W sprawie przygotowań do wejścia do UE

Niniejsza informacja dotyczy następujących istotnych kwestii o charakterze dostosowawczym i negocjacyjnym:

I. Negocjacji akcesyjnych w obszarach "rolnictwo" oraz "polityka konkurencji".

II. Stanu realizacji decyzji Rady Ministrów w sprawie działań związanych z Okresowym Raportem Komisji Europejskiej 2002.

III. Realizacji Harmonogramu przyjmowania przez Radę Ministrów projektów ustaw dostosowujących prawo polskie do prawa Unii Europejskiej do końca 2002 roku.

IV. Realizacji Harmonogramu wydawania rozporządzeń do uchwalonych ustaw dostosowawczych.

I. Stan negocjacji akcesyjnych

4 - 6 listopada br. odbyły się w Brukseli robocze spotkania polskich negocjatorów z przedstawicielami Prezydencji duńskiej i Komisji Europejskiej. W ich trakcie dokonano przeglądu spraw pozostających jeszcze do rozstrzygnięcia w trakcie negocjacji. Atmosfera spotkań była dobra.

Rolnictwo

1. Strona wspólnotowa ponownie podkreśliła konieczność dokonania przez Polskę redukcji liczby priorytetów negocjacyjnych. Warunkiem zakończenia negocjacji podczas szczytu w Kopenhadze jest szybkie zakończenie rozmów w sprawach o mniejszym znaczeniu. Bez dokonania hierarchizacji celów negocjacyjnych nie będzie możliwe dalsze zaawansowanie rozmów.

2. Unia Europejska podkreśliła, że na obecnym etapie nie akceptuje przesunięcia części środków z II filaru (działania strukturalne w rolnictwie) do I (płatności bezpośrednie). Strona wspólnotowa sugeruje poszukiwanie formuły takiego wsparcia rolników w ramach II filaru, które będzie zbliżone do płatności bezpośrednich.

3. Strona wspólnotowa nie widzi obecnie możliwości podniesienia wyjściowego poziomu płatności bezpośrednich oraz skrócenia okresu dochodzenia do pełnych dopłat.

Polityka konkurencji

Specjalne strefy ekonomiczne.

W odniesieniu do problemu specjalnych stref ekonomicznych stanowisko Komisji dyskutowane obecnie przez Radę różni się w kilku elementach od stanowiska przedstawionego przez Polskę. Zespół Negocjacyjny sformułuje dla Rady Ministrów przed 15 listopada br. sugestie dotyczące treści naszego stanowiska negocjacyjnego na obecnym etapie rokowań.

Sektor stalowy

11 października br. Komisja Europejska przekazała Radzie projekt wspólnego stanowiska negocjacyjnego dotyczący sektora stalowego, formułujący szeroki zestaw precyzyjnych zobowiązań i deklaracji, które miałaby przyjąć Polska jako warunek zgody Unii Europejskiej na zamknięcie negocjacji w tym zakresie. Komisja Europejska zaakceptowała program restrukturyzacji sektora stalowego przekazany przez Polskę. Zawarciu kompromisu z Polską w tej sprawie sprzeciwiają się jednak niektóre państwa członkowskie. Dyskusja prowadzona w Radzie zakończy się prawdopodobnie ok. połowy listopada. Zgodnie z ustaleniami podjętymi na ostatnim posiedzeniu Rady Ministrów, stronie wspólnotowej został przekazany zmodyfikowany programu restrukturyzacji sektora.

Zadania do realizacji:

1. Konieczne jest przedstawienie przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi do 15 listopada br. propozycji hierarchizacji problemów negocjacyjnych w rolnictwie, uwzględniającej konieczność zapewnienia postępu w rozmowach w tym obszarze.

2. Zespół Negocjacyjny przygotuje i przedstawi sekretarzowi KIE do 12 listopada br., propozycję dotyczącą treści polskiego stanowiska negocjacyjnego w zakresie specjalnych stref ekonomicznych na obecnym etapie rokowań. Minister gospodarki przygotuje i przedstawi głównemu negocjatorowi projekt listu zawierający dane dotyczące inwestycji.

