek o 8 punktów), wyrobów z surowców niemetalicznych pozostałych (minus 11 - spadek o 14 punktów).

Producenci sprzętu i urządzeń rtv oceniają swoją koniunkturę w listopadzie bardzo optymistycznie, choć gorzej niż przed miesiącem. Nadal optymistyczna koniunktura wynika z pozytywnych (choć ostrożniejszych od przedstawionych w październiku) ocen dotyczących zarówno bieżącego jak i przyszłego portfela zamówień oraz produkcji. Wzrasta stan zapasów wyrobów gotowych kształtując się na poziomie znacznie przekraczającym stan uznawany za wystarczający. Mimo iż należności od kontrahentów są ściągane ze znacznymi opóźnieniami, przedsiębiorcy nie mają dużych trudności w regulowaniu bieżących zobowiązań finansowych. Na najbliższe miesiące przewidywana jest poprawa sytuacji finansowej przedsiębiorstw, choć prognozy są znacznie ostrożniejsze niż przed miesiącem. Należy też spodziewać się niewielkiej korekty zatrudnienia. Ceny sprzętu i urządzeń rtv mogą ulec nieznacznemu obniżeniu.

Producenci maszyn i aparatury elektrycznej oceniają koniunkturę korzystnie, podobnie jak przed miesiącem. Odnotowuje się wzrost bieżącego portfela zamówień i produkcji. Odpowiednie przewidywania są nadal optymistyczne, ale ostrożniejsze od przedstawionych w ubiegłym miesiącu. Stan zapasów wyrobów gotowych uznawany jest za zbliżony do wystarczającego. Niewielkie trudności w ściąganiu należności od kontrahentów nie powodują opóźnień w regulowaniu przez przedsiębiorców zobowiązań finansowych. Przewidywania dotyczące sytuacji finansowej są korzystne, choć ostrożniejsze niż w październiku. Dyrektorzy planują niewielką redukcję zatrudnienia. Zamierzają też nieznacznie podwyższyć ceny maszyn i aparatury elektrycznej.

Producenci wyrobów chemicznych oceniają klimat koniunktury optymistycznie, choć nieco gorzej niż w ubiegłym miesiącu. Spowodowane to jest wolniejszym niż przed miesiącem wzrostem bieżącego portfela zamówień i produkcji. Przewidywania dotyczące kształtowania się przyszłego portfela zamówień i produkcji są korzystne, lepsze od prognoz z października. Stan zapasów wyrobów gotowych nieznacznie przekracza poziom uznawany za wystarczający. Dzięki zmniejszeniu się opóźnień w ściąganiu należności od kontrahentów, producenci nie odczuwają trudności w bieżącym regulowaniu zobowiązań. Przewidywania dotyczące przyszłej sytuacji finansowej są nadal optymistyczne, zbliżone do prognoz z października. Dyrektorzy sygnalizują możliwość redukcji zatrudnienia, choć nieco mniejszej niż wskazywały prognozy z poprzedniego miesiąca. Ceny mogą wzrosnąć nieznacznie szybciej niż przewidywano przed miesiącem.

Producenci mebli oceniają koniunkturę pozytywnie, chociaż gorzej niż w październiku. Wynika to z ostrożniejszych - choć nadal korzystnych - przewidywań dotyczących portfela zamówień i produkcji. Odpowiednie oceny bieżące są zbliżone do przedstawionych w październiku. Stan zapasów wyrobów gotowych nieznacznie przekracza poziom uznawany za wystarczający. Mimo utrzymujących się opóźnień przy ściąganiu należności od kontrahentów, przedsiębiorcy jedynie z niewielkimi trudnościami regulują swoje bieżące zobowiązania finansowe. Prognozy sytuacji finansowej są korzystne, choć gorsze od przedstawionych w październiku. Dyrektorzy zamierzają nieznacznie zwiększyć zatrudnienie. Ceny mebli mogą wzrosnąć.

W przedsiębiorstwach produkujących artykuły spożywcze, napoje i wyroby tytoniowe koniunktura oceniana jest pozytywnie, choć nieco gorzej niż w październiku. Mimo wzrostu portfela zamówień producenci rozszerzają bieżącą produkcję w stopniu mniejszym niż przed miesiącem. Utrzymują się korzystne przewidywania dotyczące przyszłego portfela zamówień, natomiast prognozy produkcji są ostrożniejsze od przedstawionych w październiku. Stan zapasów artykułów spożywczych, napojów i wyrobów tytoniowych nieznacznie przekracza poziom uznawany za wystarczający. Mimo utrzymujących się opóźnień przy ściąganiu należności od kontrahentów, przedsiębiorcy jedynie z niewielkimi trudnościami regulują swoje bieżące zobowiązania finansowe. W najbliższych trzech miesiącach przewidywana jest poprawa sytuacji finansowej przedsiębiorstw. Dyrektorzy zamierzają zmniejszyć zatrudnienie. Mogą utrzymać się dotychczasowe ceny artykułów spożywczych, napojów i wyrobów tytoniowych.

