Projekt ustawy o terminach zapłaty w obrocie gospodarczym

Polskie prawo nie zawiera szczególnej regulacji terminów zapłaty ani nie wskazuje innych instytucji, które chroniłyby przed nieuzasadnionym przedłużaniem tych terminów. W konse-kwencji stosuje się ogólne zasady rządzące wykonaniem zobowiązań.

Projektowana ustawa, jako efekt realizacji zadania objętego Harmonogramem działań rządu na rzecz wspierania przedsiębiorczości i powstawania nowych miejsc pracy, jest regulacją podejmowaną dla przeciwdziałania niekorzystnej dla gospodarki, pogłębiającej się skłonności dłużników do zalegania z zapłatą i nadmiernego wydłużania terminów zapłaty w obrocie go-spodarczym, czego skutki ponoszą w największym stopniu mali przedsiębiorcy. Jest to także dostosowanie prawa polskiego do dyrektywy UE z 2000 r. w tej sprawie.

Założeniem projektowanej regulacji jest niedopuszczenie do tego, aby opóźnienie zapłaty było dla dłużnika atrakcyjnym sposobem finansowania własnej działalności. Projekt ustana-wia instrumenty prawne, które - bez naruszenia ogólnych zasad prawa zobowiązań - będą mobilizowały dłużników do szybkiej zapłaty, zapewniały wierzycielom rozsądną rekompen-satę za oczekiwanie gwarantowały - niezależnie od pozycji ekonomicznej stron - poszano-wanie ekwiwalentności świadczeń w umowach wzajemnych.

Celem ustawy jest ustalenie standardu ochrony wierzycieli małych przedsiębiorców przez ustawową konwersję długu pieniężnego z umowy w quasi kredyt. Ustawa łączy konwersję tylko z umowami, w których przewidziano termin zapłaty dłuższy niż 30 dni. Nie narusza przy tym generalnej zasady swobody zawierania umów i kształtowania ich treści, wyrażonej w artykule 353 Kodeksu cywilnego. Aby zrealizować ten cel, w projekcie przyjęto, że po upływie określonego w ustawie terminu, na wezwanie wierzyciela, dłużnika obciąża obowiązek zapłaty odsetek za korzystanie z cudzego kapitału niezależnie od tego czy nadszedł już umowny termin zapłaty. Oznacza to, że odsetki stanowią rekompensatę dla wierzyciela. Przesłanki i skutki opóźnienia oraz zwłoki dłużnika podlegają regulacji Kodeksu cywilnego.