Koniunktura w przemyśle, budownictwie i handlu

Nie ulegają istotnym zmianom zarówno oceny bieżącej, jak i przyszłej sytuacji przedsiębiorstw przemysłowych w porównaniu z notowanymi w kwietniu. Jednostki obu sektorów własności formułują zbliżone oceny klimatu koniunktury.

W maju wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w budownictwie oceniany jest pozytywnie, lepiej niż w kwietniu, ale na poziomie wyraźnie niższym niż w analogicznym miesiącu poprzednich ośmiu lat. Na powyższe opinie mają wpływ lepsze niż przed miesiącem oceny sytuacji bieżącej i optymistyczne prognozy sytuacji na najbliższe miesiące. Ogólny klimat koniunktury w przedsiębiorstwach publicznych jest oceniany dużo lepiej niż w firmach prywatnych.

W maju ogólny klimat koniunktury w handlu detalicznym oceniany jest mniej pesymistycznie niż w kwietniu, choć gorzej niż w analogicznym miesiącu ośmiu poprzednich lat. Na sytuację taką wpływają lepsze oczekiwania przyszłej sprzedaży i sytuacji finansowej przedsiębiorstw przy pogarszających się odpowiednich ocenach bieżących.

1. Przetwórstwo przemysłowe

W maju wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w przetwórstwie przemysłowym kształtuje się na poziomie minus 6, zbliżonym do poprzedniego miesiąca. Wśród badanych przedsiębiorstw 20% sygnalizuje poprawę koniunktury, a 26% - jej pogorszenie. Pozostałe przedsiębiorstwa uznają, że ich sytuacja nie ulega zmianie. Ogólny klimat koniunktury jest oceniany podobnie w obu sektorach własności.

Na nieznaczną poprawę nadal negatywnych ocen bieżącego popytu wpływa nieco korzystniejsza sytuacja w zakresie popytu krajowego. Oceny bieżącej produkcji są pozytywne, ale nieco gorsze niż miesiąc wcześniej. Przewidywania dotyczące kształtowania się przyszłego popytu i produkcji są nadal optymistyczne i zbliżone do przedstawionych miesiąc wcześniej. Zapasy wyrobów gotowych ocenia się nadal jako nieznacznie przekraczające poziom uznawany za wystarczający. Występujące nadal trudności w ściąganiu należności od kontrahentów powodują, że bieżąca sytuacja w zakresie terminowego regulowania zobowiązań finansowych jest oceniana nadal pesymistycznie, choć nieco lepiej niż przed miesiącem. W najbliższych miesiącach przedsiębiorcy spodziewają się dalszego pogorszenia swej sytuacji finansowej, choć w stopniu nieco mniejszym niż prognozowano w kwietniu. W nadchodzących trzech miesiącach przewiduje się dalsze redukcje zatrudnionych, na skalę podobną do przewidywań z ubiegłego miesiąca. Ceny na wyroby przemysłowe mogą nieznacznie obniżyć się.

Na ogólny klimat koniunktury w przetwórstwie przemysłowym składa się zróżnicowana sytuacja w poszczególnych jego działach. Pozytywnie, ale gorzej niż w kwietniu, oceniają koniunkturę w maju producenci: masy włóknistej, papieru i wyrobów z papieru (wskaźnik plus 5 - spadek o 8 punktów w stosunku do ubiegłego miesiąca), wyrobów z surowców niemetalicznych (wskaźnik plus 2 - spadek o 5 punktów). Najgorsze oceny formułują producenci: skór wyprawionych i wyrobów z nich (wskaźnik minus 31 - spadek o 7 punktów), metali (wskaźnik minus 23 - utrzymała się wartość z zeszłego miesiąca), sprzętu i urządzeń radiowo-telewizyjnych (wskaźnik minus 23 - spadek o 36 punktów), pozostałego sprzętu transportowego (wskaźnik minus 20 - wzrost o 8 punktów), odzieży i wyrobów futrzarskich (wskaźnik minus 19 - wzrost o 6 punktów), metalowych wyrobów gotowych (wskaźnik minus 17 - spadek o 6 punktów), maszyn i urządzeń (wskaźnik minus 16 - wzrost o 4 punkty), mebli (wskaźnik minus 15 - wzrost o 6 punktów).

