Pracodawcy RP podsumowują 2012 rok

Obraz inwestycji w 2012 r. jest pełen paradoksów. Z jednej strony oddano do użytku setki kilometrów dróg i autostrad, przyspieszyła modernizacja kolei, a samorządy kończyły projekty finansowane ze środków unijnych. Z drugiej jednak - nakłady na inwestycje spadały w każdym kolejnym kwartale i już w III kwartale były ujemne. Ekonomiści największych polskich banków przewidują, że to początek trendu, który będzie kontynuowany w przyszłym roku. Wynika to przede wszystkim z wyczerpującego się źródła unijnego dofinansowania.

Pogarszające się warunki na rynkach zewnętrznym i krajowym przyczyniły się do przyjęcia przez biznes mało aktywnej postawy. W tym przekonaniu umocniła przedsiębiorców postawa rządu, który wyraźnie nie miał woli działania ani pomysłu na nie. Pierwszy rok drugiej kadencji rządu Premiera Donalda Tuska to dwanaście miesięcy letargu. Nie możemy sobie pozwolić na powtórkę, ponieważ będzie to bardzo kosztowne. Potrzebne są deregulacja, najlepiej w modelu UE+0, i poprawa klimatu dla przedsiębiorczości. Rząd chwali się awansem w rankingu Doing Business, jednak nadal ponad 50 państw stwarza korzystniejsze warunki dla biznesu. Jest więc co poprawiać i trzeba się tym zająć. Problemy są od dawna zidentyfikowane, partnerzy gotowi do współpracy - brakuje jednak woli i determinacji.

Istotnym pozytywem dla przedsiębiorców było w zasadzie wyłącznie przyjęcie tzw. trzeciej ustawy deregulacyjnej, która wprowadza m.in. rozwiązania sprzyjające rozładowaniu zatorów płatniczych w gospodarce. Ustawa stanowi kontynuację działań Ministerstwa Gospodarki, mających na celu znoszenie barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców.

Pozytywy:

" Uchwalenie ustawy o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (tzw. trzecia ustawa deregulacyjna).

Negatywy:

" Podwyższenie składki rentowej po stronie pracodawcy, zaniechanie reformy finansów publicznych - brak woli do przejrzenia strony wydatkowej budżetu i ograniczenia zbędnych zobowiązań.

Najważniejszymi dla przedsiębiorców wydarzeniami w tej dziedzinie w 2012 r. były inicjatywy Ministerstwa Sprawiedliwości związane z uproszczeniem i odformalizowaniem procedur. Rozpoczęto prace nad nowelizacjami przepisów, mającymi poprawić warunki prowadzenia działalności gospodarczej (chodzi m.in. o przyspieszenie postępowań sądowych oraz uproszczenie niektórych czynności procesowych). Przedstawiono założenia zmian Kodeksu postępowania cywilnego, które mają doprowadzić m.in. do liberalizacji przepisów o formie czynności prawnych (dostosowując je do realiów gospodarczych) czy do usprawnienia egzekucji.

Ważnym projektem był ten dotyczący depenalizacji działalności gospodarczej. Pracodawcy RP za słuszne uznali m.in. pomysły o likwidacji typów czynów zabronionych, które przeczą zasadzie swobody działalności gospodarczej, oraz o zniesieniu kar nieproporcjonalnych do stopnia naruszeń dokonywanych przez przedsiębiorców. Oczywiście obrót gospodarczy nie może być całkowicie zdepenalizowany, ale rozwiązaniem jest modyfikacja pozakodeksowych przepisów karnych w taki sposób, aby były one spójne z uregulowaniami kodeksowymi. Oczywiście obrót gospodarczy nie może być całkowicie zdepenalizowany; należy jednak mieć na uwadze fakt, iż sankcje zawsze muszą być adekwatne do naruszeń przepisów.

Pracodawcy RP pozytywnie ocenili także działania resortu w zakresie elektronizacji wymiaru sprawiedliwości - w styczniu 2012 r. weszły w życie przepisy regulujące elektroniczną rejestrację spółki z o.o. w tzw. trybie S-24. Dobrym rozwiązaniem jest również możliwość uzyskania elektronicznych odpisów z KRS.

