Opłaty na rzecz kinematografii zostają

9 października 2006 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł w sprawie zgodności z Konstytucją art. 19 ust. 9 ustawy o kinematografii. Wniosek do Trybunały złożył Rzecznik Praw Obywatelskich.

Zdaniem Trybunału kwestionowany przepis nie narusza Konstytucji. Zgodnie z art. 19 ustawy o kinematografii określone podmioty, np. podmioty prowadzące kina, operatorzy platform cyfrowych i telewizji kablowych, mają obowiązek dokonywać wpłat na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w wysokości 1,5% przychodów osiąganych m.in. z tytułu wyświetlanych filmów, emitowanych reklam czy pobieranych opłat.

Zgodnie natomiast z art. 19 ust. 9 ustawy o kinematografii do powyższych opłat stosuje się przepisy działu III ustawy Ordynacja podatkowa, a uprawnienia organu podatkowego przysługują Dyrektorowi Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich opłaty nałożone przez ustawę na określone podmioty w określonej procentowo wysokości mają charakter publicznoprawnego, przymusowego i bezzwrotnego świadczenia na rzecz Państwa, a więc jest to podatek, mający służyć określonym zadaniom Państwa. W związku z powyższym do pobierania opłat na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej powinno się stosować przepisy Ordynacji podatkowej w całości, a nie tylko częściowo, tj. działu III.
Dlatego zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich przyjęcie przez ustawodawcę stosowania do pobieranych opłat tylko części Ordynacji podatkowej stanowi oczywisty błąd naruszający prawa podatników, co powoduje podważanie zaufania obywateli do państwa prawa i tym samym narusza Konstytucję RP. Trybunał Konstytucyjny nie podzielił jednak stanowiska Rzecznika Praw Obywatelskich, stwierdzając, że żaden z wysuwanych argumentów dotyczących nadania Dyrektorowi Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej funkcji organu podatkowego nie uzasadnia naruszenia Konstytucji.

Trybunał przyznał co prawda, że kwestionowane rozwiązanie odbiega od dotychczas przyjmowanych, jak również, że powołano nowy, ułomny organ podatkowy, który jest zbędny oraz że przyjęte rozwiązanie jest sprzeczne z Ordynacją podatkową. Nie narusza to jednak zdaniem Trybunału Konstytucji. Ponadto Trybunał jasno stwierdził, że zagrożenie praw podmiotów obciążonych wpłatami nie występuje, a powierzenie obowiązków organu podatkowego Dyrektorowi Instytutu stanowi gwarancję jednolitości praktyki pobierania wpłat, gdyż ten sam organ centralny egzekwuje należności od wszystkich zobowiązanych.