Polsko-litewska oś energetyczna

Prezydent Litwy był gościem zorganizowanego w Warszawie seminarium, poświęconego polsko-litewskiej współpracy gospodarczej. Adamkus odebrał w piątek w Warszawie złotą honorową odznakę Krajowej Izby Gospodarczej, współorganizatora seminarium. Prezydent Litwy podkreślił, że w ciągu ostatnich lat wzajemne stosunki handlowe między oboma krajami układają się coraz lepiej. Wcześniej wiceminister gospodarki Litwy Vytautas Nauduzas, który uczestniczył w spotkaniu biznesmenów obu krajów w KIG powiedział, że wymiana handlowa między Polską a Litwą wzrosła 2,5-krotnie w ciągu ostatnich 3 lat. "Szczególnie owocny pod tym względem był rok 2006" - zaznaczył.

Nauduzas powiedział, że na szczególną uwagę w polsko-litewskiej wymianie gospodarczej zasługują dwie inwestycje: przejęcie przez PKN Orlen litewskiej rafinerii w Możejkach oraz inwestycja litewskiego Sanitasu w akcje polskiej spółki Jelfa.

PKB Litwy w 2005 r. wyniósł 7,5 proc. Zanotowano bardzo dobre wyniki w handlu zagranicznym - wzrost eksportu przekroczył 25 proc., a importu 21 proc. Bezrobocie na koniec 2005 r. wyniosło 4,1 proc. , a inflacja w 2005 r. - 3 proc. - wynika z danych Krajowej Izby Gospodarczej.

Głównym rynkiem zbytu Litwy są kraje Unii, gdzie wyeksportowano towary wartości 4,4 mld euro, co stanowiło 2/3 eksportu Litwy. Drugim ważnym rynkiem zbytu jest Rosja, dokąd trafia prawie 11 proc. litewskiego eksportu.

Wartość inwestycji zagranicznych na koniec czerwca 2005 r. podliczono na 5 mld euro. Najwięksi inwestorzy, to Skandynawowie, przede wszystkim Szwecja i Dania.

Litwa jest 14. partnerem handlowym Polski w Unii Europejskiej. Po trzech latach spadku eksportu i utrzymywania się obrotów handlowych na poziomie 1,4-1,5 mld euro, od początku 2006 r. zanotowano wzrost wymiany handlowej.

Od początku roku najszybciej rośnie eksport maszyn i urządzeń, metali i żywności. Z Litwy importujemy głównie paliwa, oleje mineralne, nawozy sztuczne.

KIG podaje, że wartość polskich inwestycji na Litwie wynosi 104,6 mln euro, a liczba inwestorów sięga 134. Główne obszary działalności Polaków w tym kraju, to produkcja wyrobów ze szkła, gumy i plastiku, a także sektor ubezpieczeniowy, pośrednictwo finansowe, handel, transport, przemysł spożywczy. Do największych inwestorów na Litwie należą m.in. PZU Lietuva, Huta Szkła Warta, Computerland SA, Ciech, Tagatis, Ceramika Opoczno.

PKN Orlen przejmuje ok. 85 proc. litewskiej rafinerii w Możejkach, za które zapłaci ok. 2,34 mld USD. Jeżeli PKN dokupi pozostałą część akcji i zrealizuje program inwestycyjny, w ciągu 5 lat jego nakłady wyniosą około 3,4 mld USD.

Litwa strategicznym partnerem Bliska współpraca Polski i Litwy w Unii Europejskiej i NATO wzmacnia pozycję obu krajów. Polska obecnie rozważa możliwość przyłączenia się do inicjatywy państw bałtyckich w sprawie budowy nowej elektrowni atomowej na Litwie, współpracując w kwestii bezpieczeństwa energetycznego. Na Litwie jest rozważana możliwość udziału spółki Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE) SA w budowie nowego, trzeciego reaktora Ignalińskiej Elektrowni Atomowej. W dokumentach Komisji Europejskiej to połączenie jest projektem priorytetowym. Jego budowę uzasadniają względy bezpieczeństwa oraz plan rozwoju rynku energii elektrycznej. Litwa obecnie nie określiła, czy po zamknięciu w 2009 roku Ignalińskiej Elektrowni Atomowej będzie budowała nowy reaktor. Ignalińska Elektrownia Atomowa z dwoma reaktorami typu zainstalowanych w Czarnobylu, została wybudowana w 1983 roku. Pierwszy blok zamknięto 31 grudnia 2004 roku. Drugi ma być wyłączony w 2009 roku.

Wspólne inwestycje

Koszt budowy polsko-litewskiego mostu energetycznego szacuje się na około 300-400 mln euro. Litwa ma nadzieję, że jego budowa rozpocznie się już w przyszłym roku, a zakończy się w 2011. Ze wstępnych ustaleń wynika, że połączenie z Polską będzie miało moc 1000 MW. Połączenie elektroenergetyczne daje szansę państwom bałtyckim na połączenie (energetyczne - ) z innymi krajami UE. Połączenie jest elementem tzw. pierścienia bałtyckiego, uznanego przez UE za priorytetowy w planach budowy transeuropejskich sieci elektroenergetycznych.