Z kolei negatywnie należy ocenić poddanie postępowań między przedsiębiorcami ogólnym regułom obowiązującym w procesie. Zdaniem Pracodawców RP, mechanizmy funkcjonujące w ramach odrębnego postępowania gospodarczego miały charakter dyscyplinujący, który sprzyjał zapewnieniu odpowiedniej szybkości postępowań.

Pozytywy:

" Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego.

" Deregulacja niektórych zawodów.

" Uporządkowanie i likwidacja niektórych przepisów karnych, którymi obwarowane jest wykonywanie działalności gospodarczej.

Negatywy:

" Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego, likwidująca odrębne postępowanie w sprawach gospodarczych.

Rok 2012 był wyjątkowo trudny dla branży budowlanej. Zdaniem Pracodawców RP winy za ten stan należy upatrywać w wadliwym systemie zamówień publicznych. Stosowanie kryterium najniższej ceny doprowadziło do sytuacji, w której ważne kontrakty otrzymywały podmioty bez odpowiedniego doświadczenia i potencjału. Wskutek wzrostu kosztów materiałów budowlanych i w związku z przerzucaniem większości rodzajów ryzyka na wykonawców, w 2012 r. doszło do niewypłacalności wielu przedsiębiorców. Spowodowało to poważne problemy wśród podwykonawców i dalsze bankructwa. Dlatego Pracodawcy RP postulowali szereg zmian. Propozycje dotyczyły m.in. położenia nacisku na jakość, a nie tylko na najniższą cenę, ograniczenia uprzywilejowania zamawiających czy odformalizowania procedur.

Pracodawcy RP protestowali przeciwko wprowadzeniu kolejnej wątpliwej przesłanki wykluczenia wykonawców z rynku zamówień publicznych. Nowy przepis miał stanowić o tym, iż przedsiębiorca, z którym jakikolwiek zamawiający rozwiąże umowę o dużej wartości (10-20 mln euro), wypowie ją lub odstąpi od niej, nie będzie mógł przez trzy lata startować w żadnych przetargach. Dzięki interwencjom Pracodawców RP senatorowie zablokowali niekorzystną regulację.

Warto podkreślić postępującą ingerencję państwa w relacje między stronami umowy w sprawie zamówienia publicznego. Jest to niekorzystna tendencja, bowiem rynek zamówień publicznych - zamiast coraz bardziej szczegółowych i restrykcyjnych regulacji - potrzebuje liberalizacji.

Pracodawcy RP z niepokojem obserwują także rozwój wydarzeń związanych z wprowadzeniem w Polsce niekorzystnego dla polskich przedsiębiorców jednolitego patentu europejskiego. Zwiększy się ryzyko naruszenia patentów zgłaszanych w języku angielskim, niemieckim i francuskim, które nie będą obligatoryjnie tłumaczone na język polski. Koszty tłumaczeń zostaną zatem przerzucone na rodzime podmioty.

Pracodawcy RP krytycznie zaopiniowali przedstawione przez UOKiK propozycje zmian nowelizacji ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Propozycje te zmierzają bowiem do osłabienia pozycji przedsiębiorcy w postępowaniach przed regulatorem, przy jednoczesnym rozszerzeniu uprawnień i uznania administracyjnego Prezesa UOKiK.

Pozytywy:

" Brak.

Negatywy:

" Psucie przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych

" Brak konsultacji w sprawie wprowadzenia jednolitego patentu europejskiego

" Zaostrzanie regulacji w zakresie prawa konkurencji

Rok 2012 jest kolejnym straconym rokiem zarówno dla pacjentów, jak i świadczeniodawców.

Pracodawcy RP wyrażają rozczarowanie brakiem zapowiadanych zmian w funkcjonowaniu systemu ochrony zdrowia. Minister Ewa Kopacz pozostawiła swemu następcy pakiet ustaw zdrowotnych, stanowiący dobry punkt wyjścia do kontynuowania reform. Żaden z tych projektów nie zyskał jednak w 2012 r. uznania Ministra Bartosza Arłukowicza. Minister Zdrowia, w pierwszym roku sprawowania swego urzędu, nie wyszedł poza obietnice. Co prawda opanował sytuację kryzysową w relacji z lekarzami oraz rozwiązał istotne problemy na rynku leków, jednak żadne dotychczasowe działania nie spowodowały podjęcia konkretnych inicjatyw ustawodawczych, które prowadziłyby do naprawy systemu opieki zdrowotnej. Skończyło się na deklaracjach. Minister Zdrowia zapowiadał, że pod koniec listopada przedstawi projekt ustawy zakładającej decentralizację NFZ. Tymczasem dopiero 22 listopada powołał Zespół, który ma ten projekt opracować. Żadne z zapowiedzianych działań - dotyczących m.in. decentralizacji funduszu, powołania urzędu nadzoru nad ubezpieczeniami zdrowotnymi, regulacji zdrowia publicznego, roli i zadań konsultantów krajowych i wojewódzkich czy wreszcie ustawy o dodatkowym ubezpieczeniu zdrowotnym - nie zakończyło się przedstawieniem projektu ustawy.

