"Rzeczpospolita": NIK o budowie Rail Baltica

Jak podaje dziennik, na modernizacji linii kolejowej Rail Baltica mają skorzystać podróżni, kierowcy i region. Eksperci uważają, że w krajach nadbałtyckich prace posuwają się sprawnie, u nas - przeciwnie.

"Polski odcinek Rail Baltica to 341 km trasy kolejowej z Warszawy przez Białystok, Ełk i Suwałki do granicy z Litwą w Trakiszkach. Dotąd ukończono prace na odcinku z Warszawy do Sadownego (66 km) i rozpoczęto je na kolejnym - z Sadownego do Czyżewa (35 km). Na pozostałych trwają prace projektowe" - czytamy dalej.

Jednocześnie w połowie 2018 r. realizowano 99 projektów, przy wartości zawartych umów na kwotę 2,5 mld zł.

Według NIK postęp byłby lepszy, gdyby nie nieprawidłowości. Głównym zarzutem jest brak spójnej koncepcji modernizacji całości E75 na etapie przygotowania inwestycji.

"Wydano 190 tys. zł na wykonanie kolejnego opracowania w postaci wariantu dodatkowego, choć pierwotne opracowanie z 2015 r. zawierało wariant realizacji inwestycji zgodny z wymogami dla europejskich korytarzy transportowych - mówi prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski.

Podpisując w 2017 r. umowę na kolejne opracowanie dokumentacji przedprojektowej, spółka zaciągnęła 2 mln 600 tys. zł zobowiązania - wytyka raport" - czytamy dalej w gazecie.

NIK krytykuje także podwójne zlecenie opracowania inwentaryzacji przyrodniczej, co zwiększyło koszty o 114 tys. zł. Kolejowa spółka zaznacza z kolei, że część linii Rail Baltica już zmodernizowała.

Jak podaje dziennik, dziś prace najbardziej zaawansowane są na Litwie, gdzie myśli się już o zakończeniu inwestycji. Z kolei w maju Estonia ogłosiła wstępny rozkład jazdy i ceny biletów, a w lipcu Łotwa opublikowała harmonogram budowy nowego węzła kolejowego w Rydze. Władze Helsinek planują budowę podmorskiego tunelu do estońskiego Tallina.

Jakub Majewski, prezes Fundacji ProKolej podkreślił natomiast, że Polska była dotychczas hamulcowym tego projektu. - W krajach nadbałtyckich stworzono spółkę, która koordynuje całość prac i obecnie są na etapie zlecania projektowania - dodał.

Zaznaczył przy tym, że Polska do tej spółki nie przystąpiła, uznając, że temat nie jest dla nas priorytetowy, i zrealizujemy go przy okazji standardowej modernizacji sieci kolejowej, co skutkuje tym, że w krajach nadbałtyckich prace posuwają się sprawnie, a u nas przeciwnie.

Budowa Via Carpatia, Rail Baltica i Via Baltica to ważne projekty, które powinny być realizowane w Europie środkowowschodniej, uwazają analitycy.

.......................

Czym jest Trójmorze?

Trójmorze, w przeciwieństwie do Grupy Wyszehradzkiej, jest sojuszem gospodarczym. W jego skład wchodzi 12 państw: Austria, Bułgaria, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja i Węgry. Porozumienie zostało powołane w 2015 r. z inicjatywy prezydentów Polski i Chorwacji - Kolindy Grabar-Kitarović i Andrzeja Dudy.

Założyciele chcą rozwijać współpracę gospodarczą między byłymi krajami Bloku Wschodniego i z Austrią. Najważniejszym aspektem Trójmorza jest budowa systemu gazociągów, które pozwoliłyby uniezależnić region od Rosji. Według eksperta, takie rozwiązanie jest możliwe.

Grupa Wyszehradzka i Trójmorze tworzą inicjatywy, które mają przyczynić się do rozwoju Europy Środkowej, wśród nich Waszczykowski wymienia budowę linii kolejowej Belgrad-Budapeszt, która docelowo miałaby być przedłużona do Polski.

Najważniejszym jej projektem powiązanym z Trójmorzem jest budowa autostrady Via Carpatia.

Autostrada ma połączyć Kłajpedę na Litwie z Salonikami w Grecji. W Polsce będzie ona biec od granicy polsko-litewskiej aż do przejścia granicznego ze Słowacją. Według analityków to kluczowa dla Polski inwestycja.

- Wschodnia część Polski jest pozbawiona trasy łączącej północną część kraju z południową. dlatego powstanie tej autostrady przyczyni się do wzrostu gospodarczego "wschodniej ściany" Polski.

- Via Carpatia otwiera naszej "ścianie wschodniej" dostęp do inwestycji, rynków i inwestorów z północy i południa. Z drugiej strony - autostrada zintegruje dwa regiony - Skandynawię i kraje bałtyckie z południem Europy, za pośrednictwem Europy Środkowej. Wszędzie tam znajdują się kraje członkowskie UE.