Rynek sieci detalicznych w Polsce jest nasycony

W wypadku Polski wynika to z dużego nasycenia rynku sieci detalicznych, a tym samym jego wysokiej konkurencyjności. Są to główne wnioski z ogólnoświatowego badania rynku sieci detalicznych przeprowadzonego przez firmę doradztwa strategicznego A.T. Kearney w pierwszym kwartale 2002 r.

Na potrzeby badania przeprowadzono wywiady z ekspertami, kadrą zarządzającą międzynarodowymi sieciami detalicznymi oraz przedstawicielami świata nauki. Na tej podstawie skonstruowano Globalny Wskaźnik Rozwoju Handlu Detalicznego. Celem stworzenia wskaźnika była pomoc w podjęciu decyzji o ekspansji sieci detalicznych na nowe rynki. Wskaźnik szeregujący państwa pod względem ich atrakcyjności dla inwestycji w sferze handlu detalicznego będzie publikowany co roku.

Wyniki badań

Z przeprowadzonych wywiadów wynika, że w wypadku aż dwóch na trzech detalistów nie powiodły się plany wejścia na nowy rynek. Stwierdzono również, że nie istnieje żaden skuteczny i powtarzalny model wejścia, a kluczowym czynnikiem warunkującym sukces jest wybór odpowiedniego momentu w czasie.

Badani zostali poproszeni o wskazanie najlepszego ich zdaniem modelu ekspansji, czasu potrzebnego do osiągnięcia opłacalności przedsięwzięcia (EBITDA) oraz zwrotu z inwestycji (ROI).

- Zdecydowana większość (80%) opowiedziała się za modelem szybkiej ekspansji. Pozostali badani (20%) preferują powolne wejście na wybrany rynek.

- 70% uważa, że okres potrzebny na osiągnięcie opłacalności przedsięwzięcia wynosi od 12 do 18 miesięcy. Dla 10% badanych jest to mniej niż 1 rok, a dla 20% - więcej niż 1,5 roku.

- Również 70% ankietowanych uważa, że zwrotu z inwestycji można spodziewać się dopiero po 4-5 latach. Dla 10% jest to możliwe przed upływem 4 lat, a według 20% potrzeba od 5 do 10 lat.

Wśród najczęściej wymienianych czynników warunkujących sukces wejścia na nowy rynek przez sieci detaliczne znalazły się następujące działania:

- Zaproponowanie koncepcji dostosowanej do rynku i oczekiwań konsumentów

- Wykorzystanie modelu wejścia zgodnego z panującą w danym kraju kulturą

- Szybkie osiągnięcie masy krytycznej

- Zatrudnienie ekspatów i zintegrowanie ich z personelem lokalnym

- Wykazanie dużej innowacyjności i elastyczności

- Przygotowanie na umiędzynarodowienie swojej działalności

- Posiadanie "dobrej" marki i wiedzy specjalistycznej

"Z przeprowadzonych badań wynika, że nie istnieje żaden związek między międzynarodowym sukcesem detalisty a modelem wejścia lub typem i wielkością otwieranego przez niego sklepu" - uważa Jan Maciejewicz, prezes polskiego oddziału A.T. Kearney.

Ranking

Wskaźnik pozwolił na uszeregowanie krajów według ich atrakcyjności dla nowych inwestycji handlu detalicznego. Spośród wszystkich krajów wybrano 29 państw, które są najczęstszym obiektem zainteresowania sieci detalicznych. Brano pod uwagę cztery czynniki: ryzyko rynkowe, metraż nowoczesnej powierzchni handlowej przypadającej na jednego mieszkańca danego kraju, atrakcyjność rynku z punktu widzenia międzynarodowych detalistów oraz tempo nasycania się rynku. Na tej postawie powstała następująca lista:

Kraje najbardziej atrakcyjne dla nowych inwestycji handlu detalicznego (zalecana szybka ekspansja)

1.Chiny (76 punktów na 100 możliwych)

2.Słowacja (70)

3.Węgry (70)

4.Rosja (69)

5.Maroko (69)

6.Indie (65)

7.Wietnam (63)

8.Chile (62)

9.Turcja (61)