Minister Zdrowia w 2012 r. koncentrował się jedynie na zażegnywaniu konfliktów i składaniu mijających się z rzeczywistością obietnic. Pracodawcy RP traktują to jako dotkliwą porażkę całego rządu i oczekują od Premiera Donalda Tuska konkretnej inicjatywy, która miałaby na celu nadanie priorytetu sektorowi gospodarki zdrowotnej, oraz podjęcie zdecydowanej i zintegrowanej reformy systemu opieki zdrowotnej.

Pozytywy:

" Brak.

Negatywy:

" Brak działania, projektów ustaw lub chociażby założeń do nich.

" Działanie reakcyjne, a nie perspektywiczne.

" Brak możliwości dialogu z Ministrem Zdrowia.

Rok 2012 upłynął pod hasłem czasu pracy - od spotkań roboczych, przez negocjacje w Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych, aż po projekt przedstawiony w grudniu przez resort pracy i polityki społecznej. Pracodawcy RP pozytywnie oceniają nowelizację, która poprzez uelastycznienie prawa pracy umożliwi ochronę miejsc pracy. Projekt Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej przewiduje wprowadzenie na stałe do Kodeksu pracy dwóch rozwiązań, które sprawdziły się w okresie obowiązywania tzw. ustawy antykryzysowej. Chodzi tu o możliwość stosowania 12-miesięcznych okresów rozliczeniowych oraz ruchomego czasu pracy. Istotne jest to, że rozwiązania te będą mogły zostać wprowadzone jedynie w drodze układu zbiorowego pracy lub porozumienia. W opinii Pracodawców RP taki zapis przyniesie korzyści dla obu stron oraz wzmocni dialog autonomiczny na poziomie zakładu pracy.

Dłuższe okresy rozliczeniowe ułatwiają funkcjonowanie firm w okresie spadku zamówień, pozwalają również efektywnie wykorzystać zasoby kadrowe. Dzięki temu rozwiązaniu udało się w okresie spowolnienia gospodarczego uratować wiele miejsc pracy. Natomiast ruchomy czas pracy zakłada różne godziny rozpoczynania i kończenia pracy, co pozwala na godzenie pracy z innymi obowiązkami (np. rodzinnymi lub dokształcaniem się pracowników).

Zdaniem Pracodawców RP, z uwagi na spowolnienie gospodarcze oraz pogarszającą się sytuację na rynku pracy potrzebne są konkretne instrumenty prawne, które ułatwią elastyczne gospodarowanie czasem pracy, zwiększą konkurencyjność firm, ale przede wszystkim umożliwią ochronę miejsc pracy. Dlatego też w naszej ocenie niezwykle istotne jest to, aby zaproponowane zmiany jak najszybciej weszły w życie.

W 2012 r. zabrakło konkretnych inicjatyw legislacyjnych w zakresie przepisów regulujących zbiorowe stosunki pracy, nie udało się także zmienić problematycznych przepisów dotyczących telepracy.

Pozytywy:

" Przedstawienie przez MPiPS projektu nowelizacji kodeksowych przepisów o czasie pracy.

Negatywy:

" Brak inicjatywach legislacyjnych dotyczących telepracy.

" Brak inicjatyw legislacyjnych w zakresie zbiorowego prawa pracy.

Rok 2012 obfitował w interesujące inicjatywy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Dotyczą one w szczególności programów pilotażowych skierowanych do młodych bezrobotnych, osób powyżej 50. roku życia i osób niepełnosprawnych.

