Jak zaznacza "Sunday Telegraph", choć Chiny twierdzą, że pozostają neutralne i próbują się pozycjonować jako kluczowy pośrednik w rozmowach o zakończeniu konfliktu. Jednak handel między nimi a Rosją ma w tym roku przekroczyć 200 miliardów dolarów, co byłoby nowym rekordem, w czasie gdy chiński eksport do innych krajów znacznie spadł.
Eksport towarów o potencjalnym zastosowaniu wojskowym wzrósł w ciągu 12 miesięcy, do czerwca 2023 r. włącznie, ponad trzykrotnie w porównaniu do poprzedniego roku - wynika z analiz Obserwatorium Złożoności Gospodarczej, agregatora danych handlowych. Takie towary są klasyfikowane jako podwójnego zastosowania, co oznacza, że mają również cele cywilne, co pozwala Chinom ominąć międzynarodowe sankcje i twierdzić, że prowadzą jedynie legalny handel z Rosją. Jak pisze "Sunday Telegraph", wydaje się, że wsparcie Chin pomaga Rosji przetrwać nakładane przez Zachód sankcje.
Chińskie firmy wysyłają do Rosji sprzęt, który może mieć zastosowanie wojskowe
Gazeta, opierając się na danych firmy wywiadowczo-badawczej Molfar Global, wymienia szereg konkretnych przykładów takich transakcji. Np. chińska firma Shantou Honghu Plastics, która na stronie internetowej i profilach w mediach społecznościowych określa się jako hurtownik zabawek dla dzieci, w ciągu dwóch miesięcy przed wojną wysłała do Rosji 1000 dronów. Ich odbiorcą była rosyjska firma Samson, która też określa się jako hurtownik gier i zabawek, ale wydaje się być spółką fasadową, bo jak wynika z rejestru spółek, jej kapitał zakładowy to tylko 10 tys. rubli.
Cztery dni po wybuchu wojny chińska firma Hems999 dostarczyła dwa helikoptery, a inna, Tianjin Huarong Aviation, od początku wojny przekazała Rosji cztery śmigłowce Airbus. Odbiorcą wszystkich była rosyjska firma Ural Helicopter, której głównym klientem jest rosyjska Gwardia Narodowa, rozmieszczona na Ukrainie i dowodzona przez Wiktora Zołotowa, wieloletniego ochroniarza Władimira Putina.
Od początku 2022 r. do pierwszego kwartału 2023 r. chińskie firmy wysłały też celowniki optyczne do ponad 50 rosyjskich firm. Chińska firma Yiwu Wojie Optics Instrument odpowiadała za większość celowników optycznych - ok. 2500 - przekazanych rosyjskiej firmie CEK, która wcześniej dostarczała takie towary i sprzęt noktowizyjny rosyjskiemu ministerstwu spraw wewnętrznych. Faktury stwierdzają, że ten sprzęt jest przeznaczony do polowań, chociaż urządzenia mogą być montowane na broni wojskowej i oferują lepszą widoczność podczas operacji wojskowych.
Handel pomiędzy Chinami a Rosją zacieśnia się. Głównym motorem napędowym są surowce
Według danych handlowych, rosyjski import surowców i komponentów niezbędnych do produkcji uzbrojenia gwałtownie wzrósł. W 2022 r. Chiny wyeksportowały do Rosji produkty ze stopów tytanu o wartości 18 mln dolarów, prawie dwukrotnie więcej niż rok wcześniej. Lekkie i odporne na ciepło stopy tytanu są kluczowym materiałem wykorzystywanym do produkcji samolotów wojskowych i broni. Płyty i pręty tytanowe zostały wysłane z Chin do NPP Start, producenta wyrzutni rakiet obrony powietrznej, który jest częścią rosyjskiego konglomeratu obronnego Rostec.
Produkty z tytanu zostały też wysłane do firmy S7 Technics, która zajmuje się konserwacją i naprawą samolotów i wykonywała prace dla organizacji nadzorującej transport lotniczy Putina i innych kremlowskich urzędników. S7 pracuje również nad produkcją części zamiennych do samolotów, aby rosyjskie linie lotnicze mogły utrzymać swoje floty po tym, jak sankcje odcięły dostawy zachodnich komponentów do samolotów Airbus i Boeing.
Chińskie firmy wysłały również dostawy stopów magnezu do Tupolewa, który buduje i pomaga w utrzymaniu bombowców dalekiego zasięgu, takich jak Tu-95 i Tu-160M używanych do ataków na Ukrainę. Firmy związane z produkcją pojazdów Kamaz, których transportery opancerzone, takie jak Kamaz Typhoon, przewożą rosyjskich żołnierzy i ładunki, otrzymały co najmniej 520 dostaw z Chin.
Przesyłki obejmowały części zamienne, spawarki i obrabiarki laserowe, które mogą być wykorzystywane do produkcji broni i sprzętu wojskowego. Stal została wysłana przez Chiny do rosyjskich firm zaangażowanych w produkcję silników do pojazdów opancerzonych Kamaz. Jedna z największych rosyjskich firm, Magnitogorski Kombinat Metalurgiczny (MMK) była jedną z tych, które otrzymywały dostawy.
Jak zauważa "Sunday Telegraph", niektóre z chińskich firm, takie jak Wuxi Tianxing Steel i Xi'an Alpha Metal, mają biura w Moskwie lub strony internetowe w języku rosyjskim i nawet nie starają się ukryć swoich powiązań wojskowych, umieszczając zdjęcia myśliwców i okrętów wojennych na stronach internetowych.
