Waloryzacja jak los na loterii
Dopiero w 2006 r. prezes Głównego Urzędu Statystycznego opublikuje wskaźniki, na podstawie których Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadzi waloryzację kapitału początkowego zgromadzonego na koncie ubezpieczonego. Do tego czasu faktyczna wysokość zgromadzonych środków będzie wielką niewiadomą.
Reforma systemu emerytalnego miała uzależnić wysokość przyszłego świadczenia emerytalnego od środków faktycznie zgromadzonych na koncie ubezpieczeniowego. Żeby jednak na nowych rozwiązaniach nie straciły osoby, które pracowały przed wejściem w życie nowego systemu - wprowadzono wcześniej nie znane pojęcie kapitału początkowego. Aby kapitał początkowy nie tracił na wartości, miał być waloryzowany. Zasady waloryzacji zostały określone w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. nr z 2004 r. nr 35, poz. 353 z późn. zm.).
Początkowo waloryzacja miała być przeprowadzana co kwartał. W 1999 r. prezes GUS opublikował tylko dwa wskaźniki waloryzacji kapitału - jeden w czerwcu, a drugi we wrześniu tego roku. Jednak żaden z nich nigdy nie został przez ZUS wykorzystany do waloryzacji świadczeń, gdyż w tym okresie żadnemu ubezpieczonemu nie wyliczono jeszcze kapitału początkowego. Obecnie ZUS wydaje decyzje o obliczeniu kapitału początkowego nie uwzględniając waloryzacji. Informuje jedynie ubezpieczonego, że kapitał początkowy będzie podlegać waloryzacji, lecz nie wiadomo tylko, o ile.
Wspólna akcja z ZUS
Od poniedziałku 13 grudnia br. wspólnie z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych rozpoczynamy akcję informacyjną dotyczącą zasad obliczania kapitału początkowego. Pytania do ekspertów ZUS prosimy kierować na adres e-mail: bozena.wiktorowska@infor.pl lub telefonicznie w czasie czwartkowego dyżuru.
Ustawodawca dwa lata przed zakończeniem akcji obliczania kapitału początkowego wprowadził dodatkowe ograniczenia. Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zmniejszyła bowiem częstotliwość waloryzacji z kwartalnej na roczną. Tylko dla osób przechodzących na emeryturę będzie przeprowadzana dodatkowo waloryzacja kwartalna, tak aby stan ich kont uwzględniał przyrost przypisu składek przypadających po ostatniej rocznej waloryzacji. Oznacza to, że zgodnie z art. 173 ust. 4 tej ustawy pierwsza waloryzacja kapitału początkowego zostanie policzona tak, jakby faktycznie została przeprowadzona 1 czerwca 2000 r. przez pomnożenie tego kapitału wskaźnikiem wzrostu przeciętnego wynagrodzenia z 1999 r., pomniejszonego o naliczone i potrącone od ubezpieczonego składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia za 1998 r.
Na podstawie art. 50 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 z późn. zm.) w 2006 r. ZUS ma obowiązek przesłać ubezpieczonemu urodzonemu po 31 grudnia 1948 r. informację o zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego składkach ogółem. Dane te muszą zawierać wysokość zwaloryzowanego kapitału początkowego według stanu na 31 grudnia 2005 r., w przypadku gdy kapitał ten został już obliczony ubezpieczonemu. Natomiast wysokość waloryzacji za 2006 r. zostanie podana dopiero w 2007 r. I tak każdego roku do czasu przejścia zainteresowanego na emeryturę.
Bożena Wiktorowska
