Polska przegrała wiele

Polska przegrała już kilkadziesiąt spraw przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka dotyczących stosowania tymczasowego aresztu. Według niego często są one bezzasadne i trwają zbyt długo.

Trybunał znowu zajmie się aresztami

Zgodnie z kodeksem postępowania karnego, sąd może zastosować tymczasowe aresztowanie na okres nie dłuższy niż 3 miesiące.  Na wniosek prokuratora, sąd pierwszej instancji może przedłużyć tymczasowe aresztowanie na łączny okres do 12 miesięcy. Łączny okres stosowania tymczasowego aresztowania do chwili wydania pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji, nie może przekroczyć 2 lat. Polskie prawo dopuszcza jednak stosowanie aresztu przekraczającego dwa lata.

Trybunał Konstytucyjny w grudniu 2007 roku wszczął postępowanie w sprawie skargi mężczyzny przebywającego w areszcie już ponad dwa lata. Do skargi przystąpił rzecznik praw obywatelskich. Zdaniem skarżącego jak i RPO, art. 263 par. 4 k.p.k. prowadzi do możliwości przedłużania bez końca tymczasowego aresztu i w oparciu o ocenne i nieostre przesłanki.

- Zdarza się, że areszt tymczasowy trwa kilka razy dłużej niż maksymalna granica dwóch lat - mówi Marek Antonii Nowicki, były prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

- Uważam, że powinny być określone górne terminy trwania aresztów powyżej których nie byłoby można go przedłużać - mówi prof. Marian Filar z Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, obecnie poseł.

Zbyt długi i bezzasadny

Przepisy k.p.k. stanowią, że areszt tymczasowy powinien być stosowany jedynie w ostateczności, gdy żaden z pozostałych środków zapobiegawczych nie zabezpieczy prawidłowego toku postępowania.

- Generalnie przepisom dotyczącym stosowania tymczasowych aresztów nie mam nic do zarzucenia. Fatalna jest natomiast praktyka ich stosowania - wskazuje prof. Marian Filar,

- Powinny istnieć sztywne ramy czasowe tymczasowych aresztów. Wyjątek można zrobić jedynie w przypadku przestępczości terrorystycznej, zorganizowanej czy też zabójstwa. Od sądów wymagałbym, aby nie stosowały tymczasowych aresztów bezmyślnie i bezkrytycznie - mówi prof. Piotr Kruszyński, z Uniwersytetu Warszawskiego.

Jaki powinien być maksymalny wymiar aresztu tymczasowego wg prof. Mariana Filara? Czy możliwość dłuższego aresztu tymczasowego może zostać zachowana? Do kiedy rząd Polski musi przedstawić Trybunałowi kompleksowe sprawozdanie o stosowaniu aresztu tymczasowego?

Katarzyna Rychter - Więcej: Gazeta Prawna 17.02.2008 (34) ? str.18