Prezes NBP na temat rezerw

Rezerwy dewizowe dają krajowi dwojakiego rodzaju korzyści: ekonomiczne i finansowe. Korzyści ekonomiczne to wspieranie stabilności kursu waluty krajowej, zapewnianie jej wymienialności oraz umacnianie wiarygodności finansowej kraju, dzięki ograniczeniu premii za ryzyko inwestowania w walucie danego kraju. Korzyści finansowe polegają na osiąganiu dochodu, który co roku jest przekazywany do budżetu państwa.

Zarządzając rezerwami dewizowymi Narodowy Bank Polski kieruje się trzema następującymi zasadami:

a)po pierwsze, zapewnieniem wysokiego poziomu bezpieczeństwa inwestowanych środków;

b)po drugie, utrzymaniem niezbędnego poziomu płynności, gwarantującego sprawne realizowanie zagranicznych zobowiązań płatniczych Polski;

c)po trzecie, przy respektowaniu dwóch powyższych ograniczeń, uzyskaniem maksymalnych dochodów z inwestycji.

W 2006 roku oficjalne aktywa rezerwowe wyniosły 35,43 mld EUR i były o 2,17 mld EUR wyższe niż rok wcześniej. Przyrost rezerw wynikał głównie ze zmian relacji kursowych oraz napływu środków z Unii Europejskiej.

Struktura walutowa rezerw zarządzanych przez Narodowy Bank Polski w 2006 składała się z trzech walut: dolara amerykańskiego, euro oraz funta sterlinga. Jednakże w wyniku przeprowadzonej na koniec 2005 roku analizy Zarząd Narodowego Banku Polskiego podjął decyzję o zmianie struktury rezerw walutowych w 2006 roku, zmniejszając udział dolara na rzecz funta sterlinga. Decyzja ta wpłynęła na podwyższenie poziomu rezerw. Znajdujące się w posiadaniu Narodowego Banku Polskiego środki walutowe były inwestowane w bezpieczne instrumenty finansowe o najwyższym ratingu. Taka strategia pozwoliła na osiągnięcie w 2006 roku dochodu z działalności inwestycyjnej w wysokości 4,3 mld zł. Z kolei dochodowość rezerw ukształtowała się na poziomie 3,2%.

W celu podwyższenia dochodowości rezerw dewizowych pod koniec 2006 roku Zarząd Narodowego Banku Polskiego zdecydował o dalszym zmniejszeniu udziału dolara w rezerwach do poziomu porównywalnego z udziałem euro oraz rozpoczęciu inwestycji w dolarze australijskim. Ponadto rozpoczęto prace nad określeniem długoterminowej strategii inwestycyjnej oraz podjęto współpracę z przedstawicielami nauki, mającą na celu zastosowanie najnowszych metod z dziedziny matematyki finansowej do podniesienia dochodowości rezerw.

Posiadanie przez Narodowy Bank Polski rezerw dewizowych wiąże się nierozłącznie z ryzykiem zmian kursu złotego do walut obcych. Ryzyko to materializuje się w przypadku umacniania się złotego, gdyż wówczas obniża się wartość rezerw w przeliczeniu na złote co wpływa na pogorszenie wyniku finansowego NBP. Do tej pory silna aprecjacja złotego jaka miała miejsce w ostatnich latach nie spowodowała wystąpienia straty NBP, gdyż Narodowy Bank Polski posiadał zabezpieczenie przed skutkami umacniana się złotego w postaci rachunku rewaluacyjnego, którego wartość na początku 2004 roku wynosiła 29,4 mld EUR. Dotychczas rachunek ten neutralizował negatywne skutki aprecjacji złotego. Jego brak oznaczałby wysokie straty w latach 2004-2006. Gdyby na przykład Narodowy Bank Polski nie posiadał zabezpieczenia w postaci rachunku rewaluacyjnego strata banku wynikająca z apecjacji złotego wyniosłaby w 2004 roku około 18 miliardów złotych, w 2005 roku 2,4 miliarda złotych, natomiast w 2006 roku 1,3 miliarda złotych. Dzięki istnieniu tego zabezpieczenia Narodowy Bank Polski we wspomnianych latach zamiast strat, wykazywał zyski: 4,4 miliarda złotych w 2004 roku, 1,2 miliarda złotych w 2005 roku i 2,6 miliarda złotych w 2006 roku, a wpłata z zysku NBP do budżetu państwa za rok ubiegły wyniosła 2,48 miliarda złotych.

W grudniu 2006 roku wobec wyczerpania się rachunku rewaluacyjnego Zarząd Narodowego Banku Polskiego zaproponował utworzenie rezerwy na pokrycie ryzyka zmian kursu złotego do walut obcych. Stosowną Uchwałę w tym zakresie podjęła Rada Polityki Pieniężnej w dniu 19 grudnia 2006 r. W efekcie tej decyzji wynik NBP za 2007 rok w całości zostanie przeznaczony na tę rezerwę, co spowoduje brak wpłat z zysku NBP do budżetu państwa w przyszłym roku i być może w następnym.