Najwięksi bankruci w historii
Ojczyzną największych bankrutów w dziejach są Stany Zjednoczone Ameryki. Aż dwa spośród trzech upadłych przedsiębiorstw to ofiary współczesnego kryzysu finansowego, które przetrwały największą w historii recesję z lat trzydziestych minionego stulecia, a załamały się pod ciężarem współczesnych zawirowań na rynkach finansowych.
1) Lehman Brothers
Aktywa: 691 000 000 000 dolarów
Data upadłości: 15 września 2008 roku
Bank Lehman Brothers powstał w 1850 roku. Założyli go trzej bracia, żydowscy emigranci z Niemiec - Henry, Emanuel i Mayer Lehman. W latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia Lehman Brothers stał się czwartym co do wielkości bankiem inwestycyjnym świata, a pierwszym w Ameryce pod względem stopy zwrotu z kapitału własnego. Prezentem na 150. urodziny było znalezienie się w indeksie S&P 100.
Zaraz potem cena akcji spółki po raz pierwszy przekroczyła poziom 100 dolarów. W 2002 roku Lehman Brothers przeprowadził w imieniu CIT Group największą w historii publiczną ofertę akcji. Lata 2006-2007 przyniosły kolejne rekordowe poziomy przychodu netto, dochodu netto i zysku na akcjach. Firma zaczęła coraz bardziej angażować się w inwestycje na rynku kredytów hipotecznych - w sumie ok. 50-60 mld dolarów. W 2007 roku jeszcze nic nie zwiastowało nieszczęścia.
Sygnały ostrzegawcze pojawiły się dopiero z początkiem 2008 roku. Pierwszy kwartał tego roku bank zamknął ze stratą opiewającą na prawie 3 mld dolarów. Ceny akcji zaczęły spadać w galopującym tempie, osiągając ostatecznie poziom 3,79 dolarów. Zadłużenie banku wzrosło do 800 mld dolarów i było spowodowane głównie inwestowaniem w nieściągalne kredyty hipoteczne.
Mimo pomocy państwa nie udało się uratować kolosa. 15 września 2008 roku prezes banku, Richard Fuld, ogłosił jego upadłość. Bankowość inwestycyjna Lehman Brothers w Stanach Zjednoczonych została przejęta przez Barclays Bank, część europejska i azjatycka zaś przez japoński bank inwestycyjny Nomura.
2) Washington Mutual
Aktywa: 327 900 000 000 dolarów
Data upadłości: 26 września 2008 roku
Washington Mutual był amerykańskim holdingiem finansowym i jednocześnie właścicielem największego w Stanach Zjednoczonych towarzystwa finansowego, przyjmującego depozyty i udzielającego kredytów hipotecznych. Został założony w Seattle w 1899 roku.
Debiut na giełdzie miał miejsce w 1983 roku i wtedy właśnie nastąpiła zmiana jego formy prawnej z towarzystwa wzajemnego (która pozostała w nazwie), na spółkę akcyjną. W ciągu sześciu lat od debiutu wartość akcji banku wzrosła dwukrotnie.
Dobrą passę potwierdziło przejęcie przez Washington Mutual w 2005 roku czołowego operatora kart kredytowych - firmy Providian. Już pod koniec 2007 roku kondycja finansowa banku zaczęła się pogarszać.
Spadek zaufania klientów doprowadził do klasycznego runu na bank. Bank ogłosił upadłość 25 września 2008 roku, czyli dokładnie po 119 latach swojej działalności. Tego dnia akcja spółki została wyceniona na 16 centów.
Majątek firmy został przekazany syndykowi Federalnej Agencji Ubezpieczającej Lokaty Bankowe (FDIC). W wyniku upadłości Washington Mutual pracę straciło ok. 9000 osób. Upadły podmiot został przejęty przez Bank JPMorgan Chase & Co. za 1,9 mld dolarów.
3) WorldCom
Aktywa: 103 900 000 000 dolarów
Data upadłości: 21 lipca 2002 roku
WorldCom został założony w 1963 roku. Szybko urósł do rangi drugiego co do wielkości operatora połączeń długodystansowych w USA. W firmie tej sukcesywnie dokonywano fałszerstw danych finansowych. W ostatecznym rozrachunku zyski firmy zostały zawyżone o 4 mld dolarów. W grudniu 1999 roku jeden z czołowych rywali WorldComu - AT&T zdegradował szefa działu finansowego, który nie osiągał wyników na miarę konkurencji.
Mało kto wierzył wówczas w jego zapewnienia, że po prostu nie da osiągnąć się takich wyników, jakie osiągał wówczas WorldCom. Sprzeczne z prawem manipulacje księgowe zostały ujawnione w czerwcu 2006 roku. W wyniku niepokoju inwestorów indeksy giełdowe na Wall Street spadły do najniższego poziomu od pięciu lat. W chwili ogłoszenia upadłości wartość akcji WordComu kształtowała się na poziomie 9 centów.
To, co wydarzyło się w spółce, uważane jest za jedno z największych przestępstw gospodarczych w historii. Dyrektor generalny (i jednocześnie założyciel firmy), został skazany na 25 lat pozbawienia wolności, dyrektor finansowy zaś - na pięć lat, ale tylko dlatego, że przyznał się do winy. Firma musiała też zapłacić 750 milionów dolarów Amerykańskiej Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (SEC).
Paulina Kupis
