Program restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w Polsce

CEL:

Restrukturyzacja finansowo-organizacyjna sektora, zapewniająca funkcjonowanie górnictwa węgla kamiennego w warunkach gospodarki rynkowej.

Docelowo - prywatyzacja.

KONCEPCJA ORGANIZACJI:

1. Obecnie funkcjonuje siedem Spółek Węglowych (zatrudnienie ok. 132 tys. osób, wydobycie ok. 92,5 mln ton/rok)

2. Dwie spółki węglowe (zatrudnienie ok. 46 tys. osób, wydobycie ok. 32 mln ton/rok) o stosunkowo dobrej kondycji ekonomiczno-finansowej zostaną oddłużone na kwotę ok. 3,8 mld zł i skierowane do prywatyzacji. Jednocześnie dwie kopalnie (po jednej kopalni z każdej spółki) zostaną przekazane do likwidacji do Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A.

3. Pięć spółek węglowych (zatrudnienie ok. 85,5 tys. osób, wydobycie ok. 60,5 mln ton/rok) o złej sytuacji ekonomiczno-finansowej przekazuje do końca 2002 roku kopalnie o dobrej kondycji (19) do Państwowej Agencji Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego S.A., tworząc Kompanię Węglową S.A., a resztę kopalń (5) do likwidacji do Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. oraz likwidacji 2 kopalń z pozostałych spółek.

4. Powstała Kompania Węglowa zostanie oddłużona w oparciu o pakiet ustaw antykryzysowych o kwotę ok. 9,5 mld zł, a następnie sprywatyzowana.

5. Utworzona Kompania Węglowa będzie zatrudniać ok. 65 tys. osób, wydobywać 51 mln ton/rok, tj. 53% całego wydobycia sektora.

CZAS REALIZACJI:

- do końca 2002 r. przekazanie kopalń do PARG S.A i SRK S.A.

- w styczniu 2003 r. podjęcie decyzji o zaprzestaniu wydobycia w II i III kwartale 2003 r.

- do końca czerwca 2004 r. - zakończenie likwidacji,

- 2004 r. - restrukturyzacja zadłużenia,

- 2006 r. - zakończenie prywatyzacji.

UWARUNKOWANIA PRAWNE:

1. Nowelizacja ustawy z dnia 26.11.1998 r. o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych, w celu:

- przedłużenia ochrony przed upadłością spółek węglowych do czasu objęcia ich programami naprawczymi wynikającymi z ustawy o pomocy publicznej dla przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy,

- zapewnienie ciągłości i prawidłowości wydatkowania środków budżetowych na zobowiązania wynikające z reformy realizowanej do 2002 r. (nowelizacja nie będzie niosła nowych skutków budżetowych).

2. Ponadto dla realizacji koncepcji wykorzystane zostaną:

- ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców,

- przygotowywana ustawa o pomocy publicznej dla przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy.

EFEKTY EKONOMICZNE:

- poprawa zysku ze sprzedaży węgla z poziomu ok. 300 mln zł w 2002 r. do ok. 1 150 mln zł w 2006 r.,

- obniżenie kosztów przez zamianę struktury organizacyjnej,

- sektor górnictwa węgla kamiennego zmniejszy zobowiązania z ok. 20,5 mld do 8,0 mld zł (w tym wymagalne ok. 4 mld zł),

- likwidacja 7 kopalń; zmniejszenie zdolności produkcyjnych do końca 2006 r. o ok. 12,7 mln ton/rok,

- pozostawienie 34 kopalń dobrych; wielkość sprzedaży węgla na poziomie 93,5 mln ton w 2003 r. do 87 mln ton w 2006 r.,

- prywatyzacja podmiotów sektora węgla kamiennego.

SKUTKI SPOŁECZNE:

- zapewnienie pracy dla 125 tys. osób (lata 2003/2004) i dla 106 tys. osób (2006 r.) w kopalniach o dobrej kondycji ekonomicznej,

- zwolnienia (ok. 17,2 tys.) przy zaangażowaniu państwa w wysokości ok. 50 tys. zł/osobę, z przeznaczeniem na osłony i nowe miejsca pracy,

- odejścia naturalne oraz odejścia do firm utworzonych na bazie zbędnego majątku (ok. 17,9 tys.),

- protesty społeczne o zdecydowanie mniejszej skali, niż w przypadku upadłości,

- zmiana struktury organizacyjnej sektora oraz oddłużenie spółek węglowych wpłynie w sposób zróżnicowany, z przewagą skutków pozytywnych, na kondycję firm współpracujących z górnictwem. Nie doprowadzi do bankructw w tak wielkiej skali, jak w przypadku upadłości, a przez to nie będzie miało większego wpływu na poziom bezrobocia w Województwie Śląskim.

- odzyskanie płynności przez górnictwo wzmocni jego otoczenie.

KOSZTY REALIZACJI KONCEPCJI:

- w latach 2002 - 2006 szacunkowy koszt realizacji koncepcji wynosi ok. 1,98 mld zł,

- dodatkowy koszt skutków przeniesionych w latach 2002 - 2006, wynikający z reformy realizowanej w latach 1998 - 2002, wynosi ok. 2,8 mld zł.

- skutki oddłużeniowe ok. 13,5 mld zł,

- ew. dokapitalizowanie górnictwa.