Dyrektorzy firm produkujących wyroby włókiennicze oceniają swoją koniunkturę w listopadzie negatywnie, gorzej niż w zeszłym miesiącu. Spowodowane to jest gorszymi niż w październiku ocenami dotyczącymi zarówno bieżącego jak i przyszłego portfela zamówień oraz produkcji. Utrzymują się nadmierne zapasy wyrobów gotowych. Przedsiębiorcy oceniają swoją bieżącą i przyszłą sytuację finansową negatywnie. Dyrektorzy przedsiębiorstw zamierzają nieznacznie zmniejszyć dotychczasową skalę redukcji zatrudnienia. Ceny wyrobów włókienniczych mogą się nieco obniżyć.

BUDOWNICTWO: Ogólny klimat koniunktury w budownictwie jest w listopadzie oceniany pozytywnie (plus 19), choć nieco gorzej niż w poprzednim miesiącu (plus 21). Wśród badanych przedsiębiorstw 31% sygnalizuje poprawę koniunktury, a 12% - jej pogorszenie (w październiku odpowiednio 32% i 11%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie. Przedsiębiorstwa odnotowują mniejszy niż w październiku wzrost portfela zamówień na roboty budowlano-montażowe przy utrzymującym się tempie wzrostu bieżącej produkcji budowlano-montażowej. Odpowiednie prognozy są ostrożniejsze niż w październiku.

Pozytywnie i nieco lepiej niż w ubiegłym miesiącu oceniana jest bieżąca sytuacja finansowa przedsiębiorstw budowlano-montażowych. Przewidywania w tym zakresie są ostrożniejsze. Na najbliższe trzy miesiące przedsiębiorcy przewidują wolniejszy niż wskazywała prognoza z października wzrost cen realizacji robót budowlano-montażowych. Przewiduje się zmniejszenie dotychczasowego stanu zatrudnienia w budownictwie.

W listopadzie 2,5% jednostek deklaruje, że nie odczuwa żadnych barier w prowadzeniu działalności budowlano-montażowej (wobec 2,3% w październiku br. i 1,8% w listopadzie ub. roku). Największe trudności napotykane przez przedsiębiorstwa związane są nadal z konkurencją ze strony innych firm. Barierę tę zgłasza w listopadzie i październiku 75% przedsiębiorstw, a w listopadzie ub. roku - 68%. Drugą najczęściej zgłaszaną barierą są koszty zatrudnienia (w listopadzie br. sygnalizuje ją 48% badanych przedsiębiorstw wobec 45% w październiku i 40% w listopadzie ub. roku).

W porównaniu z listopadem ubiegłego roku zmniejszyło się znaczenie barier związanych z trudnościami z uzyskaniem kredytów, niedostatecznym popytem i kosztami finansowej obsługi, natomiast wzrosło znaczenie barier związanych przede wszystkim z niedoborem wykwalifikowanych pracowników, kosztami zatrudnienia i konkurencją ze strony innych firm.

W stosunku do oczekiwanego portfela zamówień w okresie najbliższych dwunastu miesięcy 14% przedsiębiorstw budowlanych ocenia swoje zdolności produkcyjne jako zbyt duże, 73% jako wystarczające, a 13% jako zbyt małe. Oceny te są zbliżone do formułowanych przed miesiącem. W porównaniu z listopadem ubiegłego roku zmniejsza się udział jednostek oceniających swe zdolności jako nadmierne w stosunku do oczekiwanego portfela zamówień, a zwiększa się odsetek przedsiębiorstw, które oceniają je jako zbyt małe lub wystarczające.

HANDEL: W listopadzie ogólny klimat koniunktury w handlu detalicznym oceniany jest negatywnie (minus 5), choć lepiej niż w październiku (minus 6). Wśród badanych przedsiębiorstw 17% sygnalizuje poprawę koniunktury, a 22% - jej pogorszenie (w październiku odpowiednio 17% i 23%). Pozostałe przedsiębiorstwa uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie.

Mimo, że ograniczenia bieżącej sprzedaży są nieznacznie mniejsze niż w październiku, oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstw są bardziej pesymistyczne niż przed miesiącem. Negatywne prognozy przyszłej sprzedaży są zbliżone do przewidywań sprzed miesiąca. Przedsiębiorcy przewidują, że trudności w regulowaniu zobowiązań finansowych mogą być większe niż oczekiwali w ubiegłym miesiącu. Utrzymuje się nadmiar zapasów towarów, co powoduje, że przyszłe zamówienia na towary mogą być ograniczane w nieco większym stopniu niż w październiku. Dyrektorzy firm sygnalizują wzrost bieżących cen towarów na poziomie zgłaszanym przed miesiącem. Ceny w najbliższych trzech miesiącach mogą rosnąć nieco szybciej niż prognozy sprzed miesiąca. Skala zwolnień pracowników może być nieznacznie większa od przewidywań z października.

