System emerytalny w Polsce wymaga, aby emeryt wypracował odpowiedni staż zanim dostanie emeryturę minimalną. Obecnie świadczenie na tym poziomie wynosi 1878,91 zł brutto (około 1710 zł na rękę).
Emerytura minimalna jest wypłacana, gdy minimum 20 lat przepracuje kobieta, a 25 lat na świadczenie na tym poziomie pracują mężczyźni. Co, gdy 60-latka chce przejść na emeryturę, a ma 40 lat pracy za sobą?
Od czego zależy wysokość emerytury?
Kwota, jaką osiąga emerytura, zależy przede wszystkim od ilości zwaloryzowanych składek emerytalnych zgromadzonych na koncie w ZUS. Jednak nie tylko to się liczy, ponieważ istotne są również:
- zwaloryzowany kapitał początkowy,
- środki zapisane na subkoncie,
- średnia dalszego trwania życia (GUS aktualizuje liczby co roku pod koniec marca).
Dla świadczeń emerytalnych kluczowe są dwie waloryzacje, które ZUS przeprowadza w ciągu roku. Pierwsza jest waloryzacja marcowa. Ta podnosi kwotę wypłacanych już świadczeń o odpowiednią wartość. Natomiast waloryzacja czerwcowa dotyczy przyszłych emerytur, a w jej trakcie podnoszona jest wartość składek zgromadzonych na koncie w ZUS.
Jaka emerytura z ZUS po 40 latach pracy na minimalnej krajowej?
40 lat pracy może wydawać się stażem bez problemu gwarantującym świadczenie wyraźnie wyższe od emerytury minimalnej. Można się jednak rozczarować.
Osoby, które przez całe życie zawodowe zarabiały minimalną krajową (od 1 stycznia 2025 stawka wynosi 4666 zł brutto), otrzymają emeryturę tylko nieco wyższą od emerytury minimalnej. Podczas gdy obecnie emerytura minimalna wynosi 1878,91 zł, ci mogliby dostać kwoty w granicach 1900-2000 zł brutto.
Inaczej sytuacja wygląda, jeśli przez 40 lat pracownik zarabiał nie minimalną krajową, ale średnią krajową (we wrześniu było to 8769,08 zł brutto). W takim wypadku odprowadzane były wyższe składki, co sprawia, że wyższe jest samo świadczenie emerytalne. Wówczas średnio emerytura może wynosić nawet około 6600 zł brutto.
Mam 60 lat i 10 lat pracy. Ile ZUS wypłaci emerytury?
Im mniejszy staż pracy i mniejsza pula zgromadzonych składek, tym mniejsze świadczenie na starość dostaje z ZUS pracownik. 20 i 25 lat to minimalne staże dla płci, jednak nawet jeśli kobieta przepracowała 10 lat, to i tak nie może liczyć nawet na połowę emerytury minimalnej.
Przepracowanie nawet połowy stażu wymaganego do otrzymania emerytury minimalnej, nie gwarantuje odpowiednio połowy minimalnego świadczenia emerytalnego (940 zł). Kluczowym gwarantem otrzymania emerytury minimalnej jest wypracowanie w całości odpowiedniego stażu.
Jeśli więc staż pracy wynosi 10 lat, można liczyć na emeryturę wyliczoną tylko w oparciu o sumę składek. Przy zarabianiu najniższej krajowej na umowie o pracę oznacza to około 300 zł dla mężczyzn i 250 zł dla kobiet. Jest to dużo mniej nawet od 1/4 emerytury minimalnej.
Przemysław Terlecki
