Sztolnie, wyciągi, jaskinie, Madonna

Po trzecim skojarzeniu już wiadomo - prawdopodobnie każdy z nas tam jako turysta już był.

Śląsk z naszego pierwszego skojarzenia to Górnośląski Okręg Przemysłowy, najgęściej zaludniony obszar Polski, którego krajobraz kojarzy się z szybami kopalń i hałdami. Turystyka w GOP to głównie taka, którą fachowo nazywamy wekendową i poznawczą.

Kopalnie i miejsca walk

Już w latach 60. rozpoczęto rekultywację zniszczonego środowiska naturalnego poprzez likwidację hałd i tworzenie na ich miejsce kąpielisk (takich jak Pogoria czy Dziećkowice) oraz zalesianie wyrobisk. Między Katowicami, Chorzowem a Siemianowicami Śląskimi założono na 600. hektarach Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku z ogrodami, kawiarenkami, skansenem, ogrodem zoologicznym i parkiem rozrywki. Wokół GOP powstaje Leśny Pas Ochronny, zagospodarowywany dla celów turystyki weekendowej.

Turystyka poznawcza wiąże się z jednej strony ze zwiedzaniem miejsc związanych z pogmatwaną historią polskiej i niemieckiej państwowości na tym obszarze, z drugiej z poznawaniem przeszłości i teraźniejszości śląskiego przemysłu. Zwiedzać można ponad 20 obiektów przemysłowych - w Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu obejrzeć można m.in. skansen podziemny "Guido", którego trasy prowadzą na poziomie 320 metrów przez wyrobiska i korytarze oraz istniejący na terenie najstarszej, założonej w 1791 roku, kopalni węgla kamiennego na Górnym Śląsku, Skansen Górniczy "Królowa Luiza". W Tarnowskich Górach, w dawnej kopalni kruszców zwiedzać można Sztolnię Czarnego Pstrąga.

W lipcu tego roku w Tyskim Muzeum Browarnictwa otwarto nowy markowy produkt turystyczny województwa śląskiego - Szlak Zabytków Techniki. Ten pierwszy w Polsce regionalny tematyczny szlak turystyczny łączy 29 obiektów związanych z tradycją górniczą i hutniczą, energetyką, kolejnictwem, łącznością, produkcją wody oraz przemysłem spożywczym. Projekt zrealizowany został przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, przy wsparciu Śląskiego Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach i Śląskiej Organizacji Turystycznej.

Ale głównymi atrakcjami turystycznymi w województwie śląskim pozostają pasma Beskidów - Śląskiego, Żywieckiego i Małego oraz Jura Krakowsko-Częstochowska.

Wyciagi i Małysz

Nasze drugie skojarzenie to właśnie okołośląskie góry - łagodne, malownicze, ze świetną jak na polskie warunki infrastrukturą i rozbudowaną bazą noclegową na każdą kieszeń, atrakcyjne zarówno latem, jak i zimą. Aktywny turysta ma tu do swojej dyspozycji 1,5 tys. km oznakowanych szlaków, kilkanaście schronisk górskich, trzy kolejki linowe (na Szyndzielnię, Skrzyczne i Czantorię), 150 wyciągów i 200 tras narciarskich, w większości z oświetleniem i sztucznym naśnieżaniem.

Za stolicę tego regionu jedni uważają Szczyrk - jako że to najlepiej zagospodarowana w Polsce stacja sportu zimowego, inni Wisłę - z racji folkloru z Tygodniem Kultury Beskidzkiej oraz...bo mieszka tam Adam Małysz. Swoich amatorów mają również Ustroń - uzdrowisko ze źródłami wód leczniczych, Istebna oraz Koniaków - miejscowość, z której przywieziemy słynne już w Polsce stringi.

Jaskinie i Orle Gniazda

Jura Krakowsko-Częstochowska to również, choć nazwa geograficzna na to nie wskazuje, bardziej śląska niż krakowska atrakcja. Piękno tego miejsca to harmonia bogatych form krasowych, ostańców skalnych, głębokich dolin i jarów oraz licznych jaskiń. I do tego znak rozpoznawczy regionu - romantyczne zamki i ich ruiny. Wędrując najbardziej znanym szlakiem - Orlich Gniazd - obejrzymy najpiękniejsze jurajskie zamki między Krakowem a Częstochową, Szlak Warowni Jurajskich przez m.in. przez Ojców, Ogrodzieniec aż do Mstowa oprowadzi nas po historycznych obszarach Jury. Na Jurze rozpoczynają swoją karierę wspinacze i grotołazi, kochają te tereny również miłośnicy jazdy konnej i kolarstwa górskiego.

Warowny klasztor

Cztery miliony odwiedzających rocznie, z tego co dwunasty pieszo, i to z najdalszych zakątków Polski, często po kilkunastodniowym marszu. Żadne z polskich miast nie może poszczycić się wynikami podobnymi do tych z Częstochowy - z Jasną Górą, największym w Polsce i jednym z największych na świecie ośrodkiem kultu maryjnego. Założony w XIV wieku klasztor, jedyny na Śląsku zabytek klasy zerowej jest z racji obecności obrazu Czarnej Madonny numerem jeden dla polskiego katolika i żadne bazyliki licheńskie nie są w stanie na szczęście tego zmienić.

Nasz turystyczny rajd po Śląsku pominął jeszcze wiele wartych zachodu miejsc, takich jak Muzeum Zamkowe w Pszczynie, śląski Kazimierz nad Wisłą czyli Pilicę, czy największy w Polsce południowej obszar piachu zwany Pustynią Błędowską, a i tak zabrakłoby niejednego urlopu na poznanie wszystkich uroków tego tak bogatego przyrodniczo, geograficznie i kulturowo obszaru.

Co sprawia, że turystyka jest jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się sektorów gospodarki na Śląsku? Poza wymienionymi już walorami środowiska naturalnego i zabytkowymi obiektami nie bez znaczenia pozostaje bliskość granic - z Czechami i Słowacją umożliwiająca prowadzenie wspólnej transgranicznej polityki podnoszącej atrakcyjność wspólnych gór; z Niemcami zapewniająca dopływ turystów o zasobnych portfelach.

Atrakcyjny Śląsk wszystkich zaprasza.

G.P