Mocny złoty na rękę rządowi

Budżet dzieli nie tylko polityków. Niektóre poprawki wprowadzone przez posłów niepokoją przedsiębiorców, choć ich opinie różnią się w zależności od tego, czy reprezentują małe i średnie firmy, czy też duże przedsiębiorstwa. Dotyczy to między innymi poprawek zmniejszających o 80 mln zł środki na obsługę zadłużenia zagranicznego oraz o 40 mln zł na obsługę długu krajowego. Zmiany te mogą skłaniać rząd do utrzymania jak najmocniejszego kursu złotego. A takie działania uderzą w eksporterów - przestrzegają przedsiębiorcy i ekonomiści.

Zagrożona rentowność

Eksport ciągnie polską gospodarkę od dwóch lat. Mocny złoty zmniejsza jednak rentowność sprzedaży na rynkach zagranicznych. Odczuwają to duże firmy, ale potrafią to znieść.

- Dla nas najważniejsze jest to, aby złoty był stabilny, bo wahania kursowe przeszkadzają w planowaniu biznesu - mówi Romuald Rytwiński, dyrektor generalny General Motors Poland.

Jego zdaniem, kurs złotego jednak nie wpłynie na poziom eksportu, jak również kondycję finansową dużych firm, bo dla nich, a także dla tych, którzy planują inwestycje w Polsce, ważne są bardzo atrakcyjne koszty pracy.

Mocnego złotego bardzo obawiają się małe i średnie przedsiębiorstwa. Swoje żale sygnalizują Krajowej Izbie Gospodarczej.

- Z wypowiedzi przedsiębiorców wynika, że trudna już dzisiaj sytuacja eksporterów może ulec dalszemu pogorszeniu. Dla wielu firm produkcyjnych może to oznaczać nawet bankructwo - mówi Andrzej Arendarski, prezes Krajowej Izby Gospodarczej.

Rząd liczy na podatki

Jeżeli pogorszy się sytuacja przedsiębiorstw, to dochody z podatków mogą być zagrożone. W tym roku mają one wynieść w sumie 174,3 mld złotych (to więcej niż w minionym roku - Ministerstwo Finansów szacuje, że w 2005 roku budżet uzyskał z podatków ponad 157,3 mld złotych).

Jednym z kluczowych jest wzrost wpływów z VAT. Ma to być uzyskane między innymi dzięki zwiększonemu spożyciu, wzrostowi cen towarów i usług oraz poprawie funkcjonowania aparatu skarbowego, który ma skuteczniej ściągać podatki. Wyższe o kilka procent wpływy z akcyzy zapewni wzrost stawki podatku na papierosy. Pierwszą w tym roku podwyżkę akcyzy na papierosy o około 16 proc. mamy już za sobą.

Nastąpiła 16 stycznia. Zgodnie z zapewnieniami Ministerstwa Finansów w tym roku więcej podwyżek akcyzy na wyroby tytoniowe ma już nie być. Trzeba jednak pamiętać, że podczas negocjacji akcesyjnych do Unii polski rząd zobowiązał się, że w 2006 r. podniesie podatek od papierosów o 18,9 proc. Kolejne podwyżki akcyzy czekają nas jednak w następnych dwóch latach. Do końca 2008 roku stawki akcyzy na wyroby tytoniowe w Polsce mają stopniowo zrównać się ze stawkami unijnymi. W 2007 r. akcyza ma wzrosnąć o 20,6 proc., a w 2008 roku o 24,7 proc. W tym roku nie są planowane zmiany stawek podatku na inne wyroby akcyzowe - paliwa, wyroby spirytusowe, piwo, wino. Rząd zakłada natomiast wzrost wpływów budżetowych z podatków dochodowych. Stawki CIT i PIT nie ulegną jednak podwyższeniu. Co spowoduje większe wpływy? Otóż w przypadku CIT rząd liczy na wzrost dynamiki cen produktów przemysłowych, utrzymanie wysokiej dynamiki zysków przedsiębiorstw finansowych i poprawę koniunktury w branżach niefinansowych. Wyższe wpływy z PIT ma spowodować między innymi planowany wzrost wynagrodzeń. Nieznacznie spadną jednak wpływy z cła, na co będzie miał wpływ kurs złotego i wielkość wymiany z krajami UE.

Wątpliwe założenia

W uchwalonej przez Sejm ustawie budżetowej nastąpiło zwiększenie, w stosunku do budżetu roku 2005, udziału wydatków prawnie zdeterminowanych z 71,6 do 73,6 proc. w roku 2006 - przyczyniły się do tego między innymi tak zwane ustawy becikowe, na które trzeba wydać ponad 1,3 mld zł.

To oddala perspektywę naprawy finansów publicznych. Rząd ma bowiem skrępowane ręce i nie może uniknąć wydatków przewidzianych przez ustawy. W tym roku wszystkie wydatki mają wynieść 224,7 mld zł - ponad 16 mld zł więcej niż w 2005 r.

- Wielkości zapisane w budżecie mogą być dalekie od rzeczywistości - mówi prof. Krzysztof Marczewski z Instytutu Koniunktur i Cen Handlu Zagranicznego. Zaznacza, że dotyczy to przede wszystkim planu dochodów państwa.

- Nie wiem, jak to się dzieje, ale okazało się, że w ubiegłym roku dochody budżetu państwa były aż o 5 mld zł wyższe od zaplanowanych - podkreśla Krzysztof Marczewski. Dodaje, że również w tym roku budżetowe prognozy mogą być nietrafione, nie można się więc do nich zbytnio przywiązywać.

Opinie

Krzysztof Reluga, główny ekonomista BZ WBK

W tym roku trudno będzie uzyskać, tak jak w roku ubiegłym, zdecydowanie większe od planowanych dochody budżetu państwa. Nie powinno być jednak kłopotów ze zrealizowaniem dochodów i wydatków państwa na planowanym poziomie, ponieważ gospodarka może się rozwijać szybciej niż oczekuje rząd, który przyjął, że produkt krajowy brutto zwiększy się o 4,3 proc. Po poprawkach posłów nie zmieniły się, znane od kilku miesięcy, proporcje makroekonomiczne budżetu zaproponowane przez rząd. W tym kontekście plan finansów państwa nie rozczarowuje. Dla rynków finansowych ważniejsze jest teraz to, czy przyjęcie przez Sejm budżetu państwa oddala czy przybliża perspektywę nowych wyborów parlamentarnych - na to pytanie nie ma dziś jednoznacznej odpowiedzi. W zależności od tego, jak ta kwestia zostanie rozstrzygnięta, złoty może się wzmacniać lub osłabiać.

Jacek Wiśniewski, główny ekonomista Raiffeisen Bank

Budżet państwa po poprawkach posłów nie jest dużo gorszy od zaproponowanego przez rząd. Dokonane zmiany nie odbiegają od standardów z poprzednich lat, czyli ich skala nie była duża. Dlatego rynki finansowe dobrze odebrały prace nad budżetem. A stwierdzenia mówiące o tym, że po poprawkach budżet jest gorszy niż był, należy rozpatrywać raczej w kategoriach uzasadnienia do dalszych prac w Senacie nad planem finansów państwa. Przyjęty budżet praktycznie niczego nie zmienia w sytuacji przedsiębiorców. Jest kontynuacją tego, co było w roku ubiegłym, gdyż nie zmieniły się na przykład ustawy podatkowe, które mogłyby obniżyć albo zwiększyć obciążenia finansowe przedsiębiorstw.

Janusz K. Kowalski, Marcin Musiał