UOKiK walczy ze zmowami
Osiem decyzji od początku roku, 19 trwających postępowań - to efekt walki UOKiK z najgroźniejszymi naruszeniami konkurencji. Ostatnie decyzje w sprawie niedozwolonych porozumień dotyczą rynku pośredników nieruchomości, sprzedaży odzieży i obuwia dziecięcego, dystrybucji urządzeń prezentacyjnych.
Zgodnie z prawem antymonopolowym, zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie lub ograniczenie konkurencji, m.in. poprzez wspólne ustalanie cen towarów lub usług. Takie praktyki należą do najgroźniejszych naruszeń konkurencji. Ich skutki są odczuwalne m.in. przez konsumentów, którzy zmuszeni są płacić wyższe ceny niż w przypadku niezakłóconej rywalizacji rynkowej przedsiębiorców. Są one również niezwykle trudne do wykrycia, ze względu na ich niejawny charakter. Od początku roku Urząd wydał osiem decyzji dotyczących niedozwolonych porozumień przedsiębiorców, a 19 postępowań jest w toku.
Jedna z ostatnich decyzji prezes UOKiK dotyczy zmowy pomiędzy pośrednikami w obrocie nieruchomościami z Elbląga. Przedsiębiorcy utworzyli w 1999 roku Elbląską Korporację Nieruchomości. Wówczas zrzeszeni w niej pośrednicy wspólnie ustalili minimalne stawki prowizji za świadczone usługi. Stawki mieli obowiązek stosować wszyscy członkowie korporacji. Za udział w porozumieniu ograniczającym konkurencję Prezes UOKiK nałożyła na ośmiu uczestników zmowy karę finansową w łącznej wysokości ponad 27 tysięcy złotych (27 375 zł.). Co ważne - w trakcie postępowania zakwestionowana praktyka została zmieniona.
Warto pamiętać, że do uznania porozumienia za niedozwolone wystarczy fakt jego zawarcia i nie musi być ono stosowane w praktyce. Przekonał się o tym dystrybutor urządzeń projekcyjnych (projektorów, ekranów, monitorów, tablic interaktywnych oraz rzutników) Vidis oraz jego pięciu partnerów handlowych. W umowach dystrybucyjnych spółka ustalała sugerowane ceny detaliczne na oferowane przez nią produkty. Stawki stosowane przez odbiorców mogły być jedynie o 10 proc. niższe od ustalonych, w przeciwnym razie umowa partnerska mogła zostać wypowiedziana. Choć dystrybutorzy w obrocie z odbiorcami stosowali ceny inne od sugerowanych, a spółka Vidis nie wyciągała wobec nich konsekwencji z tego powodu, to naruszeniem przepisów jest już samo zawarcie porozumienia o antykonkurencyjnym charakterze.
Dlatego prezes Urzędu ukarała inicjatora porozumienia - Vidis kwotą 23 tys. złotych. Pozostali uczestnicy zmowy - AV Multimedia z Kielc, Nordweco, Warszawskie Centrum Projekcji Multimedialnych oraz AV Projekt z Psar Małych - będą musieli zapłacić łącznie prawie 15 tys. złotych (14 869 zł). W tym przypadku interwencja UOKiK również doprowadziła do zmiany niedozwolonego postanowienia w umowach.
Obie decyzje nie są ostateczne. Przedsiębiorcom przysługuje odwołanie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Ustalanie sztywnych cen sprzedaży odzieży i obuwia dziecięcego pomiędzy Intermax z Poznania i siedmioma dystrybutorami spółki to kolejna decyzja prezes UOKiK. Urząd ustalił, że zgodnie z zawieranymi umowami o współpracy każdy z dystrybutorów musiał sprzedawać produkty z danego sezonu (wiosenno-letniego od stycznia do czerwca oraz jesienno-zimowego od lipca do grudnia) po cenach sugerowanych przez Intermax. Dopiero po zakończeniu sezonu każdy z nich mógł ustalić cenę na dowolnym poziomie.
Na uczestników porozumienia prezes UOKiK nałożyła kary w wysokości: Intermax w Poznaniu - inicjator porozumienia - 46 187 zł, DAMilTrans w Maćkowicach - 2716 zł, Ewa w Sieradzu - 1502 zł, EPOX w Łodzi - 4661 zł. Na czterech pozostałych uczestników porozumienia - Veris w Strzelcach Opolskich, Sklep Odzieżowy TRĘDI w Bolesławcu, PHU Bumika w Gorzowie Wielkopolskim, BAX w Stargardzie Szczecińskim - ze względu na niski przychód - Urząd nie nałożył kary. Decyzja nie jest prawomocna. Strony złożyły odwołania od decyzji.
Ponadto UOKiK prowadzi teraz 19 postępowań dotyczących zmów. O niedozwolone działania podejrzani są m.in. przedsiębiorcy działający na rynku sprzedaży odzieży i sprzętu turystycznego. Przeprowadzone przez Urząd postępowanie wyjaśniające wykazało, że spółka VF Polska Distribution zawarła ze swoimi kontrahentami umowę, w której zobowiązała ich do przestrzegania rekomendowanych cen detalicznych. W ten sposób mogła pozbawić swoich partnerów handlowych możliwości swobodnego kształtowania stawek.
Wspólne ustalanie cen mogło dotyczyć m.in. popularnych marek: The North Face i JanSport. Poza VF Polska Distribution o naruszenie prawa podejrzani są następujący przedsiębiorcy: Intersport Polska, Misiek Bury, Cerro Torre Sport, Trekker Sport, Alp z Mikołowa, Sklep Sportowy Dyskobol ze Szczecina oraz Espina-Sport.
Maksymalna sankcja finansowa za udział w porozumieniu ograniczającym konkurencję wynosi 10 proc. przychodu przedsiębiorcy osiągniętego w roku poprzedzającym wydanie decyzji. Uczestnicy zmowy, którzy chcą uniknąć dotkliwej kary, mogą skorzystać z programu łagodzenia kar leniency. Przedsiębiorca, który dostarczy istotne informacje o istnieniu porozumienia, nie był jego inicjatorem oraz nie nakłaniał innych do niedozwolonych działań może ubiegać się nawet o całkowite odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej. Wniosek w tej sprawie można złożyć osobiście w siedzibie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie, pracownikowi UOKiK do protokołu, pocztą, faksem, a także emailem na adres: leniency@uokik.gov.pl.