Jednym z ciekawszych pomysłów był program "Twoja kariera, twój wybór", w ramach którego państwo finansuje półroczny staż, a przez kolejne sześć miesięcy koszty zatrudnienia ponosi już pracodawca, przy czym na koniec otrzymuje on bonus finansowy. Ponadto, aby zachęcić pracowników do większej mobilności, resort pracy zdecydował się na stosowanie zachęt finansowych o zróżnicowanej wysokości w zależności od warunków i odległości miejsca pracy od miejsca zamieszkania. Dodatkowe pieniądze mają pomóc pracownikowi na starcie przy wynajęciu mieszkania i utrzymaniu się.

Szukasz pracy? Przejrzyj oferty w serwisie Praca INTERIA.PL

W 2012 r. dużo się mówiło o sytuacji osób starszych na rynku pracy. Znaleźliśmy się wśród trzech krajów UE, które wykazały się najintensywniejszymi działaniami w zakresie polityki senioralnej, przy czym jedynie nasze państwo nie tylko zdołało stworzyć specjalny program na rzecz aktywizacji osób starszych, lecz także go wdrożyło. Warto też podkreślić ratyfikację przez Polskę Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych.

Pracodawcy RP negatywnie oceniają nieefektywne wykorzystanie środków z Funduszu Pracy oraz ich blokowanie przez Ministra Finansów w celu ograniczania deficytu budżetu państwa. Taki stan rzeczy jest szczególnie niepokojący zwłaszcza z uwagi na obecną trudną sytuację na rynku pracy i ciągle rosnące bezrobocie.

Pozytywem jest z kolei pojawienie się poselskiego projektu nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zakładającego obligatoryjne "uwolnienie" środków Funduszu Pracy w wysokości uzależnionej od bieżącej stopy bezrobocia.

Pozytywy:

" Zainicjowanie pilotażowego programu "Twoja kariera, Twój wybór".

" Podwyższenie i zrównanie wieku emerytalnego.

" Stworzenie i wdrożenie rządowego programu na rzecz aktywności społecznej osób starszych (ASOS) na lata 2012-2013.

" Ratyfikacja przez Polskę Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych.

Negatywy:

" Niewydolność państwowych urzędów pracy.

" Nieefektywne i zbyt ograniczone wykorzystywanie środków z Funduszu Pracy.

Działania rządu w polityce prorodzinnej powinniśmy odczuć dopiero w przyszłym roku. Dobrze, że zdecydowano się na silniejsze wsparcie systemu opieki nad dziećmi, które będzie polegało m.in. na większym dofinansowaniu żłobków.

Plany obejmujące wydłużenie urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego i wprowadzenie do kodeksu pracy urlopu rodzicielskiego mają się przełożyć na wzrost poziomu dzietności. Niestety praktyka innych państw pokazuje, że tak nie jest. Co więcej - wg analiz ekspertów OECD, zbyt długie okresy urlopów macierzyńskich wpływają negatywnie na poziom zatrudnienia kobiet i wysokość ich przyszłych zarobków, a optymalna długość takiego urlopu wynosi 5-6 miesięcy.

Na uwagę i aprobatę zasługują propozycje, polegające na opłacaniu przez ZUS składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i zdrowotne osób posiadających przynajmniej półroczny staż ubezpieczeniowy bezpośrednio przed okresem sprawowania opieki nad dzieckiem. W innych przypadkach budżet ma sfinansować składki na ubezpieczenie emerytalne. Ponadto planuje się wprowadzenie dwóch różnych podstaw wymiaru składek dla obu wspomnianych grup. Pracodawcy RP popierają zlikwidowanie regulacji odmawiających znacznej części ubezpieczonych prawa do urlopu wychowawczego - należy do nich liczna grupa samozatrudnionych oraz zleceniobiorców, czy też osób świadczących pracę w ramach umowy o dzieło, a dobrowolnie opłacających składki.

Pozytywy:

" Zwiększenie dofinansowania dla żłobków i przedszkoli.

" Poszerzenie katalogu osób uprawnionych do urlopu wychowawczego.

Negatywy:

" Plany wydłużenia urlopów związanych ze sprawowaniem opieki nad małym dzieckiem.

Pracodawcy RP

Inflacja, bezrobocie, PKB - zobacz dane z Polski i ze świata w Biznes INTERIA.PL