Trzynasta pensja dla wszystkich!

Ustawowo trzynasta pensja przysługuje wyłącznie pracownikom budżetowym (otrzymują ją m.in. pracownicy państwowych jednostek budżetowych, samorządowych organów budżetowych, organów władzy państwowej, kontroli, sądów i trybunałów. Nie ma jednak przeciwwskazań, aby pracownicy sfery pozabudżetowej również otrzymywali takowe. Nie będzie to trzynastka w rozumieniu ustawowym, ale prawo do takiego świadczenia może wynikać z przepisów prawa zakładowego (regulaminy wynagrodzenia, układy zbiorowe pracy) lub rzadziej na podstawie jednostronnego zarządzenia pracodawcy.

Jak podaje "Gazeta Podatkowa", ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym ustala także krąg osób wyłączonych z otrzymywania tego świadczenia. Trzynasta pensja nie przysługuje osobom piastującym najwyższe stanowiska w państwie, m.in: prezydentowi, premierowi, marszałkom Sejmu i Senatu, Rzecznikowi Praw Obywatelskich, prezesowi NBP, wojewodom, marszałkom województwa, starostom, członkom zarządu powiatu, żołnierzom i funkcjonariuszom policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej, Służby Celnej, Służby Więziennej oraz Biura Ochrony Rządu. Praw do uposażenia dodatkowego pozbawieni są także senatorowie i posłowie.

Trzynastka może też ominąć np. głównego księgowego w gospodarstwie pomocniczym państwowej jednostki budżetowej. Wyłączenie z praw do otrzymywania takiego świadczenia dokonuje bowiem ustawa z 3 marca 2000 r. o wynagrodzeniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz. U. nr 26, poz 306 ze zm.).

Kominy płacowe:

Ustawa ta, znana pod nazwą ustawy kominowej, ogranicza poziom wynagrodzenia osób wymienionych w tej ustawie, a zatrudnionych w podmiotach objętych zakresem jej regulacji. Pozbawia ona niektórych pracowników także świadczeń typu: prowizja od zysku, nagroda zakładowego funduszu nagród oraz roszczenie z tytułu udziału w zysku lub nadwyżce bilansowej. Jako podlegające tej ustawie są wskazane w art.1 m.in. gospodarstwa pomocnicze państwowych jednostek budżetowych. Co do osób podlegających ustawie, to należą do nich m. in. kierownicy podmiotów wymienionych w art.1 ( z wyłączeniem SP ZOZ) ich zastępcy i główni księgowi.

Komentarz: Bartosz Adamczyk z AG Test Human Resources

Praktyki firm w zakresie trzynastej pensji: Trzynasta pensja jest dodatkiem do pensji o charakterze czysto socjalnym, nie skutkuje raczej lepszą motywacją pracowników. Wynika to z faktu, że należy się wszystkim zatrudnionym, a nie jest uzależniona od efektów ich pracy. Przedsiębiorstwom nie zależy więc na utrzymywaniu tego dodatku, pracownikom - przeciwnie. Aby wpisać popularną trzynastkę w system motywacyjny, firmy zwykle stosują dwie metody. Część z nich włącza ją do miesięcznej płacy podstawowej proporcjonalnie w ciągu całego roku - 1/12 co miesiąc. Ta metoda wyłącza trzynastą pensję z grupy dodatków do płacy zwiększając natomiast wartość miesięcznej płacy zasadniczej. Druga metoda to włączenie trzynastki w system premiowy i wypłacanie jej tak jak dotychczas - raz do roku. To rozwiązanie ma jednak tę wadę, że tak naprawdę nie jest to premia, która motywuje - bo niezależnie od wyników pracy pracownik jest uprawniony do jej otrzymania.