10.Egipt (61)

Kraje średnio atrakcyjne dla nowych inwestycji handlu detalicznego (zalecane stopniowe wkraczanie na rynek)

11.Ukraina (61 punktów na 100 możliwych)

12.Republika Korei (57)

13.RPA (57)

14.Tajlandia (56)

15.Wenezuela (56)

16.Bułgaria (55)

17.Kolumbia (55)

18.Rumunia (54)

19.Meksyk (52)

20.Tajwan (52)

Kraje mało atrakcyjne dla nowych inwestycji handlu detalicznego (zalecane wstrzymanie się z wejściem na rynek i jego obserwacja)

21.Hong Kong (51)

22.Malezja (51)

23.Czechy (50)

24.Izrael (49)

25.Indonezja (46)

26.Filipiny (46)

27.Polska (42)

28.Brazylia (26)

29.Argentyna (24)

Zdaniem Jana Maciejewicza obecność Polski w jednej grupie z krajami takimi jak Argentyna czy Brazylia nie powinna budzić żadnych obaw. "W trzeciej grupie rankingu znalazły się nie tylko kraje charakteryzujące się bardzo niepewną sytuacją gospodarczą, ale także kraje takie jak Polska czy Czechy, o wysoko nasyconych rynkach sieci detalicznych. Zajęcie przez Polskę jednego z ostatnich miejsc na liście świadczy po prostu o tym, że czas ekspansji super- i hipermarketów w Polsce powoli się kończy, a każdemu nowemu graczowi będzie coraz trudniej przebić się na tym bardzo konkurencyjnym rynku."

Metodologia

Wskaźnik zbudowany został z następujących czterech zmiennych:

1. Ryzyko rynkowe: ryzyko polityczne, sytuacja ekonomiczna, bilans gospodarczy

Możliwe wartości zmiennej:

0 - nisko rozwinięty i ryzykowny rynek

100 - rozwinięty i bezpieczny rynek

(przykładowo Polska otrzymała 60 punktów, Ukraina - 8, Argentyna - 0)

2. Aktualne nasycenie rynku z punktu widzenia metraża nowoczesnej powierzchni handlowej przypadającej na jednego mieszkańca

Możliwe wartości zmiennej:

0 - rynek nasycony (powyżej 200 m2 na 1 tys. mieszkańców)

100 - rynek nie nasycony (0 m2 na 1 tys. mieszkańców)

(przykładowo Polska otrzymała 52 punkty, Węgry - 75, Indie - 100)

UWAGA: W tej kategorii wartości skrajne odnotowano we Francji, gdzie na tysiąc mieszkańców przypada 226 metrów kwadratowych nowoczesnej powierzchni handlowej

3. Aktualne nasycenie rynku z punktu widzenia liczby międzynarodowych detalistów działających na danym rynku krajowym

Możliwe wartości zmiennej:

0 - rynek nasycony (13 międzynarodowych sieci detalicznych w danym kraju)

100 - rynek nie nasycony (brak międzynarodowych sieci detalicznych w danym kraju)

(przykładowo Polska otrzymała 0 punktów, Czechy - 23, Rosja - 100)

UWAGA: W tej kategorii wartości skrajne odnotowano w Polsce, gdzie działa 13 międzynarodowych sieci detalicznych.

4. Czynnik czasu: tempo nasycania się rynku - stosunek wskaźnika wzrostu nowoczesnej powierzchni biurowej do wskaźnika wzrostu PKB per capita

Możliwe wartości zmiennej:

0 - duża presja czasu (przyrost nowoczesnej powierzchni handlowej jest znacznie szybszy niż przyrost PKB)

100 - brak presji czasu (wolny przyrost nowoczesnej powierzchni handlowej)

(przykładowo Polska otrzymała 58 punktów, Węgry - 78, Słowacja - 100)

Wskaźnik jest średnią ważoną, w której na każdą z czterech zmiennych przypada 25% ostatecznej wartości wskaźnika. Wartości zmiennych wyliczono na podstawie danych pochodzących z Euromoney, Euromonitora, Economist Intelligence Unit, Banku Światowego oraz analiz A.T. Kearney.