O podatku od spadków i darowizn

Obowiązująca ustawa z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn poddaje temu podatkowi nabycie własności rzeczy znajdujących się w kraju i praw majątkowych wykonywanych w kraju w drodze spadku lub darowizny przez osoby fizyczne. Podatkiem nie jest objęty zachowek. Według Kodeksu cywilnego zachowek stanowi tylko roszczenie o zapłatę określonej sumy pieniężnej. Prawo to przysługuje wymienionemu w tych przepisach kręgowi osób bliskich spadkodawcy i obciążając spadek zalicza się do długów spadkowych. Również konstrukcja pozostałych przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn wyklucza objęcie tym podatkiem nabycia określonej sumy pieniężnej w drodze zachowku. W związku z powyższym nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn przewiduje objęcie jej przepisami również tych przypadków, gdy realizacja uprawnienia do zachowku następuje przez uzyskanie od spadkobiercy kwoty pieniężnej, odpowiadającej wartości części spadku. W związku z tym, że zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego osoba uprawniona może otrzymać należny jej zachowek, bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku lub zapisu, które to przysporzenia majątkowe podlegają obecnie opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Zasadnym byłoby objęcie tym podatkiem również przypadków, gdy prawo do zachowku realizowane jest przez wystąpienie do spadkobiercy o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

Ponadto proponuje się powrócenie do stanu prawnego przed nowelizacją ustawy o podatku od spadków i darowizn w 1995 r., przez objecie zwolnieniem od podatku od spadków i darowizn nabycia w drodze spadku otwartego za granicą własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą, jeżeli należności zostały zrealizowane za pośrednictwem polskiego urzędu konsularnego lub przekazane na rachunek spadkobiercy w kraju, w przypadku jeśli w państwie spadkodawcy nie ma polskiego urzędu konsularnego.