Nowelizacja ustawy o podatku VAT

Wprowadzenie zerowej stawki podatku VAT z pewnością bardzo skomplikuje negocjacje z Unią Europejską i napotka na zdecydowany sprzeciw zarówno ze strony Komisji Europejskiej, jak i państw członkowskich - twierdzi Ministerstwo Finansów. - Wynika to z negatywnego i pryncypialnego nastawienia UE do stosowania stawki 0 proc. w odniesieniu do sprzedaży (poza eksportem) jakiegokolwiek towaru, czy usługi.

Polska zobowiązała się w przyjętym w 1999 roku przez rząd stanowisku negocjacyjnym dostosować przepisy dotyczące podatku VAT do wymogów unijnych. Warunek powinien zostać spełniony do końca 2002 roku. W związku z powyższym zwolnione dotychczas nieprzetworzone produkty rolne muszą zostać obciążone podatkiem VAT. Przepisy dyrektyw unijnych dopuszczają w tym przypadku stosowanie stawki obniżonej (w warunkach polskich docelowo 7 proc.).

Wprowadzenie 3-procentowej stawki na te artykuły, jak zakłada senacka poprawka do nowelizacji ustawy o VAT i akcyzie, która czeka teraz na rozpatrzenie przez Sejm, jest więc pierwszym etapem osiągnięcia tego celu. To rozwiązanie umożliwi łagodniejsze przejście na nowe zasady opodatkowania rolnictwa.

Jednym z argumentów podnoszonych przez zwolenników zerowej stawki VAT na nieprzetworzone produkty rolne jest przykład brytyjski i irlandzki.

W tych dwóch krajach obowiązuje obecnie zerowa stawka VAT na żywność. Jest to wynik kompromisów zawartych przed wielu laty. Wpływ na to rozwiązanie miał farmerski charakter gospodarstw w Wielkiej Brytanii i Irlandii, czyli stosunkowo niewielka ich liczba przy dużej powierzchni. Drugim czynnikiem było wysokie utowarowienie produkcji. Trzeba jednak zauważyć, że w obu krajach w sektorze rolnym funkcjonuje podatek dochodowy, a w związku z tym wypracowane zostały sformalizowane procedury wyznaczania kosztów uzyskania przychodów w produkcji rolnej, co w zakresie VAT ułatwia, a wręcz umożliwia skuteczne działania kontrolne.

Tymczasem polskie gospodarstwa są bardzo rozdrobnione. Zgodnie z obowiązującymi dziś przepisami polscy rolnicy nie prowadza ewidencji dla celów podatku VAT. Są ponadto zwolnieni z obowiązku rejestracji dla celów tego podatku oraz ze składania deklaracji podatkowych. Nie płacą również podatku dochodowego.

Kraje, które przystąpiły do Unii Europejskiej w ostatnich latach, np. Szwecja, Austria czy Portugalia, nie miały już szans na stawkę zerową. Zadecydowały o tym podjęte przez UE kroki, zmierzające do ujednolicenia zasad podatku VAT w państwach członkowskich. Przyjęto wówczas zasadę, ze państwa aspirujące do Unii muszą się wykazać pełna zgodnością zasad poboru podatku VAT z założeniami dyrektyw.