Ostatnie arcydzieło Gustava Klimta trafi na sprzedaż. Zawrotna cena

Obraz "Dame mit Fächer" (Dama z wachlarzem), przedstawiający wizerunek niezidentyfikowanej  kobiety, był jednym z dwóch płócien znalezionych w studio austriackiego artysty po jego śmierci w 1918 roku. Thomas Boyd Bowman, dyrektor departamentu aukcji sztuki impresjonistycznej i nowoczesnej w Sotheby's, określił dzieło jako oszałamiające.

- Piękno i zmysłowość portretu tkwi w szczegółach: drobne plamki niebieskiego i różowego, które ożywiają skórę modelki, piórkowe linie rzęs i ściśnięte wargi, które nadają jej twarzy charakter - powiedział.  

Obraz utrzymany jest w charakterystycznym, bogatym i ekspresyjnym, stylu Klimta. Podobnie jak w wielu innych jego dziełach, odnajdujemy na nim wpływy Dalekiego Wschodu, które mocno oddziaływały na artystę.  Są one obecne nie tylko w wachlarzu trzymanym przez nieznaną modelkę, ale także w motywach feniksa i kwiatu lotosu, czy wreszcie w spłaszczonej perspektywie tła nawiązującej do japońskich drzeworytów.

Aukcja odbywa się w neuralgicznym dla świata sztuki momencie. Wielu ekspertów żywi obawy, że rynek aukcyjny traci na sile po początkowym ożywieniu po pandemii COVID-19. Najnowsza edycja corocznego raportu rynku UBS i Art Basel wykazała, że globalne przychody z aukcji, po wzroście o 47 proc. w 2021 roku, w zeszłym roku spadły o 1 proc.

Klimt był ważną postacią w sztuce nowoczesnej na początku XX wieku. Jego prace osiągały rekordowe ceny, także w XXI wieku. I tak, "Portret Adele Bloch-Bauer II" został sprzedany na aukcji w 2006 roku za 87,9 mln dolarów, a "Buczyny" osiągnęły w ubiegłym roku cenę 104,6 miliona dolarów.

Większość najlepiej znanych dzieł Klimta (w tym ikoniczny "Pocałunek") powstała w jego wcześniejszym "złotym okresie", w którym często wykorzystywał w swoich pracach złotą folię. Ten okres w jego karierze zakończył się około 1910 roku. - Jednak Klimt w chwili śmierci miał 55 lat i był w apogeum sił twórczych, tworząc niektóre z najbardziej udanych i eksperymentalnych prac - powiedziała Helena Newman, dyrektor departamentu sztuki impresjonistycznej i nowoczesnej w Sotheby's.

"Dame mit Fächer" jest jednym z niewielu portretów Klimta wciąż znajdujących się w prywatnych rękach. Jest to nietypowy obraz o kształcie kwadratu o bokach około jednego metra. W przeciwieństwie do wielu najlepiej znanych portretów Klimta praca ta nie była malowana na zlecenie, co sugeruje, że malarz stworzył ją dla własnej przyjemności.

Wcześniej obraz należał do wiedeńskiego przemysłowca Erwina Böhle, przyjaciela i mecenasa Klimta. Później został zakupiony przez kolekcjonera sztuki Rudolfa Leopolda, który sprzedał go rodzinie obecnego właściciela w 1994 roku za kwotę 11,6 miliona dolarów na aukcji w Nowym Jorku. Od tamtej obraz nie pojawił się na aukcji, choć był wystawiany w ubiegłym roku w Belvedere, austriackim muzeum, w którym znajduje się "Pocałunek" i kilka innych ważnych prac Klimta.

Najdroższe dzieła sztuki sprzedane na aukcji w Europie, w dolarach, to rzeźba Alberta Giacomettiego "Idący człowiek I", sprzedana za 104,3 mln dolarów w Sotheby's w 2010 roku, oraz obraz Claude'a Moneta "Staw z nenufarami", który osiągnął cenę 80,4 mln dolarów na sprzedaży Christie's w 2008 roku.

Rekord świata w licytacji dzieła sztuki to 450,3 mln dolarów zapłacone w 2017 roku za "Salvator Mundi" Leonarda da Vinci, mimo że niektórzy eksperci wątpią, by malowidło przedstawiające Jezusa Chrystusa rzeczywiście było w pełni dziełem największego mistrza renesansu.

Krzysztof Maciejewski