Licz się z rolnikiem!
Częstokroć podmioty z branży rolnej posiadają zarówno wierzytelności (z racji sprzedanych towarów) jak i zobowiązania (z tytułu zakupionych produktów rolnych) wobec rolników ryczałtowych. Sytuacja ta umożliwia takim firmom dokonywanie kompensat wzajemnych należności. Niestety, w wielu przypadkach handlujący z rolnikami mają pewne obiekcje przed potrąceniem wzajemnych należności. Zupełnie niesłusznie.
Zgodnie z art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (zwaną dalej ustawą o VAT) rolnikowi ryczałtowemu dokonującemu dostawy produktów rolnych dla podatnika podatku, który rozlicza ten podatek, przysługuje zryczałtowany zwrot podatku z tytułu nabywania niektórych środków produkcji dla rolnictwa opodatkowanych tym podatkiem. Kwota zryczałtowanego zwrotu podatku jest wypłacana rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę produktów rolnych. Stawka zryczałtowanego zwrotu podatku wynosi 5 % kwoty należnej z tytułu dostawy produktów rolnych pomniejszonej o kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku. Na podatniku VAT czynnym, nabywającym produkty rolne od rolnika ryczałtowego, ciąży obowiązek wystawienia w dwóch egzemplarzach faktury dokumentującej nabycie tych produktów (faktura VAT RR).
Należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 116 ustawy o VAT, zryczałtowany zwrot podatku zwiększa u nabywcy produktów rolnych kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy, w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokonano zapłaty, pod warunkiem że:
1) nabycie produktów rolnych jest związane z dostawą opodatkowaną;
2) zapłata należności za produkty rolne, obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, nastąpiła na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego nie później niż 14. dnia, licząc od dnia zakupu, z wyjątkiem przypadku, gdy rolnik zawarł umowę z podmiotem nabywającym produkty rolne określającą dłuższy termin płatności;
3) w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty, o której mowa w pkt b, zostaną podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej nabycie produktów rolnych.
Z powyższego wynika, iż musi być spełniony warunek zapłaty należności na określony przez rolnika rachunek bankowy. Możliwość realizacji tego warunku jest jednak ograniczona, jeżeli nabywca produktów rolnych jest jednocześnie dostawcą towarów i usług dla rolnika ryczałtowego. Bowiem w myśl art. 116 ust. 8 ustawy ww. warunek dotyczy tej części zapłaty, która stanowi różnicę między kwotą należności za dostarczone produkty rolne a kwotą należności za towary i usługi dostarczone rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę tych produktów rolnych.
Z ww. przepisu wynika, iż wymóg dokonywania rozliczeń za pomocą rachunku bankowego nie ma zastosowania do tej części należności z tytułu dostaw produktów rolnych, które zostaną skompensowane z należnościami z dostawy na rzecz rolnika ryczałtowego towarów oraz świadczenia jednoznacznie sklasyfikowanych usług.
Tym samym w sytuacji skompensowania należności z tytułu dostaw produktów rolnych z należnościami z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług, cała kwota zryczałtowanego zwrotu podatku z tytułu nabycia produktów rolnych wykazana na fakturze VAT RR powiększa kwotę podatku naliczonego.
Kompensowanie wzajemnych należności z rolnikami ryczałtowi jest rozwiązaniem godnym rekomendacji, gdyż ułatwia rozliczenia, a także pozwala na poprawę płynności finansowej firmy.
Radosław Żuk