4 firm w sektorze motoryzacyjnym, o które zwróciła się Hiszpania.

3. Przedstawienie przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi informacji o zajętym i przekazanym do 8 listopada br. do Komisji Europejskiej stanowisku wobec sformułowanych przez Komisję Europejską 6 listopada br. sugestii skonstruowania okresu przejściowego dla 82 zakładów mleczarskich stosujących segregację surowca.

II. Stan realizacji decyzji Rady Ministrów w sprawie działań związanych z Okresowym Raportem Komisji Europejskiej 2002.

24 września br. Rada Ministrów w szczególnym trybie podjęła szereg zobowiązań, które zostały przedstawione Komisji Europejskiej i pozwoliły na poprawienie oceny stanu przygotowań Polski do członkostwa w Unii Europejskiej, zawartej w tegorocznym Raporcie Okresowym. Stan realizacji tych decyzji jest przedmiotem stałego monitorowania na posiedzeniach Zespołu przygotowawczego Komitetu Integracji Europejskiej oraz Rady Ministrów. Poniżej przedstawiono listę zadań, które nie zostały wykonane w terminie do 31 października br.

Zadania nie zrealizowane w terminie:

- Zweryfikowanie przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi oraz Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa tzw. Master Planu dotyczącego działań niezbędnych do zbudowania systemu Zintegrowanego Zarządzania i Kontroli w latach 2002 - 2005. Dokument został rozpatrzony przez Zespół przygotowawczy KIE na posiedzeniu 8 listopada br., który zobowiązał Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do wprowadzenia dalszych poprawek.

- Zawarcie przez prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa umów z lekarzami weterynarii w sprawie kolczykowania bydła. Termin realizacji zadania upłynął 15 października br. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zawarcie tych umów nastąpi do 15 listopada br.

- Przygotowanie zmodyfikowanego harmonogramu wykonania ortofotomapy. Zadanie miało być wykonane do 30 września br. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiło projekt takiego dokumentu, jednak Zespół przygotowawczy zdecydował o konieczności dokonania w nim dalszych zmian. Konieczne jest także zapewnienie przez MRiRW oraz ARiMR środków na realizację powyższych zadań w ramach budżetu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Zadania do realizacji:

1. Zawarcie przez prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do 15 listopada br. umów z lekarzami weterynarii w sprawie kolczykowania bydła.

2. Przedłożenie pod obrady Zespołu przygotowawczego KIE do 15 listopada br. zmodyfikowanego Master Planu wraz z harmonogramem wykonania ortofotomapy.

15 listopada br. na posiedzeniu Zespołu przygotowawczego KIE, zgodnie z uchwałą Rady Ministrów z 29 października br. w sprawie zadań pozostających do realizacji przed uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej oraz systemu monitorowania ich realizacji, zostaną rozpatrzone następujące dokumenty:

1. Wykaz projektów ustaw dostosowujących prawo polskie do prawa Unii Europejskiej, które powinny zostać przyjęte przez Radę Ministrów w terminie umożliwiającym ich uchwalenie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej do 31 grudnia 2003 r.

2. Wykaz aktów wykonawczych do uchwalonych w latach 2000-2003 ustaw dostosowujących prawo polskie do prawa Unii Europejskiej, które powinny zostać wydane przed uzyskaniem przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.

3. Wykaz pozostałych zadań związanych z przygotowaniami do uzyskania członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, dotyczących w szczególności:

- realizacji zobowiązań podjętych w ramach negocjacji o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej;

- wzmocnienia instytucjonalnego;

- realizacji zadań związanych z wykorzystywaniem środków finansowych przyznawanych w ramach pomocy przedakcesyjnej oraz środków finansowych, które będą dostępne po uzyskaniu członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.

III. Realizacja Harmonogramu przyjmowania przez Radę Ministrów projektów ustaw dostosowujących prawo polskie do prawa Unii Europejskiej do końca 2002 r.

W ramach realizacji Harmonogramu, Rada Ministrów przyjęła od początku bieżącego roku 64 projekty ustaw dostosowujących prawo polskie do prawa Unii Europejskiej. Oznacza to, że Harmonogram przyjmowania ustaw jest realizowany terminowo.

