W sprawie pomocy publicznej

Rozporządzenie jest aktem wykonawczym do ustawy z 27 lipca 2002 roku o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców. Przygotowano je w celu dostosowania naszych przepisów do wymagań Unii Europejskiej w obszarze "konkurencja".

Jego celem nie jest ograniczenie dopuszczalności pomocy publicznej (to reguluje ustawa), ale zagwarantowanie przejrzystości stosunków finansowych między władzą publiczną a przedsiębiorcami publicznymi.

W rozporządzeniu zdefiniowano "prawa specjalne" i "prawa wyłączne". W efekcie przedsiębiorca korzystający z jakiegokolwiek uprzywilejowania w stosunku do innych podmiotów (np. licencja, koncesja, zezwolenie) i dodatkowo prowadzący inną działalność - zobowiązany będzie do przestrzegania przepisów rozporządzenia.

Wymieniono przedsiębiorców, których projekt dotyczy, i tych, których przepisy rozporządzenia nie dotyczą. Ze względu na specyfikę polskiego rynku i warunki gospodarcze, zakres podmiotowy rozporządzenia jest nieco szerszy niż wymaga tego prawo europejskie. Chodzi o wyeliminowanie możliwości wykorzystywania pieniędzy publicznych na zadania, które nie powinny być realizowane z tych środków. W Polsce przedsiębiorstwa publiczne mogą bowiem prowadzić działalność komercyjną.

Przedsiębiorcy zobowiązani zostali także do składania organowi nadzorującemu:

- sprawozdań o otrzymanej pomocy publicznej;

- dodatkowych informacji (składanych wraz ze sprawozdaniem), które są niezbędne do weryfikacji prawidłowości wydatkowania pomocy publicznej. Określono też okresy sprawozdawcze oraz terminy składania informacji i sprawozdań.

Wejście rozporządzenia w życie nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu państwa.

b) w sprawie wzoru formularza informacji o pomocy publicznej uzyskanej przez przedsiębiorcę.

Ustawa o pomocy publicznej nakłada na przedsiębiorcę ubiegającego się o pomoc przedstawienie organowi udzielającemu pomocy informacji o pomocy udzielonej mu w kolejnych 3 latach poprzedzających dzień złożenia wniosku. W związku z tym określono wzór formularza ułatwiającego przedsiębiorcy wypełnienie tego obowiązku.

Przedstawiane w nim informacje dotyczą samego przedsiębiorcy (nazwa, siedziba, NIP, REGON, oznaczenia PKD - Polska Klasyfikacja Działalności, formy organizacyjno -prawnej). Informacja powinna zawierać także dane dotyczące podstawy prawnej otrzymanej pomocy, nazwę i siedzibę organu, który jej udzielił, wartości otrzymanej pomocy oraz jej formy i przeznaczenia. Jeśli pomoc uprzednio przyznana oraz pomoc, o którą przedsiębiorca występuje, była/jest przeznaczona na nowe inwestycje, tworzenie nowych miejsc pracy, na wspieranie prac badawczo-rozwojowych, na ochronę środowiska lub na szkolenia, przedsiębiorca jest również zobowiązany do podania intensywności pomocy oraz kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą. Jest to niezbędne do ustalenia wysokości pomocy, aby zapobiec sytuacjom przekroczenia jej maksymalnej dopuszczalnej intensywności.

Wejście w życie tej regulacji nie spowoduje skutków dla budżetu państwa.

Rozporządzenie jest zgodne z przepisami Unii Europejskiej.

c) dopuszczalności pomocy publicznej udzielanej na szkolenia dla potrzeb określonych przedsiębiorców.

Rozporządzenie jest zgodne z prawem Unii Europejskiej.

W rozporządzeniu określono:

o szczegółowe warunki udzielania pomocy publicznej na szkolenia dla potrzeb określonych przedsiębiorców (chodzi o szkolenia związane z rozwojem ich przedsiębiorstw);

o koszty kwalifikujące się do objęcia pomocą na szkolenia;

o zasady podwyższania maksymalnej intensywności pomocy na szkolenia dla małych i średnich przedsiębiorców w zależności od obszaru, na którym prowadzą działalność.

W ramach szczegółowych rozwiązań przedstawiono zasady ustalania maksymalnej dopuszczalnej intensywności pomocy na szkolenia, które zawierają elementy szkolenia ogólnego i specjalistycznego.

Zaproponowano podwyższenie maksymalnej intensywności pomocy na szkolenia, których uczestnikami są osoby o mniejszych szansach na zatrudnienie.

Wejście rozporządzenia w życie nie spowoduje dodatkowych kosztów dla budżetu państwa.

d) dopuszczalności niezachowania wymogów dotyczących opiniowania pomocy horyzontalnej dla przedsiębiorców.

Rozporządzenie jest aktem wykonawczym do ustawy z 27 lipca 2002 roku o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców. Jest zgodne z prawem Unii Europejskiej.

W rozporządzeniu określono przypadki, w których udzielanie pomocy horyzontalnej na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw oraz szkolenia - nie podlega opiniowaniu, o którym mowa w ww. ustawie.

