W październiku aktywa TFI zmalały do 71,1 mld zł

"Dokładnie rok temu wartość środków zgromadzonych w krajowych funduszach inwestycyjnych ustanowiła historyczne maksimum na poziomie 144 mld zł.

W październiku bieżącego roku środki zarządzane przez TFI były mniejsze o połowę i wyniosły 71,11 mld zł" - napisano w raporcie. Poziom aktywów funduszy inwestycyjnych wrócił do stanu z marca 2006 roku. Szacunki Analiz Online wskazują, że większa część spadku aktywów wynika ze spadku cen akcji i obligacji, jaki miał miejsce w ostatnim miesiącu. Około 40 proc. spadku jest spowodowane odpływem klientów z funduszy. Jak podano w raporcie, ujemne saldo wpłat i umorzeń w październiku było najwyższe od stycznia tego roku i wyniosło 7 mld zł. W ciągu ostatniego roku największy odpływ pieniędzy zanotowały fundusze akcyjne, tracąc 67 proc. aktywów. Na drugim biegunie znajdują się fundusze nieruchomości, które w ciągu roku powiększyły aktywa o 65,3 proc.

Warto przy tym podkreślić, że zjawisko spadku wartości aktywów nie dotyka jedynie Polski. Wprawdzie w wielu krajach październikowe statystyki nie są jeszcze dostępne, ale te które już są potwierdzają, że z analogiczną sytuacją mamy do czynienia na całym świecie. W tym również w innych krajach naszego regionu, choć oczywiście skala zjawiska bywa różna: Czechy -16% Słowacja -16% Rumunia -11% Rosja -30% (aktywa funduszy otwartych, -4% uwzględniając fundusze zamknięte)) Według naszych szacunków, październikowy spadek wartości aktywów niemal w 2/3 wynikał ze spadków cen akcji i obligacji jakie dotknęły wszystkie rynki kapitałowe świata, w tym również w Polsce.

Pozostałą część, około 40%, stanowi ujemna różnica pomiędzy nowymi wpłatami i umorzeniami, która według naszych szacunków wyniosła -6,1 mld PLN. Statystykę istotnie poprawiają rynkowe nowości, których w minionym miesiącu pojawiło się całkiem sporo. Według naszych informacji w październiku rozpoczęło działalność aż 28 funduszy i subfunduszy, a ich aktywa na koniec miesiąca wyniosły 950 mln PLN. Przeważająca część tej kwoty, bo około 926 mln PLN, to fundusze niedostępne dla przeciętnego inwestora. Zatem październikowe saldo wpłat i umorzeń bez uwzględnienia nowości wyniosło 7 mld PLN i niezależnie od tego, jak byśmy je liczyli, było najwyższe od stycznia bieżącego roku.

Minione 12 miesięcy przyniosło dość istotne zmiany w strukturze rynku. Grupą, która odnotowała w tym czasie największy spadek aktywów, a tym samym istotny spadek rynkowych udziałów są fundusze akcyjne. Środki zgromadzone w tym najbardziej ryzykownym segmencie produktów spadły w ciągu roku o 2/3 do poziomu 15,9 mld PLN.

Nie miało przy tym szczególnego znaczenia to, czy chodzi o fundusze lokujące na krajowym rynku akcji czy też na giełdach zagranicznych. W pierwszym przypadku spadek aktywów wyniósł bowiem -68% zaś w drugim -62%. Najbardziej dotkliwie dekoniunkturę odczuły fundusze krajowych małych i średnich spółek, w przypadku których spadek zarządzanych środków sięgnął -80%. W konsekwencji tak silnych spadków o 1/3 zmienił się również rynkowy udział funduszy akcji, których aktywa na koniec października stanowiły 22% środków zgromadzonych we wszystkich krajowych funduszach inwestycyjnych. Nieco lepiej niż najbardziej ryzykowne produkty, choć jednocześnie nieco gorzej niż rynek, wypadły dwa największe segmenty polskich funduszy - fundusze mieszane oraz fundusze stabilnego wzrostu.

W pierwszym przypadku dynamika aktywów wyniosła -55,2%, w drugim zaś -55%. Mimo tych spadków, fundusze mieszane (zrównoważone, aktywnej alokacji, absolutnego zwrotu itp.) zarządzając środkami na poziomie 20,1 mld PLN nadal pozostają liderem rynku z udziałem na poziomie 28,3%. W ciągu ostatnich 12 miesięcy spadek aktywów netto odnotowaliśmy również w przypadku funduszy z ochroną kapitału (-30,8%), w funduszach surowcowych (-18,8%) oraz w przypadku funduszy pieniężnych i gotówkowych (-0,4%). Uwagę mogą przykuwać zwłaszcza te ostatnie, gdyż wbrew światowym tendencjom, zgodnie z którymi najwięcej środków napływa właśnie do funduszy money market, w październiku ich aktywa spadły o ponad 18%.

W wymiarze względnym to najgorszy rezultat od 10 lat (o -17,7% spadły aktywa funduszy pieniężnych i gotówkowych w maju 1997 roku). Przyczyna tak silnego spadku jest odpływ środków klientów, którzy według naszych szacunków wycofali w ostatnim miesiącu z tego segmentu ponad 1,8 mld PLN. Fundusze pieniężne to grupa produktów najbardziej narażona na konkurencyjność lokat zwłaszcza, gdy ich jednostki tracą na wartości, a takie zjawisko dotknęło w październiku między innymi trzy największe fundusze w tej grupie.

Wzrost wartości aktywów na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy odnotowaliśmy w trzech segmentach rynku: w funduszach nieruchomości (+63,5%), funduszach sekurytyzacyjnych (+23,4%) oraz funduszach dłużnych (+1,1%). W przypadku tych ostatnich wzrost dotyczył jedynie produktów lokujących środki w obligacje denominowane w złotych (+3%) oraz pozostałych funduszy walutowych (inwestujących w papiery inne niż denominowane w PLN, EUR lub USD oraz bez określonej waluty), których aktywa netto wzrosły w ciągu roku o 7,7%.

Spadek wartości zarządzanych środków zanotowały natomiast fundusze dolarowe i eurowe (odpowiednio o -12,3% oraz -35,1%). W ich przypadku negatywnej tendencji nie zdołało odwrócić nawet widoczne w ostatnich trzech miesiącach osłabienie złotego, które praktycznie zniwelowało wzrost z poprzednich 9 miesięcy.

Zespół Analiz Online