Ustawy przewidziane na listopad 2002

W listopadzie przewidziano do przyjęcia przez Radę Ministrów cztery projekty ustaw:

1. Ustawy o zmianie ustawy o zawodzie pielęgniarki i położnej. Projekt ustawy został już przygotowany i uzgodniony międzyresortowo oraz przyjęty na posiedzeniu Zespołu przygotowawczego KIE 8 listopada br.

2. Ustawy - ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego. Projekt ustawy został już przygotowany i uzgodniony międzyresortowo. Zostanie rozpatrzony na posiedzeniu Zespołu przygotowawczego KIE 29 listopada br.

3. Ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa. Projekt ustawy został już przygotowany i uzgodniony międzyresortowo. Projekt ustawy zostanie rozpatrzony na posiedzeniu Zespołu przygotowawczego KIE 29 listopada br.

4. Ustawa o zmianie ustawy o zawodzie lekarza zostanie rozpatrzona na posiedzeniu Zespołu przygotowawczego KIE 15 listopada br.

Zadanie do realizacji:

Przekazanie przez ministra zdrowia sekretarzowi KIE do 12 listopada br. projektu ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz wprowadzenie do porządku następnej Rady Ministrów projektu nowelizacji ustawy o zawodzie pielęgniarki i położnej.

IV. Realizacja Harmonogramu wydawania rozporządzeń do uchwalonych ustaw dostosowawczych

Na posiedzeniu Zespołu przygotowawczego KIE 27 września br. omówiono stan realizacji Harmonogramu obejmującego ustawy uchwalone w latach 2000-2002. Przedstawione poniżej zestawienie uwzględnia wszystkie uwagi przedstawione do 6 listopada br. przez poszczególne ministerstwa i urzędy centralne.

Do końca IV kwartału br. zostało do wydania 347 rozporządzenia do ustaw uchwalonych w latach 2000 -2002.

* * *

Rada Ministrów zaakceptowała informację o postępie prac w zakresie przygotowań do wdrożenia instrumentów strukturalnych Unii Europejskiej.

Uaktualnione wersje sektorowych programów operacyjnych, po weryfikacji w Ministerstwie Gospodarki, przekazano do Urzędu KIE w celu skontrolowania ich zapisów pod kątem zgodności z polityką wspólnotową. Wskazano na złą jakość nadesłanych dokumentów, które często nie spełniają warunków formalnych sformułowanych w regulacjach unijnych, dotyczących funduszy strukturalnych, a także nie uwzględniają uwag ekspertów przekazanych w czasie dotychczasowych prac. Prezentują przy tym sektorowy punkt widzenia zagadnień rozwojowych, które powinny wynikać z Narodowego Planu Rozwoju. Dla dotrzymania przyjętego harmonogramu prac nad Narodowym Planem Rozwoju i programami operacyjnymi, niezbędne jest zachowanie spójności sektorowych programów operacyjnych z celami i strategią Narodowego Planu Rozwoju oraz uwzględnienie w maksymalnym stopniu uwag Komisji Europejskiej.

W najbliższym czasie będą trwały intensywne prace nad weryfikacją

- przygotowanych w ramach programów operacyjnych - tablic finansowych i możliwościami współfinansowania programów pomocowych UE. Wszystkie programy operacyjne zostaną niezwłocznie przekazane do Ministerstwa Finansów w celu ich zweryfikowania pod kątem zgodności zaproponowanych systemów wdrażania instrumentów strukturalnych UE, z możliwościami współfinansowania przez budżet państwa.

Ministerstwo Gospodarki przygotowało pierwszy projekt raportu z przebiegu procesu dostosowań instytucjonalnych w centralnej administracji rządowej dla absorpcji funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności UE. Dokument, po zaopiniowaniu przez KIE, zostanie przedstawiony Radzie Ministrów.

* * *

Rada Ministrów zaakceptowała informację o trybie podejmowania decyzji w finalnej fazie negocjacji o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.

