Śląskie samorządy chcą wyjaśnienia ich sytuacji w kontekście cen energii
Samorządowcy czekają na działanie noweli ustawy o podatku akcyzowym, mającej stabilizować ceny energii. Śląski Związek Gmin i Powiatów chce pilnego wyjaśnienia sytuacji prawnej samorządów oraz przedsiębiorstw komunalnych, jako odbiorców energii.
Stanowisko ws. wzrostu cen energii elektrycznej jest jednym z jedenastu przyjętych w piątek w Rybniku przez tę największą organizację samorządu lokalnego w regionie i jedną z największych w Polsce. Zrzesza ona 133 gminy jednostki samorządu, w tym wszystkie 19 miast woj. śląskiego na prawach powiatu.
W stanowisku tym Związek nawiązał do wejścia w życie nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym z 28 grudnia 2018 r., "istotnych trudności" w jej interpretacji, a także braku aktu wykonawczego do niej.
ŚZGiP przytoczył fragment komunikatu zamieszczonego na stronach Ministerstwa Energii, zgodnie z którym "rachunki za energię dla odbiorców (w 2019 r. - PAP) pozostaną na tym samym poziomie, co w 2018 r. (...) Ustawa dotyczy wszystkich odbiorców w kraju, a więc ponad 17,5 mln odbiorców energii elektrycznej, w tym gospodarstwa domowe, samorządy, przedsiębiorstwa, szpitale, hospicja czy domy dziecka".
Zdaniem samorządowców z woj. śląskiego "aplikacja praktyczna tych twierdzeń napotyka istotne trudności w przepisach", a "potrzebę weryfikacji przyjętych w ustawie rozwiązań dostrzega także prezes Urzędu Regulacji Energetyki, który wyraźnie wskazuje na celowość nowelizacji".
"Dla odbiorców energii nie jest jasne, kiedy nowelizacja nastąpi, jaki normatywny kształt przybierze oraz czy będzie podlegała konsultacjom (...). Działalność samorządów i przedsiębiorstw komunalnych w sferze planowania realizacji wydatków ulega destabilizacji. Stan niepewności prawnej w szczególności dotyka branży wodociągowo-kanalizacyjnej" - napisano w stanowisku.
Jak wyjaśniono, przedsiębiorcy branży, podobnie jak samorządy, o czekają na zawarcie aneksów do umów o zakup energii elektrycznej "o niepewnej treści". "Mając na uwadze procedurę i termin składania wniosków o skrócenie okresu obowiązywania taryf (120 dni przed wejściem w życie nowych taryf) obecnie przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne w istocie są zmuszone do prowadzenia działalności gospodarczej ze stratą" - wskazali samorządowcy.
Przypomnieli przy tym, że dotychczasowe taryfy były kalkulowane na okresy trzyletnie oraz przy założeniu kosztów zakupu energii elektrycznej na poziomie cen z 2018 r. "Począwszy od 2019 r. koszty zakupu energii wzrosły o ponad 60 proc. W związku ze wzrostem cen energii również Gómośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów zapowiedziało przedsiębiorstwom podwyżkę ceny wody, dostarczanej następnie odbiorcom" - zaznaczono w stanowisku.
Zdaniem ŚZGiP wymienione koszty powinny znaleźć odzwierciedlenie w nowych taryfach, które mogą wejść w życie nie wcześniej niż 120 dni od dnia złożenia wniosku o skrócenie okresu obowiązywania poprzednich taryf. "Sporządzenie projektu nowych taryf powinno się opierać na racjonalnych, normatywnych założeniach kosztowych, a nie na oczekiwaniu rozwiązania sytuacji prawnej w przyszłości" - zastrzegli przedstawiciele związku.
W stanowisku zwrócili się do rządu o "najpilniejsze wyjaśnienie stanu prawnego" wynikającego z ustawy, w szczególności o jednoznaczne stwierdzenie, czy z jej przepisów "dla związanych publicznoprawnym reżimem zawierania umów samorządów oraz przedsiębiorstw komunalnych, rzeczywiście wynika gwarancja niepodwyższenia ceny energii elektrycznej w stosunku do ceny obowiązującej w 2018 r. oraz na jaki okres".
ŚZGiP chce także wiedzieć, czy wobec zapowiedzi nowelizacji ustawy, gwarancję taką należy traktować jako stabilną podstawę założeń kosztowych w działalności samorządów i przedsiębiorstw komunalnych.
"Zwracamy się także o pilną odpowiedź, czy zważywszy na treść ustawy i przywołanego (...) komunikatu Ministerstwa Energii, doręczane obecnie faktury za sprzedaż energii elektrycznej, uwzględniające drastyczne podwyższenie stawek w stosunku do obowiązujących w 2018 r., należy odsyłać przedsiębiorstwom energetycznym jako wystawione niezgodnie z ustawą i deklaracjami rządu" - napisali sygnatariusze stanowiska.
