W tej branży staliśmy się potęgą. Teraz zagrażają nam Francuzi
Polska w kilka lat stała się liderem w branży produkcji baterii i jednocześnie jednym z największych w UE eksporterów baterii do samochodów elektrycznych. Rozwój sektora można uznać za bezprecedensowy - przełomem była lokalizacja wielkiej fabryki baterii w Kobierzycach przez LG Energy Solution (początek budowy - 2016 r.). W następnych latach wszystko potoczyło się błyskawicznie - w naszym kraju powstała sieć zakładów z branży bateryjnej. Nic dziwnego, że polskich producentów zmroziła niedawna wiadomość o pracach Komisji Europejskiej nad szeregiem przepisów, które mogą zniweczyć polski sukces. KE pracuje nad szeregiem aktów prawnych, będących pokłosiem unijnego rozporządzenia dot. baterii i zużytych baterii. Najogólniej rzecz ujmując, chodzi o tzw. ślad węglowy w produkcji baterii, który w Polsce, z racji energetyki opartej na węglu, jest nieporównywalnie wyższy niż np. we Francji, gdzie dominuje energetyka jądrowa.
Francja przywoływana jest nieprzypadkowo - z brukselskich "przecieków" wynika, że to właśnie Francuzi mieli lobbować za szybkim wprowadzeniem nowych przepisów. Konkurencyjność polskich fabryk baterii znacznie spadłaby na korzyść krajów, gdzie wspomniany ślad węglowy jest znacznie niższy (być może produkcja baterii w Polsce w ogóle nie mieściłaby się w "normach", które zostaną ustalone).
Komisja Europejska jest w trakcie prac nad 40 aktami wykonawczymi do przyjętego przez Radę i Parlament Europejski rozporządzenia z lipca 2023 r. w sprawie baterii i zużytych baterii - zwraca uwagę Polski Instytut Ekonomiczny (PIE).
Do końca maja 2024 r. trwały konsultacje w sprawie sposobu liczenia śladu węglowego i właśnie wtedy miały pojawić się postulaty, aby zrezygnować z możliwości tzw. offsetowania emisji pochodzącej z energii elektrycznej używanej przez przedsiębiorstwo, za pomocą gwarancji pochodzenia. W zamian za to, ślad węglowy miałby być obliczany na podstawie intensywności emisji produkcji energii elektrycznej w kraju, w którym jest zlokalizowana fabryka - konkluduje PIE. Właśnie takie postawienie sprawy uderzyłoby w polskie fabryki (w Polsce wciąż dominują elektrownie węglowe, choć coraz więcej energii pochodzi ze źródeł odnawialnych).
Obecna intensywność emisji CO2 jest w Polsce najwyższa ze wszystkich krajów UE-27 - wylicza PIE i posługuje się sugestywnym przykładem: średni ślad węglowy procesu produkcji na 1 kWh baterii wynosiłby u nas blisko 40 kg, podczas gdy we Francji - jedynie... 3,5 kg. Powód jest oczywisty - w Polsce mamy lwią część energetyki opartą na węglu, podczas gdy we Francji na energii jądrowej. Nawiasem mówiąc, nie tylko o francuską konkurencję chodzi (wyjaśnia to wykres śladu węglowego przygotowany przez PIE, prezentowany poniżej).
Wykres. Ślad węglowy produkcji baterii w fabrykach w krajach UE przy użyciu miksu elektroenergetycznego z danego kraju w 2023 r. (w kg CO2 e/kWh)
Polski sektor produkcji baterii do pojazdów elektrycznych powstał w zaledwie kilka lat. W 2016 roku koreański LG Energy Solution rozpoczął budowę fabryki pod Wrocławiem. Zakład stał się największym w Europie i wiodącym na świecie producentem baterii litowo-jonowych dla przemysłu motoryzacyjnego. W Biskupicach Podgórnych (gmina Kobierzyce) wytwarzane są wszystkie komponenty baterii, aż po produkt gotowy do montażu w pojazdach. Dodajmy, że na produkowanych pod Wrocławiem bateriach jeżdżą elektryki Audi, BMW, Fiata, Forda, Porsche czy Volkswagena.
Za LG poszły inne firmy. SK Innovation od 2018 roku sukcesywnie buduję w Dąbrowie Górniczej prawdziwe centrum produkcji tzw. separatorów (poprawiają efektywność i bezpieczeństwo użytkowania baterii). Pierwszy zakład ruszył w 2021 roku - wraz z pozostałymi ma uczynić z Dąbrowy Górniczej potęgę w wytwarzaniu bateryjnych separatorów.
W Polsce produkowane są baterie nie tylko dedykowane do pojazdów elektrycznych. Ważną inwestycja jest fabryka Northvolt zlokalizowana na Pomorzu. Specjalizuje się ona w produkcji tak ważnych w procesie transformacji energetycznej magazynów energii.
Warto też wspomnieć o fabryce pojazdów elektrycznych w Jaworze (Mercerdes-Benz) czy coraz większej aktywności poznańskiego VW w produkcji elektryków. Wraz z dużymi inwestycjami produkcji baterii powstały tez zakłady zajmujące się "chemią" do produkcji baterii. Zlokalizowane są m.in. w Śremie, Kobierzycach, Kędzierzynie-Koźlu czy Nysie. Systemy bateryjne produkowane są także w Gliwicach, Piasecznie i Pruszkowie.
***