W kilku wybranych działach przemysłu sytuacja przedstawia się następująco.

Producenci masy włóknistej, papieru oraz wyrobów z papieru oceniają klimat koniunktury pozytywnie, najlepiej wśród przedsiębiorstw przetwórstwa przemysłowego, choć gorzej niż przed miesiącem. Pogorszenie to jest głównie wynikiem negatywnych ocen prognostycznych. Konsekwencją pozytywnych ocen bieżącego popytu jest zmniejszenie nadal nadmiernego poziomu zapasów wyrobów gotowych. Bieżąca produkcja jest wyraźnie ograniczana. Charakteryzujące się niewielkim pesymizmem prognozy popytu powodują, że przedsiębiorcy nie planują też wzrostu produkcji na najbliższe miesiące. Zwiększyły się trudności w bieżącym regulowaniu zobowiązań, mimo pozytywnie ocenianych możliwości ściągania należności od kontrahentów. Prognozy sytuacji finansowej przedsiębiorstw charakteryzuje większy pesymizm niż przed miesiącem. Dyrektorzy tej grupy jednostek zamierzają w najbliższych miesiącach obniżyć ceny na swoje wyroby, choć w stopniu nieco mniejszym niż w zeszłym miesiącu. Skala zwolnień pracowników może się nieco zwiększyć w stosunku do prognoz formułowanych przed miesiącem.

Koniunktura w przedsiębiorstwach produkujących artykuły spożywcze, napoje i wyroby tytoniowe jest oceniana negatywnie, podobnie jak przed miesiącem. Utrzymujące się negatywne oceny bieżącego popytu powodują, że poziom bieżącej produkcji nie zmienia się w stosunku do ubiegłego miesiąca. Korzystne są natomiast przewidywania dotyczące przyszłego popytu, choć nieco ostrożniejsze niż przedstawione w zeszłym miesiącu. Optymistyczne są również oceny przyszłej produkcji. Mniejszy niż w ubiegłym miesiącu jest poziom nadmiernych zapasów wyrobów gotowych. Sytuacja finansowa przedsiębiorstw oceniana jest nadal niekorzystnie: mimo mniejszych nieco trudności zarówno w terminowym regulowaniu bieżących zobowiązań finansowych, jak i w ściąganiu należności od kontrahentów. Producenci tej grupy przewidują dalsze pogarszanie się ich sytuacji finansowej w najbliższych miesiącach, chociaż napotykane trudności mogą być nieznacznie mniejsze niż ostatnio przewidywano. Skala zwolnień pracowników może być nieco mniejsza w stosunku do prognoz z kwietnia. Przewiduje się znaczny spadek cen artykułów spożywczych, napojów i wyrobów tytoniowych.

Ogólny klimat koniunktury jest oceniany przez producentów wyrobów chemicznych negatywnie, podobnie jak miesiącu temu. Mimo negatywnych ocen bieżącego popytu producenci decydują się na niewielkie rozszerzenie skali produkcji. Odpowiednie przewidywania charakteryzują się optymizmem. Znacznie zwiększył się nadmierny poziom zapasów chemikaliów. Bieżąca sytuacja finansowa przedsiębiorstw jest nadal oceniana niekorzystnie: znaczne opóźnienia w ściąganiu należności od kontrahentów powodują, że przedsiębiorstwa odczuwają trudności z terminowym regulowaniem zobowiązań finansowych. Prognozy wskazują na możliwość niewielkiego pogorszenia sytuacji finansowej producentów wyrobów chemicznych w najbliższych miesiącach. Skala zwolnień pracowników może nieznacznie rozszerzyć się w stosunku do przewidywań sprzed miesiąca. Ceny na chemikalia mogą wzrosnąć, w stopniu nawet większym niż przewidywała prognoza z zeszłego miesiąca.