Ponadto zebrani w piątek w Rybniku delegaci ŚZGiP odnieśli się m.in. do spraw związanych z systemem odpadowym. W oddzielnym stanowisku wskazali, iż zmieniające się na przestrzeni ostatnich kilku lat przepisy doprowadziły, że obecny system jest nieefektywny w wymiarach: ekonomicznym, organizacyjnym, technologicznym i ekologicznym.
Członkowie Związku zwrócili uwagę na drastyczny wzrost kosztów funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi, wynikający m.in. ze znacznego wzrostu stawki za składowanie odpadów (tzw. opłaty marszałkowskiej). Stwierdzili, że wobec tego - oraz potrzeby stopniowego wprowadzania rozwiązań niskoemisyjnych, zasobooszczędnych i energooszczędnych - konieczne jest przygotowanie od podstaw nowej ustawy odpadowej.
Zgromadzenie ŚZGIP ponowiło także diagnozę systematycznego naruszania stabilności finansowej samorządów. Wskazało, że w ostatnich latach na gminy i powiaty nakładane są coraz większe obowiązki, bez zagwarantowania środków. W poświęconym kwestii stanowisku Związek zaapelował do rządu o podjęcie "z odpowiednim wyprzedzeniem poważnej debaty na temat systemowych rozwiązań dotyczących finansów samorządów".
.........................
Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o cenach prądu - poinformowała w poniedziałek kancelaria prezydenta. Nowelizacja przywraca Prezesowi URE wyłączne prawo do ustalania opłat za przesył i dystrybucję energii elektrycznej.
Ustawa w sprawie cen prądu z 28 grudnia 2018 r. zmniejszyła akcyzę na energię elektryczną z 20 do 5 zł za MWh, obniżyła też o 95 proc. opłatę przejściową płaconą przez odbiorców energii elektrycznej w rachunkach. Ustaliła też ceny dla odbiorców końcowych w 2019 r. na poziomie z 30 czerwca 2018 r.
Różnicę między rynkową ceną zakupu a ceną dla odbiorcy końcowego ma pokrywać Fundusz Wypłaty Różnicy Ceny, zasilony 80 proc. pieniędzy ze sprzedaży przez rząd w 2019 r. dodatkowych 55,8 mln uprawnień do emisji CO2.
Nowelizacja przewiduje, że ceny stosowane przez spółki obrotu (sprzedawców energii) dla odbiorców końcowych mają odpowiadać w 2019 r. albo zatwierdzonej przez Prezesa URE taryfie z 31 grudnia 2018 r., albo - jeżeli cena ustalona jest w inny niż taryfa sposób - odpowiadać obowiązującej danego odbiorcę końcowego 30 czerwca 2018 r.
Zmiany wprowadzone przez nowelizację polegają na doprecyzowaniu, że ustawa obejmuje wszystkie rodzaje umów zawieranych pomiędzy przedsiębiorstwem obrotu a odbiorcą końcowym, np. będące wynikami przetargu, indywidualnych negocjacji itp.
Nowelizacja likwiduje również zapisy mówiące, że dystrybutorzy i operator przesyłowy mają w 2019 r. stosować stawki swoich opłat na poziomie obowiązującym 31 grudnia 2018 r. Rozwiązanie przewidujące, że stawki są ustalone ustawą wzbudziło wątpliwości KE jako potencjalna ingerencja w uprawnienia regulatora rynku energii - Prezesa URE. Nowe przepisy przywracają ustalanie stawek przez regulatora.
Nowelizacja umożliwia również ubieganie się o wypłatę różnicy cen energii takiemu odbiorcy końcowemu, który nie korzysta ze spółek obrotu, ale kupuje ją na własną rękę na giełdzie lub za pośrednictwem towarowego domu maklerskiego. W rezultacie pomoc polegająca na zwrocie różnicy w cenie nie będzie udzielana selektywnie, lecz wszystkim odbiorcom.
Nowe przepisy precyzują też, w jaki sposób należy obliczać średnioważoną cenę energii na rynku hurtowym, oraz to, że marża danego podmiotu jest uzależniona od łącznego wolumenu sprzedaży energii elektrycznej odbiorcom końcowym. Wielkości te będą potrzebne do obliczania wysokości należnego zwrotu różnicy ceny, jaki dostanie sprzedawca energii.
Większość najważniejszych zmian dotyczących cen prądu wejdzie w życie z chwilą opublikowania ustawy. Pozostałe zaczną obowiązywać po 14 dniach.
