Na socjalu budżet może stracić miliardy

Związkowcy z grupy spółek dystrybucyjnych z południa Polski, roboczo zwanej K-5, wywalczyli dla swoich załóg 10-letnie gwarancje zatrudnienia. Zapisano je w "umowie społecznej" zawartej w celu uzyskania zgody związków zawodowych na konsolidację. Uzyskania takiej zgody wymaga od spółek właściciel, czyli minister skarbu. Eksperci są wzburzeni.

Postawione na głowie
Ministerstwo skarbu zapowiadało konsolidację dystrybutorów energii mającą służyć poprawie efektywności. Zgoda na takie zapisy w umowie społecznej jest zaprzeczeniem tej idei, bo uniemożliwia jakąkolwiek restrukturyzację połączonych firm - mówi anonimowo przedstawiciel jednej z firm doradczych pracujących dla energetyki. Jego zdaniem, nadwyżkę zatrudnienia w grupie K-5, podobnie jak w całym podsektorze, można ostrożnie szacować na 25 proc. - To oznacza, że w skrajnym przypadku odszkodowanie dla 2 tys. zwalnianych pracowników stanowiące równowartość 10-letniej pensji mogłoby kosztować grupę nawet blisko 1 mld zł. Wariant optymistyczny to koszty rzędu 100 tys. zł na głowę, a więc łącznie około 200 mln zł. Taką cenę będzie trzeba zapłacić w chwili prywatyzacji, bo inwestorzy z pewnością skrupulatnie odliczą sobie koszty gwarancji od wartości spółek - twierdzi ekspert.

Nie będzie tak źle
Jeśli za przykładem K-5 pójdą pozostałe grupy dystrybutorów, a doradcy są niemal pewni, że tak się stanie, straty trzeba będzie pomnożyć co najmniej przez pięć.Szefowie konsolidowanych spółek uspokajają.- Wcale nie zablokowaliśmy sobie możliwości restrukturyzacji. Możemy przecież znaleźć zajęcie dla tych ludzi. Zarządy muszą tylko tak zaplanować restrukturyzację, żeby spółki zyskały dodatkowe źródła przychodów spoza podstawowej działalności. Możliwa jest np. rezygnacja z części usług zewnętrznych. To pozwoli wykorzystać wszystkich pracowników - mówi Marian Kłysz, prezes Zakładu Energetycznego Kraków, lidera grupy K-5. Jego zdaniem, gwarancje, na które zgodził się zarząd w umowie społecznej nie zaszkodzą prywatyzacji spółek.- Prywatyzacja nie nastąpi wcześniej niż za 3-4 lata. Będziemy już wtedy niemal w połowie okresu objętego gwarancjami - mówi Marian Kłysz.

Efekt domina
Liderzy pozostałych grup dystrybucyjnych liczą się z tym, że krakowska umowa wyznaczy standard w branży i związkowcy nie zgodzą się na krótsze zabezpieczenie.

Takie obawy ma m.in. Dariusz Stolarczyk z Zakładu Energetycznego Jelenia Góra z grupy W-5, który liczy, że układ z pracownikami uda mu się podpisać jeszcze przed Wielkanocą. Przyznaje, że takie "usztywnienie" może być niekorzystne dla grupy na tym etapie restrukturyzacji, choć również on zastrzega, że nie przewiduje żadnych zwolnień, lecz "poprawę efektywności poprzez poszukiwanie nowych obszarów działalności".Nieoficjalnie wiadomo, że podobny pakiet zaproponowali też zarządom związkowcy z północnej grupy G-8. Prawdopodobnie to samo dotyczy wschodniej grupy L-6, choć Tadeusz Skrzypek, prezes Lubzelu odmawia komentarza w tej sprawie. Kłopoty może mieć również poznańska Enea. Wprawdzie, jako jedyna, konsolidację ma już za sobą (skończyło się na 4-letnich gwarancjach), jednak negocjuje teraz z załogą nowy układ zbiorowy. Krakowska umowa niemal na pewno wpłynie na jego kształt.

Wciąż nam daleko
To nie wszystko. Enea, podobnie jak w przyszłości inne grupy, musi się zmierzyć z problemem wyrównywania płac w grupie. Związkowcy oczekują, że po konsolidacji pracownicy zatrudnieni na tych samych stanowiskach (pracujący przed konsolidacją w różnych zakładach) będą zarabiali tyle samo. A to oznacza równanie w górę, bo na obniżkę wynagrodzeń związkowcy z pewnością się nie zgodzą. - Mimo wszystko wciąż nam daleko do poziomu kosztów płac u naszych niemieckich sąsiadów - pociesza się Jerzy Gruszka, prezes Enei.