Pilnie wprowadzić subkonta przedemerytalne

Góra powiedział podczas piątkowej konferencji prasowej zorganizowanej przez Fundację FOR, że polski system emerytalny nie wymaga w tej chwili reformy, ale kilku zmian. Najpilniejsza z nich to wprowadzenie subfunduszy przedemerytalnych (zwanych też kontami B - PAP), chroniących oszczędności osób, które są tuż przed przejściem na emeryturę, przed wahaniami związanymi z bieżącym funkcjonowaniem rynków finansowych. Kryzys może bowiem wpłynąć na znaczne obniżenie wartości oszczędności zarządzanych przez towarzystwa emerytalnych.

- Wahania rynków finansowych bywają bardzo szybkie. Może to rodzić pewne zagrożenie dla osób, które za chwilę mają przejść na emeryturę. W wyniku załamania na rynkach ich świadczenie stanie się niższe - powiedział profesor.

Zgodnie z przedstawioną przez niego koncepcją, każdy w okresie między ósmym a piątym rokiem przed przejściem na emeryturę miałby opcję przeniesienia środków do bezpiecznego funduszu. Mógłby to zrobić jednorazowo albo w mniejszych transzach.

- Jeżeli ktoś nie chce (przenieść oszczędności - PAP), to może to jasno powiedzieć. W takim przypadku musiałby też podpisać się pod tym, że ponosi skutki podjęcia takiej decyzji, np. gdyby załamanie na rynkach finansowych nastąpiło - wyjaśnił.

- Gdyby w 2005 r. wprowadzić fundusze bezpieczne typu konta B, to według naszych szacunków część emerytury z nowego systemu, z OFE, mogłaby być teraz o 20 proc. większa niż przy utrzymaniu standardowej struktury inwestycji dla wszystkich ubezpieczonych niezależnie od wieku - poinformował dr Wiktor Wojciechowski z Fundacji FOR.

Według prof. Góry, koncepcję subfunduszy przedemerytalnych można realizować natychmiast. Wszystkie dokumenty są gotowe, potrzebna jest tylko decyzja polityczna. - Szkoda, że dziesięć lat minęło i nikt się tym nie zajął - powiedział.

Jego zdaniem, kolejnym wyzwaniem jest objęcie całego społeczeństwa jednym powszechnym systemem emerytalnym. - Chodzi o to, by nie było grup społecznych trzymanych w oddzielnych klatkach, oddzielnych systemach emerytalnych - powiedział. Jako przykłady wymienił rolników płacących składki do KRUS i służby mundurowe.

Kolejnym krokiem, który - według profesora - należy podjąć, jest wyrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn. - Nierówny wiek emerytalny jest niekorzystny dla kobiet - wyjaśnił. Dodał, że poza tym jest szereg bardzo ważnych kwestii technicznych związanych z funkcjonowaniem funduszy emerytalnych. Chodzi na przykład o podwyższenie (z 5 proc. środków - PAP) limitu, do którego OFE mogą inwestować za granicą oraz likwidację niekorzystnych dla nich przepisów, które podwyższają koszty takich operacji.

- Gdyby OFE miały możliwość większego zaangażowania w akcje spółek notowanych za granicą, wówczas ich straty związane ze spadkami na warszawskiej giełdzie byłyby znacznie niższe (...). Przy uwzględnieniu osłabienia złotego można by istotnie zredukować starty - powiedział Wojciechowski.

Według niego, większość obecnych wypłat świadczeń emerytalnych dotyczy osób w starym systemie emerytalnym. To oznacza, że jeżeli więcej jest osób bezrobotnych i mniej osób pracuje, to mniej pieniędzy wpływa do ZUS. W ten sposób powstaje ubytek. - To powoduje napięcia w finansach publicznych, ale nie stanowi zagrożenia dla systemu emerytalnego, który jest na tego typu zjawiska odporny. W finansach publicznych powstaje jednak dodatkowy deficyt, który musi być pokryty z dotacji budżetowej, czyli z naszych podatków - wyjaśnił.

Wojciechowski zaznaczył, że dziura w budżecie ZUS to efekt szeregu zaniedbań. Nie podniesiono wieku emerytalnego kobiet, nie dokonano zmian w emeryturach mundurowych, opóźniono o dwa lata likwidację wcześniejszych emerytur. - Te zaniedbania teraz się na nas mszczą. Gdyby nie one, dziura w budżecie Funduszu Ubezpieczeń Społecznych byłaby mniejsza - powiedział.