Pomoc, która podlega wyłączeniom spod obowiązku opiniowania, pozytywnie wpływa na sytuację społeczno-gospodarczą. Pracownikom umożliwia podnoszenie kwalifikacji zawodowych oraz przyczynia się do rozwoju małych i średnich przedsiębiorców, będących w gorszej sytuacji rynkowej. Ma niewielki wpływ na konkurencję.

Wejście rozporządzenia w życie nie spowoduje dodatkowych kosztów dla budżetu państwa.

e) szczegółowych kryteriów uznawania za pomoc publiczną niektórych rodzajów przysporzeń na rzecz przedsiębiorcy.

W rozporządzeniu określono szczegółowe kryteria uznawane za pomoc publiczną, udzielone przedsiębiorcy w formie:

1) dokapitalizowania, w tym przez nabycie przez niego akcji lub udziałów;

2) umorzenia zaległości wobec sektora finansów publicznych;

3) udzielenia gwarancji lub poręczenia;

4) udzielenia kredytu lub pożyczki.

AD 1. Dokapitalizowanie uznaje się za pomoc, gdy:

- kwota dokapitalizowania - z uwagi na sytuację przedsiębiorcy - nie zwróci się w odpowiednim czasie w postaci dywidend lub zwyżki wartości udziałów lub akcji;

- przedsiębiorca nie uzyskałby na rynku potrzebnych środków finansowych do podwyższenia kapitału;

- jest ona krótkoterminowa, z określonym z góry terminem i ceną odsprzedaży w celu umorzenia;

- wskutek dokapitalizowania spółki Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego lub przedsiębiorca publiczny stanie się podmiotem dominującym;

- organ udzielający pomocy nabywa udziały lub akcje w spółce handlowej o wartości przewyższającej sumę aktywów netto spółki.

AD 2. Za pomoc dłużnikowi uznaje się udzielenie gwarancji lub poręczenia w przypadku, gdy:

- dłużnik jest przedsiębiorcą w trudnej sytuacji ekonomicznej;

- nie ma zdolności kredytowej;

- opłata prowizyjna za ich udzielenie jest niższa od oferowanej na rynku;

- dotyczą one kwoty przekraczającej 80 proc. wartości zobowiązania.

AD 3. Za pomoc uznaje się udzielenie gwarancji lub poręczenia wierzycielowi, jeśli prowadzi to do zmniejszenia ryzyka niewykonania zobowiązania.

AD 4. Kredyt lub pożyczkę uznaje się za pomoc wtedy, gdy:

- ich oprocentowanie jest korzystniejsze od oferowanego na rynku,

- nie są one zabezpieczone lub niewystarczająco zabezpieczone i przedsiębiorca nie uzyskałby takiego kredytu lub pożyczki na rynku ze względu na brak zdolności kredytowej.

f) sprawozdań pozwalających na nadzorowanie pomocy publicznej dla przedsiębiorców oraz sprawozdań o zaległościach przedsiębiorców we wpłatach środków publicznych.

Rozporządzenie określa obowiązki sprawozdawcze organów udzielających pomocy publicznej. Precyzuje zakres wymaganych informacji, które organ udzielający pomocy jest zobowiązany podawać w sprawozdaniach składanych organowi nadzorującemu i ministrowi finansów. Informacje dotyczą przede wszystkim: nazwy i siedziby przedsiębiorcy, NIP-u, formy własności, oznaczenia PKD (Polska Klasyfikacja Działalności), wielkości, formy, przeznaczenia, a także źródła pochodzenia pomocy.

Dane dotyczące zaległości przedsiębiorców we wpłatach środków publicznych powinny zawierać:

- dane dotyczące nazwy i siedziby organu sporządzającego sprawozdanie;

- nazwy województwa;

- kwartału kalendarzowego;

- rodzaju i wartości zaległych należności i zobowiązań przedsiębiorców wobec Skarbu Państwa wraz z odsetkami za zwłokę.

Rozporządzenie zawiera dwa załączniki:

Załącznik nr 1 jest standardowym wzorem sprawozdania o udzielonej pomocy. Pozwala uzyskać dane niezbędne do przeprowadzenia analizy pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom w Polsce.

Załącznik nr 2 określa sposób przedstawienia informacji o zaległościach przedsiębiorców we wpłatach środków publicznych. Pozwoli poznać zaległości w poszczególnych grupach PKD i poszczególnych województwach.

W obu załącznikach zostały dodane objaśnienia precyzujące dokładność informacji i sposób ich przedstawienia. Jest to podyktowane koniecznością wywiązania się prezesa UOKiK - jako organu nadzorującego pomoc publiczną - z obowiązków nałożonych przepisami ustawy. Chodzi zwłaszcza o monitorowanie pomocy publicznej, opracowanie i przedstawienie Radzie Ministrów sprawozdań o wynikach nadzorowania pomocy, a następnie przedłożenie Komisji Europejskiej informacji o pomocy udzielonej polskim przedsiębiorcom.