Ogólny klimat koniunktury w przedsiębiorstwach zajmujących się włókiennictwem oceniany jest przez producentów mniej pesymistycznie niż miesiąc wcześniej. Jest to spowodowane głównie poprawą ocen prognostycznych. Ograniczenia bieżącego popytu (chociaż mniejsze niż przed miesiącem) powodują, że producenci decydują się na rezygnację z części produkcji. Odnośne przewidywania są bardziej optymistyczne niż miesiąc wcześniej i wskazują, że producenci spodziewają się poprawy popytu i produkcji w najbliższych miesiącach. Zwiększa się poziom nadmiernych w stosunku do potrzeb zapasów wyrobów gotowych. Sytuacja finansowa przedsiębiorstw jest oceniana negatywnie, ale trudności w bieżącym regulowaniu zobowiązań i w ściąganiu należności od kontrahentów są mniej dotkliwe niż miesiąc wcześniej. Na najbliższe miesiące producenci tej grupy oczekują nieznacznej poprawy swej sytuacji finansowej. Podobnie jak miesiąc wcześniej, zamierzają też obniżyć ceny na swoje wyroby. Możliwe jest znaczne zmniejszenie dotychczasowej skali zwolnień pracowników.

Korzystne prognozy formułowane przez przedsiębiorstwa produkujące pojazdy mechaniczne, przyczepy i naczepy powodują, że koniunktura w tej grupie jednostek oceniana jest mniej pesymistycznie niż w zeszłym miesiącu. W maju oceny bieżącego popytu i produkcji są gorsze niż w zeszłym miesiącu. W konsekwencji przewidywanego zwiększenia przyszłego popytu producenci planują wzrost produkcji, choć prognozy te są ostrożniejsze niż w kwietniu. Bieżąca sytuacja finansowa przedsiębiorstw pogorszyła się zarówno w zakresie terminowego regulowania zobowiązań finansowych, jak i w ściąganiu należności od kontrahentów. Najbliższe miesiące mogą przynieść poprawę sytuacji finansowej przedsiębiorstw. Mimo tych pozytywnych ocen prognostycznych, producenci przewidują zwiększoną skalę zwolnień pracowników w stosunku do prognoz sprzed miesiąca. Producenci sygnalizują możliwość wolniejszego obniżenia cen na pojazdy mechaniczne, przyczepy i naczepy.

Producenci wyrobów gumowych i z tworzyw sztucznych oceniają swoją koniunkturę negatywnie, podobnie jak w poprzednim miesiącu. Ograniczenie bieżącego popytu, wprawdzie mniejsze niż miesiąc wcześniej, powoduje zmniejszenie poziomu bieżącej produkcji. Odpowiednie prognozy są optymistyczne, choć ostrożniejsze niż przed miesiącem. Odnotowuje się niewielki nadmiar zapasów wyrobów gotowych. Producenci napotykają na mniejsze trudności zarówno w terminowym regulowaniu bieżących zobowiązań, jak i w ściąganiu należności od kontrahentów. Z formułowanych prognoz wynika, że w najbliższych miesiącach nie oczekuje się poprawy sytuacji finansowej. W przedsiębiorstwach tej grupy może utrzymać się dotychczasowa skala zwolnień pracowników. Możliwy jest też wzrost cen na wyroby gumowe i z tworzyw sztucznych.

