Sprawozdanie o stanie mienia Skarbu Państwa na dzień 31 grudnia 1999 r.

Sprawozdanie wykonano według stanu na 31 grudnia 1999 r. w zakresie przewidzia-nym roz-porządzeniem Rady Ministrów. Obejmuje ono mienie Skarbu Państwa w jego kodeksowym rozu-mieniu, a więc także uprawnienia wynikające z wkładu majątkowego Skarbu Państwa w państwowych osobach prawnych.

Przedmiotowa klasyfikacja mienia Skarbu Państwa.

Majątek Skarbu Państwa stanowią zasoby państwa posiadane dla osiągania korzyści lub wy-konywania zadań przez państwowe jednostki organizacyjne.

Podejście do klasyfikacji tych zasobów może akcentować typ składnika - charaktery-stykę rzeczową (grunt, budynek, akcja itp.) - lub jego funkcję, czyli wykorzystywanie go do okre-ślonych celów związanych z zadaniami państwa lub reprezentującej go jednostki (administracja, obrona, środowisko etc.).

Rozporządzenie Rady Ministrów o zasadach ewidencji odpowiada pierwszemu z tych po-dejść. W związku z tym w Sprawozdaniu mienie Skarbu Państwa - -zgodnie z zakresem przedmiotowym uregulowanym w rozporządzeniu, a także uwzględnia-jąc stosowane klasyfikacje - podzielono następująco:

1. Dobra kultury narodowej - muzealia, zabytki i zasoby biblioteczne - stanowiące dobra dziedzictwa narodowego, które państwo zamierza utrzymywać bezterminowo ze względu na ich wyjątkowe właściwości historyczne, kulturowe lub środowiskowe.

2. Zbiory dokumentacji archiwalnej.

3. Zasoby naturalne, czyli dobra naturalne w stanie nieprzetworzonym, z których korzysta się bez ograniczeń w celach niekomercyjnych lub które mogą być wykorzystywane gospodarczo pod warunkiem uzyskania koncesji lub pozwolenia, w tym: kopaliny, wody, żywe zasoby morza oraz częstotliwości radiowe i telewizyjne.

4. Lasy (obszary leśne i drzewostan).

5. Grunty.

6. Urządzenia infrastruktury, rozumiane jako trwałe dobra materialne które tworzą obiekty bądź sieci wykorzystywane dla ułatwienia dostaw innych dóbr i usług lub zapewnienia niezakłóconego działania państwa i gospodarki: drogi, mosty i wiadukty, obiekty budownictwa wodnego śródlądowego i morskiego oraz inne urządzenia, w tym melioracje.

7. Budynki, budowle i ruchomości.

8. Akcje i udziały Skarbu Państwa w spółkach prawa handlowego.

9. Rezerwy państwowe gospodarcze.

10.Uprawnienia wynikające z wniesienia wkładu majątkowego do przedsiębiorstw państwowych.

11. Uprawnienia w stosunku do innych państwowych osób prawnych (państwo-wych szkół wyższych, instytucji kultury, jednostek badawczo - rozwojowych, fundacji w któ-rych jedynym fundatorem jest Skarb Państwa, państwowych Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej itd.).

12. Należności Skarbu Państwa z tytułu oddania mienia do odpłatnego korzystania i z innych umów zawartych przez Skarb Państwa i jego poprzedników prawnych.

13. Ustanowione ustawą monopole, w tym szczególnie monopol na gry losowe i zakłady wzajemne.

Klasyfikacja podmiotów dysponujących mieniem Skarbu Państwa.

Podmioty dysponujące mieniem państwowym, to:

1. organy władzy ustawodawczej, wykonawczej, ochrony prawnej i kontroli państwowej;

2. organy administracji wykonujące władztwo w drodze aktów administracyjnych;

3. minister skarbu państwa, do którego należy wykonywanie praw z akcji i udziałów oraz w stosunku do mienia pozostałego po likwidacji państwowej jednostki organizacyjnej lub przypadającego Skarbowi Państwa w wyniku likwidacji lub upadłości spółki z jego udziałem;

4. minister finansów, który zapewnia realizację dochodów i wydatków budżetu państwa, realizuje politykę zaciągania długu publicznego, emituje skarbowe papiery wartościowe, dochodzi należności i obsługuje zobowiązania Skarbu Państwa, udziela poręczeń i gwarancji;

5. urzędy państwowe imiennie wymienione w ustawie budżetowej jako dysponenci wyodrębnionych części budżetu, których kierownicy reprezentują Skarb Państwa w odniesie-niu do powierzonego im mienia i w zakresie zadań ich urzędów (jednostek);

6. jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych podporządkowane urzędom państwowym;

7. państwowe osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, powołane do gospodarowania szczególnymi rzeczowymi składnikami mienia Skarbu Państwa i wykonywania w jego imieniu prawa własności: Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa (AWRSP), agencje gospodarujace rezerwami państwowymi, Wojskowa Agencja Mieszkaniowa (WAM), Agencja Mienia Wojskowego (AMW), Lasy Państwowe (PGL LP);

8. inne państwowe osoby prawne wyposażone przez państwo w składniki majątkowe nie-zbędne do podjęcia działalności statutowej: przedsiębiorstwa i banki państwowe, jednostki badawczo - rozwojowe, państwowe szkoły wyższe, państwowe instytucje kultury, fundacje, których jedynym fundatorem jest skarb państwa, państwowe fundusze celowe, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, podmioty wykonujące monopol państwa.

Przedstawiane Sprawozdanie - zgodnie z powoływanym rozporządzeniem Rady Mi-nistrów w sprawie ewidencji - nie obejmuje Narodowego Banku Polskiego.

