W sobotę odbędzie się oficjalne otwarcie Kanału Żeglugowego, będącego częścią nowej drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską. Aby przejście przez Mierzeję Wiślaną było funkcjonalne, konieczne jest pogłębienie torów wodnych na Zalewie Wiślanym i na rzece Elbląg do portu wraz z budową mostu pontonowego w Nowakowie. Koniec prac nastąpi jesienią przyszłego roku. Całość rządowej inwestycji ma kosztować 1,9 mld zł.
Beneficjentem port w Elblągu
Beneficjentem przekopu ma być - obok portów nad Zalewem Wiślanym - przede wszystkim port w Elblągu. Obecnie jest to przedsięwzięcie komunalne.
- Dziś z dumą możemy mówić, że osiągnęliśmy sukces. Mamy w Elblągu port morski z nowoczesną infrastrukturą, w którą jako miasto zainwestowaliśmy już ponad 100 mln zł. Nasz port jest przygotowany na otwarcie na świat - podkreślał niedawno w Sejmie prezydent Elbląga Witold Wróblewski.
Wśród dotychczasowych inwestycji infrastrukturalnych i portowych wymieniał trasę Unii Europejskiej, która stanowi fragment obwodnicy północnej miasta łączącej drogę krajową S7 z drogami wojewódzkimi nr 503, 504 i wyprowadzającej ruch tranzytowy z centrum miasta na nową trasę mostową. Całkowita wartość tego projektu wyniosła 25,7 mln zł. Powstał także terminal składowo-przeładunkowy z miejscem kontroli graniczno-celnej i punktem kontroli oraz badań fitosanitarnych za 21,7 mln zł.
Za 3,2 mln zł wybudowany został terminal pasażerski z punktem odpraw międzynarodowych. Za 38,4 mln zł rozbudowano infrastrukturę portu w obrębie Starego Miasta w Elblągu, w tym przebudowano dwa mosty na zwodzone oraz przebudowano nabrzeże przy Bulwarze Zygmunta Augusta, tak by dostępne było dla jednostek o szerokości do 15 m i długości do 100 m. Za 9,1 mln zł rozbudowano port żeglarski przy ulicy Radomskiej, a 2,7 mln zł kosztowała modernizacja hangaru dla żeglarzy w jachtklubie przy ul. Radomskiej.
Wróblewski mówił również o dalszych inwestycjach. Wśród planowanych przedsięwzięć wymienił: przebudowę obrotnicy dla statków wraz z umocnieniem nabrzeży; budowę nowego nabrzeża przy ul. Radomskiej; przedłużenie terminala składowo-przeładunkowego; budowę terminala nr 2 wraz z dostępem do bocznicy kolejowej; modernizację nabrzeża przy Energa Kogenerencja; adaptację i zagospodarowanie terenów Grupy Żywiec; modernizację Wyspy Spichrzów.
Prezydent Elbląga podkreślił, że projekt "Rozbudowa i modernizacja portu morskiego w Elblągu" w sierpniu 2020 r. zgłoszony został do Krajowego Planu Odbudowy. We wrześniu 2021 r. w ramach naboru projektów strategicznych Funduszy Europejskich dla Warmii i Mazur na lata 2021-2027 zgłoszone zostało przedsięwzięcie "Rozwój portu morskiego w Elblągu". Łączna kwota to ponad 200 mln zł. Inwestycje zostały uznane za strategiczne dla województwa warmińsko-mazurskiego.
CZYTAJ RÓWNIEŻ: Jedyne miasto po drugiej stronie przekopu Mierzei. Kryniczanie zabrali głos
Rozpoczęto rozmowy o dofinansowaniu portu
Przedstawiciele rządu rozpoczęli z elbląskim samorządem rozmowy o dofinansowaniu portu, ale w zamian za przejęcie większości udziałów w spółce.
- Żeby w pełni korzystać z potencjału portu, zaproponowaliśmy, że dokapitalizujemy port kwotą do 100 mln złotych, by przeprowadzić te najbardziej niezbędne inwestycje - mówił wiceminister aktywów państwowych Andrzej Śliwka.
Wiceminister infrastruktury Gróbarczyk wskazywał niedawno w Sejmie, że prowadzone są intensywne prace z Zarządem Portu Morskiego Elbląg. - W zeszłym tygodniu odbyło się spotkanie, na którym ustaliliśmy zakres działań zmierzających do modernizacji portu w Elblągu. Przygotowaliśmy na ten cel w pierwszym etapie 100 mln zł. Będzie on wymagał podjęcia zgód właścicielskich, jak i wykonania wszelkich prac związanych z wyceną spółki i strategią - mówił.
Wyjaśnił, że "nie ma planów związanych z nacjonalizacją elbląskiego portu", a ustalenia i inwestycje w port mają się odbywać na zasadzie kompromisu przy zgodzie miasta, operatorów i Skarbu Państwa.
Chodzi także o ostatni kilometr toru przed portem w Elblągu. Trzeba go pogłębić, żeby jednostki podchodziły bez przeszkód do nabrzeża. Samorząd wskazuje, że ostatnie 900 m to tor dostępowy należący do Skarbu Państwa i to rząd powinien wykonać na nim prace.
BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami
Pierwszy etap inwestycji
Otwierany oficjalnie w sobotę Kanał Żeglugowy to pierwszy etap całej inwestycji. Obejmował: budowę portu osłonowego na Zatoce Gdańskiej, nabrzeża południowego i połączeniowego oraz Kanału Żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, a także kapitanatu Nowy Świat, jak również wykonanie śluzy, Mostu Południowego i Północnego, a ponadto sztucznej wyspy na Zalewie Wiślanym.
Prace w drugim etapie - obejmującym pogłębienie i obudowę rzeki Elbląg oraz budowę nowego, ponad 100-metrowego mostu obrotowego w Nowakowie - są zaawansowane w 67 proc. Prace w trzecim etapie - obejmujące roboty pogłębiarskie na Zalewie Wiślanym - są zaawansowane w 29 proc.
Wiceminister Gróbarczyk zapewnił, że wszystkie prace są prowadzone zgodnie z harmonogramem i ostateczny termin zakończenia całości inwestycji nastąpi jesienią 2023 roku. Przekop umożliwi wpływanie jednostek do 100 m długości i o zanurzeniu 4,5 m oraz szerokości 20 m i zestawów barek do 180 m.
Całkowita długość drogi wodnej z Zatoki Gdańskiej przez Zalew Wiślany do Elbląga to prawie 23 km, z czego samo przejście przez Zalew Wiślany mierzy nieco ponad 10 km, na rzece Elbląg - także ponad 10 km, a pozostałe ok. 2,5 km to odcinek, na który złożą się śluza i port zewnętrzny oraz stanowisko postojowe. Kanał i cały tor wodny będą miały docelowo 5 m głębokości.
Jak podkreślił rząd, z chwilą uruchomienia kanału Polska zerwie z dominacją Rosji w regionie. Statki zyskają swobodny dostęp do wszystkich portów Zalewu Wiślanego i - co najważniejsze - do portu morskiego w Elblągu. Dla Elbląga, Warmii i całej Polski Wschodniej otworzą się nowe możliwości rozwojowe - wskazali przedstawiciele rządu.
Celem inwestycji jest m.in. zwiększenie atrakcyjności gospodarczej województwa warmińsko-mazurskiego, a w szczególności Elbląga i portu w tym mieście, a także innych portów Zalewu Wiślanego. Znacząco, o prawie 100 km, skróci się szlak wodny na Bałtyk, obecnie prowadzący przez Cieśninę Piławską kontrolowaną przez Rosję.
