Spadek akcyzy pozwolił złapać oddech
Do 2010 roku spożycie alkoholu w Polsce wzrośnie do 8,9 l na osobę z 8,6 l szacowanych na ten rok. W wyniku konsolidacji na rynku pozostanie 5-6 dużych producentów wyrobów spirytusowych. Obecny poziom akcyzy daje branży spirytusowej możliwość wypracowywania zysków - wynika z raportu dotyczącego polskiego rynku spirytusowego, przygotowanego przez CASE - Doradcy.
W Polsce funkcjonuje dziś 18 producentów wyrobów spirytusowych. W następnych 2-3 latach wraz z prywatyzacją firm następować też będzie konsolidacja przedsiębiorstw. W efekcie w przyszłości na krajowym rynku pozostanie 5-6 dużych producentów wyrobów spirytusowych, a obok nich funkcjonować będą producenci wódek niszowych. - Obecnie ośmiu producentów kontroluje ok. 85 proc. rynku. Spodziewamy się dalszej konsolidacji firm sektora - powiedział na konferencji prasowej Jarosław Osiak, ekspert CASE.
Dalej następować też będzie konsolidacja sektora dystrybucji wyrobów spirytusowych. Liczba hurtowni spadła już z 952 w 1995 r. do 303 w 2003 r.
W latach 2000-2003 produkcja wyrobów spirytusowych była nierentowna. Ale od 2002 r. sytuacja powoli się poprawia, w wyniku obniżenia w tym czasie akcyzy o 30 proc. - Zmiana stawki akcyzy przyniosła wiele pozytywnych elementów, przede wszystkim spadek sprzedaży wyrobów spirytusowych z nielegalnych źródeł, poprawę kondycji finansowej przemysłu spirytusowego i zwiększenie wpływów do budżetu - stwierdziła Magdalena Rokicka z CASE. Według raportu, jeszcze w 2000 roku średni udział wydatków na podatki i opłaty przedsiębiorstw produkujących alkohol destylowany i jego przetwory stanowił 77 proc. kosztów. W roku 2004 było to 69 proc. Przedstawiciele CASE oceniają, że obecna wysokość akcyzy daje już możliwość rentownego funkcjonowania sektora, mimo że obciążenie tym podatkiem w Polsce jest wyższe niż na ogół w sąsiednich krajach (od stycznia akcyza wynosi 4 tys. 550 zł za hektolitr czystego spirytusu, do końca 2004 r. było to 4 tys. 400 zł).
Nie ma jeszcze danych firm spirytusowych za cały 2004 rok. Po trzech kwartałach zysk netto branży wyniósł 219,8 mln zł, a przychody 3,8 mld zł.
Polska zajmuje czwarte miejsce na świecie pod względem wielkości sprzedaży wyrobów spirytusowych (po Rosji, Ukrainie i USA). Rośnie też nasz eksport wyrobów spirytusowych, ale wśród pierwszej dziesiątki najlepiej sprzedających się marek na światowym rynku wódki nie ma produktów polskich. Dopiero na 11 miejscu znalazł się Absolwent Polmosu Białystok, na 14 Bols Vodka Remy Cointreau, na 21 Żołądkowa Gorzka z Polmosu Lublin, na 24 Soplica z Bolsa, na 26 Żubrówka Polmosu Białystok, a na 29 Wyborowa Pernod Ricard.
Według CASE w strukturze spożycia napojów alkoholowych (w przeliczeniu na 100 proc. alkohol) widać wyraźną zmianę w zachowaniu konsumentów. Udział piwa w konsumpcji alkoholu wzrósł z 29 proc. w 1994 r. aż do 54,8 proc. w 2002 r., a spożycie wyrobów spirytusowych spadło w tym czasie z 58,9 proc. do 26,3 proc. W 2003 roku nastąpił wzrost udziału wyrobów spirytusowych w strukturze spożycia do 31 proc. (udział ten utrzymał się w także w roku ubiegłym).
Janusz K. Kowalski