Producenci mebli oceniają w maju swoją koniunkturę mniej pesymistycznie niż miesiąc wcześniej. Jest to spowodowane głównie lepszymi ocenami prognostycznymi w porównaniu do zeszłego miesiąca. W wyniku odczuwanych niekorzystnych ocen popytu bieżąca produkcja jest nadal ograniczana. Przewidywania są również negatywne. Zwiększył się nieco poziom nadmiernych zapasów wyrobów gotowych. Przedsiębiorstwa odczuwają nieznacznie większe niż miesiąc wcześniej trudności z terminowym regulowaniem bieżących zobowiązań finansowych, mimo pozytywnych ocen dotyczących możliwości ściągania należności. Przewidywania dotyczące sytuacji finansowej przedsiębiorstw są nadal pesymistyczne. Dyrektorzy przedsiębiorstw zamierzają przeprowadzić dalsze redukcje zatrudnienia, chociaż na skalę nieco mniejszą od przewidywań z zeszłego miesiąca. Planują też nadal w niewielkim stopniu obniżać ceny na meble.

Nadal pesymistycznie i znacznie gorzej niż przed miesiącem oceniają w maju swoją koniunkturę producenci skór wyprawionych i wyrobów ze skór wyprawionych. Wynika to ze znacznego pogorszenia się negatywnych ocen popytu i produkcji, zarówno bieżących jak i prognostycznych. Utrzymuje się nadmierny poziom zapasów wyrobów gotowych. Sytuacja finansowa przedsiębiorstw oceniana jest nadal negatywnie; nadal odnotowuje się trudności w terminowym regulowaniu bieżących zobowiązań, mimo mniejszych opóźnień w ściąganiu należności od kontrahentów. Przewidywania dotyczące przyszłej sytuacji finansowej są także bardzo pesymistyczne. Negatywne oceny koniunktury powodują, że w nadchodzących miesiącach można oczekiwać dalszych zwolnień pracowników, a ich skala może być nawet większa od przewidywań sprzed miesiąca. Ceny na wyroby ze skór wyprawionych mogą się obniżyć.

2. Budownictwo

Wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w budownictwie kształtuje się w maju na poziomie wyższym niż w kwietniu i wynosi plus 14. W przedsiębiorstwach publicznych koniunkturę ocenia się dużo lepiej niż w firmach prywatnych.

Oceny bieżącego portfela zamówień na roboty budowlano-montażowe są lepsze od ocen formułowanych miesiąc wcześniej choć nadal negatywne, a przeciętny wskaźnik kształtuje się na poziomie minus 4. Jedynie przedsiębiorstwa publiczne oceniają bieżące zamówienia pozytywnie. Ogólna prognoza portfela zamówień na najbliższe trzy miesiące jest optymistyczna. Dotyczy to w dużo większym stopniu przedsiębiorstw publicznych.

Oceny bieżącej produkcji budowlano-montażowej są negatywne, choć mniej pesymistyczne od ocen sprzed miesiąca (odpowiedni wskaźnik kształtuje się na poziomie minus 12). Tylko firmy publiczne oceniają bieżącą produkcję na poziomie dodatnim. Prognozy dotyczące produkcji budowlano-montażowej są pozytywne, dużo lepsze w firmach publicznych niż prywatnych.

Bieżąca ogólna sytuacja finansowa przedsiębiorstw budowlano-montażowych jest nadal niezadowalająca, choć nieznacznie mniej pesymistyczna od sytuacji sprzed miesiąca. Firmy prywatne oceniają ją gorzej niż przedsiębiorstwa publiczne. W ciągu najbliższych trzech miesięcy nie należy spodziewać się poprawy sytuacji finansowej przedsiębiorstw budowlanych, choć przewidywania są mniej pesymistyczne niż prognozowano to w kwietniu. Niewielki optymizm w odniesieniu do przyszłej sytuacji finansowej odnotowuje się jedynie w przedsiębiorstwach publicznych.

W najbliższych trzech miesiącach przewidywany jest dalszy spadek cen realizacji robót budowlano-montażowych, w dużo większym stopniu w przedsiębiorstwach prywatnych niż publicznych.

Nadal utrzymuje się spadkowa tendencja zatrudnienia w budownictwie, choć skala przewidywanych redukcji pracowników może być nieco mniejsza niż wskazywały to prognozy z ubiegłego miesiąca, dużo mniejsza też w jednostkach sektora publicznego niż prywatnego.

