Staż bez chorobowego

Do rzecznika praw obywatelskich napływają skargi dotyczące zmian dokonanych przez ustawę z dnia 30 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 121, poz. 1262). Zgodnie z nimi, przy ustalaniu okresu zatrudniania w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze uwzględniany jest wyłącznie okres faktycznie wykonywanej pracy w takich warunkach lub w takim charakterze. Wyjątek dotyczy wyłącznie okresu urlopu wychowawczego, który również podlega wliczeniu do tych okresów.

Zdaniem skarżących, zaostrzenie warunków wymaganych do nabycia prawa do wcześniejszej emerytury zmniejszy potencjalną grupę osób uprawnionych do tych świadczeń. Wiek emerytalny uprawniający do wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej oraz wykaz stanowisk uprawniających do wcześniejszego zakończenia pracy został zawarty w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnych charakterze (Dz.U. nr 8, poz. 43 z późn. zm.). Nie zawierało ono dodatkowych warunków. Do 1 lipca br. przerwy w pracy spowodowane czasową niezdolnością z powodu choroby lub porodu były okresami, w których pracownik zachowywał status osoby wykonującej pracę w szczególnym charakterze. Do okresu pracy był także zaliczany urlop dla poratowania zdrowia.

Zdaniem rzecznika, zważywszy to, że wcześniejsze emerytury są świadczeniami wygasającymi, do których uprawnienia zachowują, zgodnie z zasadą ochrony praw nabytych, ubezpieczeni urodzeni w określonych przedziałach wiekowych, trudno znaleźć racjonalne uzasadnienie dla tych zmian. Według RPO, minister polityki społecznej, do którego zostało skierowane wystąpienie, powinien wyjaśnić, według jakich zasad (starych czy nowych) będzie ustalany wymagany staż pracy w szczególnych warunkach lub szczególnych charakterze. Obowiązująca bowiem ustawa nie wprowadziła przepisów przejściowych.

Bożena Wiktorowska