Odzyskane bez podatku

W przeciwieństwie do innych podatników nie muszą ze sprzedażą czekać ustawowych pięciu lat. Eksperci potwierdzają, że w tym przypadku formalne odzyskanie mienia nie jest nabyciem, a jedynie przywróceniem prawa własności.

Pięcioletni termin

Sprawa nie jest jednak prosta i oczywista. W praktyce nierzadko jest tak, że podatnik zbywa nieruchomość odzyskaną po wielu latach w wyniku szeroko rozumianych postępowań reprywatyzacyjnych. Jak wyjaśnia Wojciech Piotrowski, doradca podatkowy, Doradztwo Podatkowe KPMG, przychód podatkowy powstaje, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Przez nabycie należy rozumieć uzyskanie prawa własności (także prawa wieczystego użytkowania gruntów).

- Literalne brzmienie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych skłaniałoby do twierdzenia, że przychody takie są opodatkowane - mówi Piotr Karwat, radca prawny z Kancelarii Leśnodorski Ślusarek i Wspólnicy.

Również w ocenie Roberta Krasnodębskiego, radcy prawnego z Kancelarii Weil, Gotshal & Manges, brak klarownych regulacji powoduje pojawienie się wątpliwości, czy odzyskanie nieruchomości jest jej powtórnym nabyciem, o którym mówią przepisy podatkowe, i czy tym samym, aby skorzystać z wyłączenia z opodatkowania, właściciel zobowiązany będzie do odczekania pięcioletniego okresu.

Przywrócenie posiadania

Okazuje się, że w tym przypadku wątpliwości rozstrzygnięto na korzyść podatników.

- W orzecznictwie wykształcił się korzystny dla podatników pogląd, że zwrot wywłaszczonej nieruchomości nie stanowi nabycia - wyjaśnia Robert Krasnodębski.

W efekcie do pięcioletniego okresu zaliczyć można także czas przed utratą własności. Zdaniem sądów zwrot nieruchomości jest restytucją (przywróceniem) stosunków prawnych sprzed wywłaszczenia. Piotr Karwat tłumaczy, że zwrot nieruchomości jest w takim przypadku przywróceniem stosunków prawnych sprzed wywłaszczenia lub nacjonalizacji i dlatego pięcioletni okres warunkujący brak opodatkowania przychodów ze sprzedaży nie może być liczony od momentu zwrotu nieruchomości, lecz od momentu jej nabycia przed aktem wywłaszczenia lub nacjonalizacji.

Czy także mogą spać spokojnie osoby, którym mienie nie zostało zwrócone w naturze, ale otrzymali odszkodowania - będą zwolnione z podatku dochodowego ? Czy następcy prawni zmarłych właścicieli odzyskanych nieruchomości - zapłacą podatek przy sprzedaży ?

Aleksandra Tarka - Więcej: Gazeta Prawna 24.09.2008 (187) - str. 10