W maju utrzymuje się bardzo niski odsetek jednostek nie odczuwających żadnych barier w prowadzeniu działalności budowlano-montażowej (0,9% przedsiębiorstw nie sygnalizuje trudności, a wskaźnik ten kształtuje się na zbliżonym poziomie od marca br.). Nadal największe trudności napotykane przez przedsiębiorstwa związane są z niedostatecznym popytem (wymienianym przez 81% jednostek zgłaszających bariery) oraz konkurencją ze strony innych firm (w maju sygnalizuje ją 75% przedsiębiorstw). Wyraźnie mniejszą barierą są w maju jedynie warunki atmosferyczne.

W stosunku do oczekiwanego w ciągu najbliższych dwunastu miesięcy popytu około 31% przedsiębiorstw budowlanych ocenia swoje zdolności produkcyjne jako zbyt wysokie, 62% jako wystarczające, a 7% jako zbyt niskie. Opinie te są zbliżone do ocen wyrażanych przed miesiącem.

3. Handel detaliczny

W maju wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w handlu detalicznym kształtuje się na poziomie minus 13, co oznacza niewielką poprawę w stosunku do ubiegłego miesiąca. Wśród badanych przedsiębiorstw 15% sygnalizuje poprawę koniunktury, a 28% - jej pogorszenie. Pozostałe przedsiębiorstwa uznają, że ich sytuacja nie uległa zmianie.

Przedsiębiorstwa handlowe sygnalizują większe niż w kwietniu ograniczenie bieżącej sprzedaży. Prognozy sprzedaży na najbliższe miesiące poprawiają się wskazując, że może się ona utrzymać na poziomie z kwietnia. W efekcie mniej pesymistyczne są też prognozy zamówień na towary.

Nieco zwiększył się niedobór zapasów towarów w stosunku do wskazań z kwietnia. Utrzymują się trudności w bieżącym regulowaniu zobowiązań finansowych, natomiast przewidywania sytuacji finansowej przedsiębiorstw są mniej

pesymistyczne niż w kwietniu. W najbliższych miesiącach wzrost cen może być wolniejszy. Należy też spodziewać się zwolnień pracowników na skalę zbliżoną do dotychczasowej.

Oceny koniunktury w jednostkach należących do poszczególnych grup wielkości przedsiębiorstw są zróżnicowane. Przedsiębiorstwa wszystkich klas wielkości odnotowują poprawę wskaźników koniunktury, chociaż nadal oceniają ją negatywnie. Najlepiej oceniają koniunkturę jednostki o liczbie 50 - 249 pracujących osób (minus 8 w maju wobec minus 10 przed miesiącem), najgorzej - jednostki o liczbie pracujących do 9 osób (wskaźnik ogólnego klimatu wynosi minus 15 w maju wobec minus 25 przed miesiącem).

W jednostkach o liczbie pracujących 250 i więcej osób bieżąca sprzedaż jest oceniana negatywnie, bardziej pesymistycznie niż przed miesiącem. Powoduje to znaczne pogorszenie sytuacji finansowej przedsiębiorstw. W porównaniu z kwietniem br. zmniejsza się poziom nadmiernych zapasów towarów. W konsekwencji przewiduje się zahamowanie spadku zamówień na towary. W jednostkach tych w najbliższych miesiącach oczekuje się ograniczenia sprzedaży, nie przewiduje się też poprawy sytuacji finansowej. Utrzyma się duża skala redukcji zatrudnienia. Wzrost cen w najbliższych miesiącach może być dużo niższy w stosunku do przewidywań z kwietnia.

Wprzedsiębiorstwach o liczbie pracujących do 9 osób są konsekwencją ciągle pesymistycznych ocen bieżącej i przyszłej sprzedaży oraz sytuacji finansowej przedsiębiorstw, chociaż w maju obserwuje się znaczną poprawę ocen prognostycznych w stosunku do przewidywań ubiegłego miesiąca. Zwiększa się niedobór zapasów. W tej sytuacji przewidywane jest mniejsze niż prognozowano przed miesiącem ograniczenie zamówień na towary. Przewidywany wzrost cen na produkty oferowane przez tę grupę przedsiębiorstw ulegnie spowolnieniu w stosunku do przewidywań z ubiegłego miesiąca. Przewidywana skala redukcji zatrudnienia będzie utrzymywała się na dotychczasowym poziomie.

