Od 2007 gminy będą pobierać nowy haracz

Nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2006 r. nr 121, poz. 844) zmienia zasady opodatkowania dróg podatkiem od nieruchomości. Od 1 stycznia 2007 r. będą mu podlegać także drogi wewnętrzne.

Jedna z istotniejszych zmian w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych odnosi się do art. 2 ust. 3 pkt 4.

Doszło do pomyłki?

Zgodnie z obecnym jego brzmieniem opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają pasy drogowe wraz z drogami oraz obiektami budowlanymi związanymi z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu. To oznacza, że wyłączone z opodatkowane są zarówno drogi publiczne, jak i wewnętrzne. Według nowelizacji podatkowi nie będą podlegać grunty zajęte pod pasy drogowe dróg publicznych w rozumieniu przepisów o drogach publicznych oraz zlokalizowane w nich budowle - z wyjątkiem związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej innej niż eksploatacja autostrad płatnych. Zwolnienie będzie się więc odnosić wyłącznie do dróg publicznych.

Michał Wojtas, doradca podatkowy z kancelarii EOL Kancelaria Doradców Podatkowych Elżbieta Olechowska, Bartosz Olechowski tłumaczy, że zgodnie z ustawą o drogach publicznych, nie są nimi drogi wewnętrzne, m.in. osiedlowe, dojazdowe do gruntów rolnych lub leśnych, do obiektów użytkowanych przez przedsiębiorców.

Nowelizacja przewiduje opodatkowanie ich podatkiem od nieruchomości.

...więc resort ją naprawia

Mariusz Unisk, doradca podatkowy z Instytutu Studiów Podatkowych uważa, że poprzez zmianę Ministerstwo Finansów chce przywrócić stan sprzed 9 grudnia 2003 r. Do tego czasu zwolnione z podatku od nieruchomości były tylko drogi publiczne. Zmiana z 9 grudnia 2003 r. miała zastąpić zwolnienie dla dróg publicznych wyłączeniem z opodatkowania. Prawdopodobnie przez pomyłkę dokonano jej w ten sposób, że wyłączono od podatku także drogi wewnętrzne.

MF nie przyznaje się do błędu i twierdzi, że obecnie także drogi wewnętrzne powinny podlegać podatkowi. Resort jest jednak osamotniony w tych poglądach.

- Doradcy podatkowi nie mają wątpliwości, że zwolnieniu od opodatkowania omawianym podatkiem podlegają wszystkie drogi. Jedynie resort finansów stoi na stanowisku, że zwolnienie ma zastosowanie tylko do dróg publicznych, natomiast drogi wewnętrzne podlegają opodatkowaniu jako budowle - mówi Michał Zając, prawnik z kancelarii Stolarek & Grabalski.

MF może tłumaczyć jednak, że skoro i dziś podatek trzeba płacić, to zmiana, która ma wejść w życie 1 stycznia, ma charakter doprecyzowujący.

- Uważam, że ma ona charakter merytoryczny, skutkujący rozszerzeniem opodatkowania - uważa Mariusz Unisk.

Podobnego zdania jest Grzegorz Wiśniewski, prawnik z kancelarii Dr Krystian Ziemski & Partners.

- Zmianę art. 2 ust. 3 pkt 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych należy uznać za zawężającą przewidziane tym przepisem wyłączenie z opodatkowania podatkiem od nieruchomości, a tym samym za zmianę rozszerzającą zakres opodatkowania tym podatkiem.

TK może zakwestionować

Także Michał Zając twierdzi, że zmiana nie polega na usunięciu wątpliwości interpretacyjnych, lecz na rozszerzeniu zakresu opodatkowania. Zwraca uwagę, że skoro tak, to przepisy nowelizujące powinny być ogłoszone przynajmniej na miesiąc przed wejściem w życie. W przeciwnym razie mogą zostać uznane przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z konstytucją.

- Należy się spodziewać, że z takim wnioskiem wystąpią przedsiębiorcy, którzy poniosą ekonomiczny ciężar omawianej nowelizacji - mówi Michał Zając.

Także Mariusz Unisk potwierdza, że w przypadku podatków rozliczanych rocznie - a taki charakter ma podatek od nieruchomości, mimo że jest opłacany ratalnie - tego typu zmiany powinny wejść w życie z miesięcznym wyprzedzeniem, czyli do końca listopada. Stanowisko takie jest zgodne z wyrokami Trybunału Konstytucyjnego.

- Niewątpliwie, właściciele dróg wewnętrznych i gruntów pasów drogowych zajętych na działalność gospodarczą mogą być zaskoczeni od nowego roku nowymi obciążeniami fiskalnymi. Zmiana ta mogłaby być zakwestionowana przez TK - komentuje Michał Wojtas. Również według Grzegorza Wiśniewskiego można mieć zasadne wątpliwości, że wejście w życie omawianej zmiany poprzedza zbyt krótka vacatio legis.

Michał Wojtas dodaje, że nowelizacja wyłącza z opodatkowania tylko grunt oraz budowle znajdujące się w tym gruncie. Nie wiadomo więc, co stanie się z budowlami i obiektami budowlanymi związanymi z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, które zgodnie z definicją pasa drogowego mogą się w nim znajdować. Niewykluczone, że także nie skorzystają ze zwolnienia.

W 2007 roku zmienią się stawki podatku od nieruchomości oraz od środków transportowych

Podatników czekają zmiany

Nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wprowadza modyfikacje zasad płatności w podatku od środków transportowych. Zrezygnowano z obowiązku uiszczania równych rat, na rzecz rat proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego. Zmiana ta powinna ułatwić podatnikom prawidłowe uiszczanie podatku.

Nowelizacja doprecyzowuje także liczne przepisy dotyczące podatku od nieruchomości. Uściślono m.in., że podstawę opodatkowania w przypadku budowli (lub ich części), od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych, stanowi ich wartość rynkowa określona przez podatnika na dzień powstania obowiązku podatkowego. Zmiany te zaczną obowiązywać od początku przyszłego roku. Jednak najważniejsze wejdą w życie dopiero od 1 stycznia 2008 r. Chodzi tu o postulowane przez przedsiębiorców wyłączenie z podatku od środków transportowych 3,5-tonowych ciężarówek. Jest to zmiana korzystna dla właścicieli takich pojazdów, ale bardzo kosztowna z punktu widzenia gmin.

Z rocznym opóźnieniem wejdą w życie wszystkie zmiany wpływające na zakres opodatkowania. Są to zmiany zarówno korzystne, jak i niekorzystne dla podatników. Do tych ostatnich należy objęcie obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku od środków transportowych posiadaczy pojazdów zarejestrowanych na terytorium Polski, powierzonych im przez zagraniczne osoby fizyczne lub prawne. Po zmianach posiadacze takich pojazdów zostaną zrównani z właścicielami środków transportowych i będą musieli płacić podatek.

Zmiany wprowadzane dopiero za rok odczują także właściciele psów. Ustawa przewiduje bowiem zastąpienie od 2008 roku obecnego podatku fakultatywną opłatą. O jej wprowadzeniu będą decydowały rady gminy.

Marcin Musiał

Magdalena Majkowska