Sądownictwo bardziej dostępne
W czterdziestu trzech sądach okręgowych można już znaleźć broszury informacyjne o tym, jak działa sąd, jaką sprawę i w którym wydziale można załatwić, jak napisać pozew i odwołanie oraz wiele innych praktycznych porad.
W Ministerstwie Sprawiedliwości zakończono realizację umowy pomiędzy polskim i francuskim resortem sprawiedliwości, której celem jest poprawa dostępu do sądownictwa, lepsze informowanie obywateli o pomocy sądowej i prawach stron w postępowaniu sądowym, a także utworzenie w sądach specjalnych punktów informacyjnych dla osób stających przed obliczem Temidy.
Przy pomocy Stowarzyszenia Sędziów Polskich "Iustitia" opracowano dziewięć rodzajów broszur przybliżających różne obszary wymiaru sprawiedliwości. Pierwsze trzy: "Ministerstwo Sprawiedliwości - jak jest zorganizowane, jakie sprawy można w nim załatwić", "Sądy w Polsce - jakie są ich rodzaje, jakie sprawy rozpatrują" i "Pomoc prawna w postępowaniu karnym - co to jest, jak z niej korzystać" - trafiły już do sądów okręgowych, a za ich pośrednictwem mogą być przesyłane niżej, do sądów rejonowych.
Na internetowych stronach Ministerstwa Sprawiedliwości (www.ms.gov.pl) umieszczono już komplet broszur w postaci elektronicznej, zarówno w wersji polskiej jak i angielskiej. Oto niektóre z nich: "Sprawy gospodarcze - jakie są czynności w postępowaniu, co to jest wyrok zaoczny, co to jest nakaz zapłaty", "Sprawy cywilne - jak wnieść pozew, kto może reprezentować stronę w sądzie", "Rozwód i separacja - jak wnieść pozew o rozwód, co to jest separacja", "Alimenty - kto powinien płacić alimenty, jak złożyć pozew o alimenty".
Zaletą broszur jest zrozumiały, prosty język i przejrzystość informacji. Oczywiście, broszury nie zastąpią opinii prawnika. Zostały pomyślane jako praktyczny przewodnik po sądowym labiryncie.
Na przykład: początkujący przedsiębiorca z broszury zatytułowanej "Sprawy gospodarcze" dowie się: że ze sprawą, w której wartość sporu przekracza 30 000 zł, należy iść do okręgu, a nie do rejonu, że w postępowaniu przed sądem składa się pozew, a wniosek jedynie w postępowaniu nieprocesowym. Jak pokazuje praktyka, interesanci przychodzący do sądu nie zawsze wiedzą, że przy wnoszeniu pisma w odpowiedzi na wezwanie sądu zawsze należy powoływać się na podaną przez sąd sygnaturę sprawy, że nieudzielenie przez pozwanego odpowiedzi na pozew w czternastodniowym terminie może spowodować wydanie wyroku zaocznego na posiedzeniu niejawnym (tj. bez wyznaczania rozprawy).
Nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że niedochowanie ustawowych albo sądowych terminów może się zakończyć finansowym fiaskiem. Mało kto wie, że wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych powinien być zawarty w pierwszym piśmie procesowym, a już najpóźniej przed upływem tygodniowego terminu do uiszczenia kosztów sądowych, wskazanego przez sąd w wezwaniu do zapłaty.
Broszury są bezpłatne.
Janina Kotłowska - Rudnik
Joanna Skoczek, kierownik projektu "Wsparcie dla wymiaru sprawiedliwości"
Zgodnie z założeniami projektu, którego realizacja zakończyła się 30 września br., w ramach umowy twinningowej z francuskim ministerstwem sprawiedliwości uruchomiliśmy dwa pilotażowe punkty obsługi interesantów, w Sądzie Okręgowym w Krakowie i Łodzi. Do końca tego tygodnia powinien zostać uruchomiony trzeci - w Gdańsku. Zupełnie niezależnie od umowy, w wielu innych sądach także powstają podobne jednostki, ostatnio np. w Sądzie Okręgowym w Suwałkach. Często wymaga to adaptacji korytarzy sądowych, przeszkolenia odpowiedniej liczby pracowników. Punkty informacyjne służą obywatelom, ale także sądom. Interesant ze sprawą z zakresu prawa spadkowego nie trafi np. pomyłkowo do sekretariatu wydziału karnego, a więc sam nie straci czasu, oszczędzi go pracownikom sekretariatu - już w punkcie otrzyma podstawowe informacje, także o kosztach sądowych, odpowiednie formularze druków itd.
Laurent Graviere, doradca przedakcesyjny, koordynator polsko-francuskiej umowy twinningowej
Budżet programu PHARE dla broszur był równy 80 000 euro. Teksty trzech pierwszych broszur zostały wydane w nakładzie 76 000 egzemplarzy (każdy rodzaj) i dostępne są w 43 sądach okręgowych. Ze środków finansowych programu zostały również przygotowane trzy rodzaje plakatów informacyjnych na temat sądownictwa w Polsce, w nakładzie 860 sztuk (każdy rodzaj). Plakaty w przystępny sposób pokazują, czym zajmują się sądy poszczególnych szczebli, jak wygląda schemat organizacyjny sądownictwa cywilnego. Są rozwieszane w sądach rejonowych i okręgowych. W ramach projektu przeprowadzono także szkolenia pracowników punktów obsługi interesantów (33 osoby), a także pracowników, którzy będą się zajmowali szkoleniem kolejnych kadr (42).
