Święconka na Wielką Sobotę. Składniki mocno podrożały, jeden aż dwukrotnie

Święconka wielkanocna to nazwa pokarmów, które w ramach Wielkiej Soboty w Kościele katolickim są święcone. Chociaż zwyczaj ten jest drugorzędnym obrzędem liturgii wielkanocnej w stosunku do pierwszoplanowych sakramentów paschalnych, to w Europie znany jest od VIII wieku. 

Święconka wielkanocna jako nowa tradycja do Polski dotarła w XIV wieku. Zanim stała się egalitarna, święcenie pokarmów było przywilejem szlachciców, którzy suto zastawiali swoje stoły. Na przestrzeni wieków święconka stała się udziałem wszystkich katolików. Dziś najczęściej pokarmy święci się w kościele.

Po co święci się pokarmy? Święconka zanoszona do kościoła to jeden z religijnych porządków świętowania pamiątki zmartwychwstania Jezusa, w które wierzą chrześcijanie. Wielkanocne śniadanie poświęconych pokarmów ma charakter stricte religijny. 

Na święconkę składają się produkty, które mają wyraz symboliczny. Przygotowanie koszyczka wielkanocnego nie jest więc przypadkowe. Co składa się na święconkę? Przede wszystkim nie może zabraknąć wielkanocnego baranka wykonanego z cukru lub z ciasta. Dla chrześcijan jest symbolem zwycięstwa życia nad śmiercią. 

Co składa się na święconkę? Święconka na Wielką Sobotę powinna zawierać także: 

• chleb - według wierzeń symbolizuje ciało Chrystusa, a poświęcenie ma gwarantować dobrobyt;
• sól - symbolizuje prawdę i życie, a do tego ma według tradycji chronić przed złem;
• jajka - są symbolem płodności i życia i, podobnie jak baranek wielkanocny, symbolizują zwycięstwo życia nad śmiercią;
• wędlina - ta jest symbolem zdrowia, dobrobytu i płodności;
• chrzan - święconka z chrzanem ma ogromne znaczenie dla chrześcijan, bo jego gorycz ma być symbolem cierpienia Jezusa.

Co składa się na święconkę? Do wymienionych należy dodać jeszcze ciasto. Najczęściej przybiera formę drożdżowej babki, choć święconka czasami wypełniona jest także mazurkami lub sernikami. Ciasto jest metaforą obfitości, dostatku oraz doskonałości.

Święconka wielkanocna najczęściej wypełniona jest jajkami. W tym roku jednak wielkanocny koszyk może być nieco uboższy o ten produkt. Wszystko przez aktualne ceny jajek. Te biją rekordy nie tylko w Polsce, ale w całej Europie. Wzrost ceny detalicznej jaj konsumpcyjnych w Polsce, jak wynika z danych Ministerstwa Rolnictwa, od marca 2022 r. wyniósł ponad 45 proc.

Ile kosztują jaja? Zaglądając do popularnych sieci sklepów na półkach znajdziemy jajka, które można kupić od 0,80 do 1,60 zł za sztukę. Wiele determinuje pochodzenie, dlatego mniej trzeba zapłacić za jaja z chowu ściółkowego. Znacznie więcej trzeba wydać za te z wolnego wybiegu. To, ile kosztują jaja, zależy także od ich rozmiaru. 

Ile kosztują jaja od rolników? Przeglądając internetowe oferty najczęściej można znaleźć jaja za 0,80 zł za sztukę, jak i takie, w których jedno jajo kosztuje 1,30 zł. Znów liczy się rozmiar i najwięcej trzeba zapłacić za te największe z wolnego wybiegu. Bardziej cierpliwi mogą jednak znaleźć jaja za 0,60 zł za sztukę - takie ogłoszenie znaleźliśmy w Bielsku-Białej.

Symbol zdrowia i płodności w święconce na Wielką Sobotę to jednocześnie znak rosnących cech. Ile kosztuje kiełbasa? Wiele zależy od samej jakości oraz producenta, niemniej kiełbasę z mięsa wieprzowego można kupić za ok. 30 zł za 0,7 kg. Kiełbasa śląska to wydatek ok. 20-25 zł za 0,5 kg. Tańsza jest kanapkowa, bo za tę trzeba zapłacić 32 zł/kg.

Dlaczego kiełbasa do święconki zdrożała? Szacuje się, że mięso wieprzowe w ujęciu rocznym podrożało od 40 do nawet 45 proc. Same wędliny oraz przetwory to skok cenowy na poziomie 25-30 proc. Droga kiełbasa to efekt nie tylko rosnących kosztów produkcji, ale także wysokie ceny pasz. 

Najlepszy przykład, jak kształtują się ceny produktów wielkanocnych, to majonez. Na jego wyższe ceny wpływ miał wzrost kosztów produkcji, w tym między innymi wspomnianych jajek czy oleju roślinnego. Wykorzystywany do sałatek produkt w ciągu dwóch lat zdrożał ponad dwukrotnie. Ile kosztuje majonez? Historia wzrostu cen jest nieprawdopodobna:

• 2021 rok: 6,99 zł za 900 ml;
• 2022 rok: 7,50 zł za 850 ml;
• dziś: nawet 16 zł za 800 ml.

Powyższe dane nie są błędem, a przykładem downsizingu. To celowe zmniejszanie wag lub ilości produktów w opakowaniu, przy zachowaniu tej samej ceny lub jej zwiększeniu, co finalnie ma zredukować koszty i zwiększyć zyski. Jednocześnie klient nie orientuje się, że płaci więcej za mniej. 

Chociaż prezes Narodowego Banku Polskiego Adam Glapiński zapowiada gwałtowny spadek inflacji, to Wielkanoc 2023 będzie rekordowo droga. Oprócz powyższych produktów trzeba wspomnieć, że w ciągu roku wzrost cen dotknął opał (54 proc.) oraz energię (40 proc.). Również za odrobinę słodkości wielkanocnych wypieków przyjdzie słono zapłacić.

To za sprawą kosztownego cukru, którego cena rok do roku wzrosła aż o 64 proc. Co jeszcze podrożało najbardziej? Inflacja sprawiła, że obecnie również za mleko trzeba płacić o 38 proc. więcej niż rok temu, za mąkę 33 proc., a za sery i twaróg 27 proc. Mniej więc tyle samo wzrosły ceny pieczywa. Ceny drobiu wzrosły o 24 proc., a warzyw średnio o 22 proc.

CZYTAJ TAKŻE:

Chcieliśmy kupić na targu składniki na wielkanocną sałatkę jarzynową. Wzięliśmy 100 zł

Życzenia wielkanocne 2023: Krótkie, śmieszne i piękne gotowe wierszyki

Ukraińcy w Polsce. Jak spędzą Wielkanoc?