Oceny koniunktury w poszczególnych branżach handlu detalicznego są zróżnicowane. Pozytywnie oceniają koniunkturę jedynie przedsiębiorcy z branży: meble, rtv, agd - wskaźnik koniunktury kształtuje się na poziomie plus 2 (plus 8 w październiku). Najbardziej pesymistyczny wskaźnik koniunktury notuje się dla branży: włókno, odzież, obuwie - minus 26 (minus 18 przed miesiącem). Wskaźnik koniunktury dla branży żywnościowej i pojazdów mechanicznych wynosi minus 8 (odpowiednio dla obu branż - minus 9 i minus 7 w październiku).

W jednostkach branży: meble, rtv, agd wzrost sprzedaży sygnalizowany w listopadzie jest szybszy niż przed miesiącem. Mimo to oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstw są gorsze niż w październiku. W najbliższych miesiącach przedsiębiorcy oczekują wzrostu sprzedaży na skalę zbliżoną do prognozowanej przed miesiącem. Przewidywania dotyczące przyszłej sytuacji finansowej przedsiębiorstw są bardziej pesymistyczne od prognoz z ubiegłego miesiąca. W przedsiębiorstwach odnotowuje się nieco większy niż w październiku niedobór zapasów. W najbliższych miesiącach będą wzrastać zamówienia na towary, choć wolniej niż prognozowano przed miesiącem. W listopadzie przedsiębiorcy sygnalizują szybszy niż przed miesiącem spadek cen towarów tej grupy, natomiast w najbliższych miesiącach będzie on wolniejszy niż prognozowano w październiku. Można spodziewać się redukcji zatrudnienia na poziomie zbliżonym do przewidywań z ubiegłego miesiąca.

W listopadzie przedsiębiorstwa branży pojazdy samochodowe sygnalizują mniejsze niż przed miesiącem ograniczenia sprzedaży. Mimo to trudności związane z terminowym regulowaniem bieżących zobowiązań finansowych utrzymują się na poziomie zbliżonym do sygnalizowanego w październiku. W najbliższych miesiącach spadek sprzedaży może być nieco większy od przewidywanego w ubiegłym miesiącu, co może negatywnie wpłynąć na sytuację finansową przedsiębiorstw. Utrzymujący się nadmiar posiadanych zapasów towarów powoduje ograniczenia przyszłych zamówień na poziomie zbliżonym do przewidywań sprzed miesiąca. W listopadzie ceny pojazdów samochodowych spadają wolniej niż w październiku. W najbliższych miesiącach możliwy jest szybszy spadek cen. Kierujący przedsiębiorstwami zapowiadają redukcje zatrudnienia na poziomie prognoz z ubiegłego miesiąca.

W listopadzie sygnalizowane są nieco bardziej znaczące ograniczenia sprzedaży żywności. W konsekwencji sytuacja finansowa tej grupy jednostek oceniana jest nieznacznie gorzej niż przed miesiącem. W najbliższych miesiącach spadek sprzedaży może być mniejszy niż prognozowano w październiku. Mimo to w najbliższych miesiącach sytuacja finansowa badanych jednostek może się nadal pogarszać. Poziom nadmiernych zapasów towarów nieznacznie zwiększa się, w związku z tym przyszłe zamówienia towarów u dostawców mogą być nadal ograniczane, choć w mniejszym stopniu niż prognozowano w ubiegłym miesiącu. Wzrost cen żywności utrzymuje się na poziomie z października. W najbliższych miesiącach przewiduje się nieznacznie szybszy wzrost cen. Należy oczekiwać redukcji zatrudnienia na poziomie prognozowanym w ubiegłym miesiącu.

W jednostkach branży: włókno, odzież, obuwie spadek bieżącej sprzedaży jest zbliżony do zgłaszanego w ubiegłym miesiącu. Sytuacja finansowa przedsiębiorstw znacznie się pogarsza. Przyszła sprzedaż może być ograniczana w znacznie większym stopniu niż przed miesiącem. W konsekwencji w najbliższych miesiącach sytuacja finansowa przedsiębiorstw może być gorsza aniżeli prognozowano w październiku. Nieznacznie zmniejsza się poziom nadmiernych zapasów towarów. Przyszłe zamówienia u dostawców będą ograniczane w większym stopniu, aniżeli przewidywano przed miesiącem. W listopadzie przedsiębiorcy notują spadek cen towarów, bardziej znaczący niż w ubiegłym miesiącu. Na najbliższe miesiące przewiduje się dalszy spadek cen. Redukcje pracowników przedsiębiorstw mogą być większe niż prognozowano w październiku.