Negocjacje akcesyjne znalazły się w fazie kulminacyjnej. Przebieg uzgodnień w okresie poprzedzającym decyzje Rady Europejskiej w Kopenhadze będzie odbiegał od dotychczasowego. W najbliższych tygodniach przewidziane są cotygodniowe, kilkugodzinne sesje konsultacyjne z Komisją Europejską i Prezydencją UE oraz przynajmniej dwie sesje ministerialne poprzedzone sesjami na szczeblu zastępców szefów delegacji. Dotychczasowy system przygotowania i modyfikacji polskich stanowisk negocjacyjnych nie jest wystarczająco dostosowany do tak intensywnego trybu pracy i wymaga usprawnienia. Niezbędne jest stworzenie takiego mechanizmu decyzyjnego, który pozwalałby na wystarczająco szybkie ustosunkowywanie się do propozycji strony wspólnotowej.

Mechanizm podejmowania decyzji będzie w większości oparty na dotychczasowych zasadach, określonych w zarządzeniu Prezesa Rady Ministrów w sprawie zespołu negocjacyjnego w sprawie negocjacji o członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej. Zgodnie z tym zarządzeniem, po rozpatrzeniu przez zespół negocjacyjny propozycji projektów zmian stanowisk negocjacyjnych, instrukcji negocjacyjnych oraz innych dokumentów, są one rozpatrywane lub zatwierdzane przez Komitet Integracji Europejskiej, Prezesa Rady Ministrów lub Radę Ministrów. Z uwagi na przewidywaną intensywność prac i konieczność natychmiastowej reakcji strony polskiej na pojawiające się propozycje strony wspólnotowej, wzrośnie znaczenie decyzji podejmowanych przez Prezesa Rady Ministrów, zatwierdzających zmiany polskich stanowisk negocjacyjnych.

Biorąc pod uwagę zakres i znaczenie rozpatrywanych obecnie kwestii negocjacyjnych, a jednocześnie konieczność podejmowania szybkich decyzji na szczeblu politycznym, zasadne jest powołanie kierownictwa politycznego negocjacji. W skład tego zespołu, kierowanego przez Prezesa Rady Ministrów, powinni wchodzić wicepremierzy, minister spraw zagranicznych oraz sekretarz Komitetu Integracji Europejskiej. Przedmiotem prac kierownictwa politycznego negocjacji będą sprawy kluczowe dla przebiegu procesu negocjacji. Posiedzenia kierownictwa będą, w miarę potrzeb, zwoływane przez premiera.

Tak jak dotychczas, propozycje decyzji w sprawach związanych z negocjacjami przygotowywane byłyby w ramach zespołu negocjacyjnego. Dla zapewnienia sprawności przebiegu tego procesu oraz umożliwienia szybkiego podejmowania decyzji, zasadne byłoby upoważnienie pełnomocnika rządu ds. negocjacji do przekazywania propozycji niezbędnych decyzji bezpośrednio sekretarzowi KIE, w porozumieniu z członkami zespołu negocjacyjnego, reprezentującymi właściwych ministrów. Sekretarz KIE byłaby łącznikiem pomiędzy szczeblem politycznym a negocjacyjnym. Dokumenty dotyczące spraw negocjacyjnych będą, jak dotychczas, przedstawiane Komitetowi Integracji Europejskiej, Prezesowi Rady Ministrów lub Radzie Ministrów przez sekretarza KIE.

W końcowej fazie rozmów ze stroną wspólnotową konieczne będzie nadanie absolutnego priorytetu realizacji przez ministrów i szefów urzędów centralnych zadań związanych z przebiegiem negocjacji. Będzie to oznaczało konieczność bezpośredniego odwoływania się przez sekretarza KIE do właściwych ministrów i szefów urzędów centralnych w celu realizacji tych zadań.

Działaniom negocjacyjnym w końcowej fazie rokowań powinna towarzyszyć spójna polityka informacyjna. Za jej koordynację powinna odpowiadać jedna osoba - sekretarz Komitetu Integracji Europejskiej, w porozumieniu z pełnomocnikiem rządu ds. negocjacji. Ramowy kształt polityki informacyjnej zostanie przedstawiony premierowi do zatwierdzenia przez sekretarza KIE. Polityka informacyjna rządu w najbliższych tygodniach powinna się opierać na formułowanych przez sekretarza KIE pisemnych komunikatach.