Oceny koniunktury w poszczególnych branżach handlu detalicznego są zróżnicowane. Jedynie w branży: meble, rtv, agd i branży pojazdy mechaniczne negatywne oceny są zbliżone do ocen z ubiegłego miesiąca (odpowiednio: minus 27 i minus 12). Wskaźniki ogólnego klimatu koniunktury w jednostkach pozostałych branż są także pesymistyczne, ale lepsze niż w ubiegłym miesiącu:

dla jednostek branży żywnościowej przyjmuje wartość minus 11 wobec minus 15 w kwietniu, a w branżach: włókno, odzież, obuwie - minus 16 wobec minus 20 w kwietniu.

Mniej pesymistyczne niż w kwietniu oceny koniunktury w przedsiębiorstwach sprzedających żywność wynikają z lepszych niż w ubiegłym miesiącu ocen przyszłej sprzedaży i zdolności regulowania zobowiązań finansowych, przy nadal pesymistycznych ocenach sytuacji bieżącej. Jednostki sygnalizują niewielki wzrost niedoboru zapasów towarów w stosunku do przewidywań z ubiegłego miesiąca. Przewiduje się, że przyszłe zamówienia na towary mogą ulec mniejszemu ograniczeniu aniżeli prognozowano przed miesiącem. Kierujący przedsiębiorstwami zamierzają w najbliższych miesiącach przeprowadzić dalszą redukcję zatrudnienia, na skalę podobną do prognozowanej w zeszłym miesiącu. Przewidywany jest mniejszy wzrost cen w stosunku do przewidywań kwietniowych.

W branży pojazdy mechaniczne zmniejsza się pesymizm dotyczący bieżącej sprzedaży i sytuacji finansowej przedsiębiorstw. Obserwuje się też wzrost niedoboru zapasów. Na najbliższe miesiące przewidywany jest niewielki wzrost sprzedaży przy jednoczesnym wolniejszym spadku cen. Prognozy dotyczące zamówień na pojazdy mechaniczne są lepsze, ale nadal negatywne. Kierujący przedsiębiorstwami prognozują w najbliższych miesiącach dalsze duże redukcje zatrudnienia, na poziomie zbliżonym do przewidywań z kwietnia.

Negatywne oceny bieżącej sprzedaży w jednostkach branż: meble, rtv, agd są dużo gorsze niż miesiąc wcześniej. Utrzymują się trudności związane z terminowym regulowaniem zobowiązań. Prognozy sytuacji finansowej przedsiębiorstw są znacznie mniej pesymistyczne niż miesiąc wcześniej mimo przewidywanych ciągle ograniczeń sprzedaży.

Podobnie jak w kwietniu sygnalizowany jest niedobór zapasów towarów. Mimo to przyszłe zamówienia na towary mogą być znacznie ograniczane. Na najbliższe miesiące przewidywany jest wzrost redukcji zatrudnienia. Może też nastąpić niewielki spadek cen na meble, rtv, agd.

Na mniej pesymistyczną niż przed miesiącem ocenę klimatu koniunktury w jednostkach branż: włókno, odzież, obuwie ma wpływ poprawa zarówno sytuacji bieżącej jak i prognozowanej na najbliższe miesiące. Poziom zapasów nie uległ zmianie w stosunku do kwietnia i uznawany jest za niewystarczający. Przyszłe zamówienia na towary będą nadal ograniczane, choć w stopniu mniejszym niż prognozowano przed miesiącem. Można także oczekiwać redukcji zatrudnienia oraz spadku cen na sprzedawane towary w skali zbliżonej do przewidywań z kwietnia.