Spośród badanych jednostek handlowych 3,8% deklaruje, że nie napotyka na bariery w prowadzeniu bieżącej działalności (w październiku - 4,2%). W pozostałych przedsiębiorstwach największe bariery stanowią: konkurencja na rynku (sygnalizowana przez 74% jednostek), wysokie obciążenia na rzecz budżetu (54% jednostek), koszty zatrudnienia (53% jednostek) i niedostateczny popyt (50% jednostek). Nasilenie poszczególnych barier od roku nie ulega istotnym zmianom.

USŁUGI: Jednostki z sekcji pośrednictwo finansowe oceniają koniunkturę optymistycznie (plus 43), lepiej niż przed miesiącem (plus 38). Poprawę koniunktury sygnalizuje 55% badanych firm, a jej pogorszenie - 12% (w październiku odpowiednio: 48% i 10%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie. Szybko rosnący popyt na usługi finansowe przyczynia się do wzrostu ich sprzedaży. Sytuacja finansowa przedsiębiorstw jest oceniana bardzo korzystnie, lepiej niż przed miesiącem. Oczekuje się, że w najbliższych trzech miesiącach popyt na ten typ usług będzie rósł w tempie zbliżonym do prognozowanego przed miesiącem. Dyrektorzy jednostek oczekują też dalszego wzrostu sprzedaży usług, chociaż w skali mniejszej niż prognozowano miesiąc wcześniej. W związku z tym przyszła sytuacja finansowa tych firm może być nadal bardzo korzystna, choć prognozy są ostrożniejsze niż w październiku. W listopadzie bieżące ceny usług nie ulegają zmianie, natomiast na najbliższe miesiące przewiduje się niewielki wzrost cen. W tej grupie jednostek prognozowany jest niewielki wzrost zatrudnienia.

Koniunktura w jednostkach z sekcji transport, gospodarka magazynowa

i łączność jest oceniana w listopadzie pozytywnie, nieco lepiej niż w ubiegłym miesiącu (plus 8 wobec plus 4 w październiku). Poprawę koniunktury sygnalizuje 22% badanych firm, a jej pogorszenie - 14% (w październiku odpowiednio: 20% i 16%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie. Utrzymują się pozytywne oceny bieżącego popytu i sprzedaży. Dyrektorzy jednostek oceniają, że ich aktualna sytuacja finansowa poprawia się, choć wolniej niż w październiku. Mimo oczekiwanego na najbliższe miesiące wzrostu popytu przyszła sprzedaż będzie rosnąć wolniej niż przewidywano w październiku. Dyrektorzy jednostek nie przewidują zmian swojej sytuacji finansowej w najbliższych trzech miesiącach. Sygnalizowany jest spadek zarówno bieżących jak i przyszłych cen usług. Na następne trzy miesiące w tej grupie jednostek należy oczekiwać tylko nieznacznych korekt zatrudnienia.

W listopadzie jednostki z sekcji obsługa nieruchomości, wynajem, nauka i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oceniają koniunkturę pozytywnie (plus 4), nieznacznie lepiej niż w poprzednim miesiącu (plus 3). Poprawę koniunktury sygnalizuje 17% badanych firm, a jej pogorszenie - 13% (w październiku odpowiednio: 17% i 14%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie. Bieżący popyt i sprzedaż są oceniane gorzej niż w październiku, natomiast opinie dotyczące sytuacji finansowej tej grupy jednostek są mniej negatywne niż miesiąc wcześniej. Na najbliższe miesiące przewiduje się niewielki wzrost popytu i sprzedaży, a w efekcie nieznaczną poprawę sytuacji finansowej. W listopadzie spadek cen usług tej grupy jednostek jest nieco mniejszy niż w październiku. Na najbliższe miesiące przewiduje się utrzymanie tempa spadku cen. Nadal należy oczekiwać niewielkich redukcji pracowników w tej grupie jednostek.

Jednostki z sekcji hotele i restauracje oceniają w listopadzie koniunkturę negatywnie, nieco gorzej niż miesiąc wcześniej (minus 3 wobec minus 2 w październiku). Poprawę koniunktury sygnalizuje 14% badanych firm, a jej pogorszenie - 17% (w październiku odpowiednio: 13% i 15%). Pozostałe jednostki uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie. Bieżący popyt i sprzedaż są oceniane negatywnie, gorzej niż w październiku. W konsekwencji nieznacznie pogarsza się bieżąca sytuacja finansowa jednostek. Na najbliższe miesiące przewidywany jest dalszy spadek popytu i sprzedaży, a także sytuacji finansowej. W listopadzie dyrektorzy jednostek sygnalizują wzrost bieżących i przyszłych cen oferowanych usług. Skala planowanych zwolnień pracowników może być nieco większa niż prognozowano przed miesiącem.