Zasady wyceny mienia Skarbu Państwa.

Rozporządzenie w sprawie ewidencjonowania majątku Skarbu Państwa respektuje zasady wyceny składników mienia Skarbu Państwa, ustalone przez przepisy właściwe dla ewidencji tych składników. Jednocześnie daje ono ministrowi skarbu państwa prawo osza-cowania lub ustalenia wartości na potrzeby ewidencji zbiorczej. Korzystając z tego przepisu, w Sprawozdaniu dla każdego rodzaju mienia przyjęto indywidualną podstawę wyceny.

Zgodnie z przedstawionym założeniem, Sprawozdanie o stanie mienia Skarbu Pań-stwa sporządzone zostało w ujęciu:

1. rzeczowym - tylko opisowym lub rodzajowo-ilościowym, bez dokonywania wyceny -dla mienia w stanie naturalnym, dóbr kultury, zasobów dokumentacyjnych i archiwa-liów;

2. wartościowym - szacunkowym, uwzględniającym (zagregowaną) wartość wg szacun-ku eksperckiego, które zastosowano przede wszystkim do gruntów;

3. wartościowym - z ustalaniem wartości na podstawie przepisów o rachunkowości oraz innych przepisów szczególnych dotyczących jednostek państwowych;

4. wartościowym - rynkowym, odwołującym się do cen w rzeczywistych transakcjach dobrami lub prawami określonymi co do rodzaju, które zastosowano do akcji notowa-nych w obrocie giełdowym.

Przyjęte zasady wyceny mienia Skarbu Państwa powodują jednakże:

a. brak możliwości sumowania prezentowanych kwot;

b. brak możliwości podania wartości mienia Skarbu Państwa w jednym mierniku wartości.

Przyjęta w Sprawozdaniu metodologia wyceny wynika z poszukiwania optimum mię-dzy kompleksowością i wartością informacyjną z jednej strony a kosztami wyceny z drugiej.

Poszczególne składniki mienia objętego Sprawozdaniem wyceniono w sposób następujący:

1) Wartość gruntów obliczono wykorzystując ceny ewidencyjne Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa i szacunek ekspercki PGL Lasy Państwowe. W odniesieniu do gruntów przeznaczonych pod zabudowę na terenach miejskich wykorzystano operat szacun-kowy zespołu rzeczoznawców.

2) Wartość obiektów i urządzeń infrastruktury obliczono metodami stosowanymi w praktyce ewidencyjnej właściwych jednostek:

3) Wartość grup składników majątku jednostek budżetowych, zakładów budże-towych i gospodarstw pomocniczych wykazano według ich wartości bilansowej.

4) Wartość akcji i udziałów w jednoosobowych spółkach Skarbu Państwa ustalono według wartości kapitałów własnych, na podstawie bilansów rocznych tych spółek.

5) Wartość akcji należących do Skarbu Państwa w spółkach notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych ustalono według kursu giełdowego z dnia ostatniego notowania w 1999 r.

6) Wartość akcji i udziałów w spółkach pozostałych, tj. przede wszystkim pochodzących z wniesienia aportem przedsiębiorstw lub ich zorganizowanych części, a także czę-ściowo sprywatyzowanych w drodze zbycia części akcji lub objęcia kapitału z dodatkowej emisji akcji przez osoby trzecie, wyceniono według wartości:

- nominalnej - w odniesieniu do akcji z których prawa wykonuje minister skarbu pań-stwa i minister gospodarki;

- bilansowej - w przypadku praw, które wykonują inne organy.

7) Wartość praw do mienia państwowych osób prawnych wyceniono na podstawie bilansów, jako równą funduszom własnym tych jednostek.

8) Należności z tytułu oddania mienia Skarbu Państwa do odpłatnego korzystania ustalono według wartości tego mienia, pomniejszonej o spłaty kapitałowe dokonane do 31 grudnia 1999 r.

9) Majątek rzeczowy i należności przejęte przez ministra skarbu państwa po likwida-cji podmiotów państwowych i spółek z udziałem Skarbu Państwa wyceniono według wartości wynikającej z protokołu przejęcia.

Źródłem danych były:

1. Informacje i bilanse ministerstw, urzędów centralnych i wojewodów;

2. Informacje i bilanse agencji, którym powierzono mienie Skarbu Państwa;

3. Dane własne Ministerstwa Skarbu Państwa;

4. Dane innych instytucji specjalistycznych.

Zestawienie zbiorcze mienia Skarbu Państwa (ujęcie przedmiotowe w mln zł).

1. Dobra kultury narodowej bez wyceny

2. Zasoby naturalne bez wyceny

3. Grunty 366.234

4. Budynki i budowle 114.118

5. Urządzenia techniczne i maszyny wykorzystywane

przez państwowe jednostki organizacyjne i powierzone agencjom 389

6. Środki transportu 121

7. Pozostałe środki trwałe 111

8. Inwestycje rozpoczęte i zaliczki na poczet inwestycji 5.021

9. Wartości niematerialne i prawne 127

10. Udziały i akcje /wartość szacunkowa/ 104.837

11. Inne prawa majątkowe 50.133

12. Papiery wartościowe długoterminowe i pozostałe składniki finansowego

majątku trwałego 1

13. Należności długo i krótkoterminowe 13.349

14. Mienie rzeczowe pozostałe po likwidacji i upadłości

przedsiębiorstw państwowych i spółek z udziałem skarbu państwa 23

15. Rezerwy państwowe gospodarcze 1.460

16. Pozostałe składniki majątku obrotowego 36.008