Wezwanie do wojska. Na co mogą liczyć pracownik i pracodawca?

Ministerstwo Obrony Narodowej (MON) poinformowało, ilu mężczyzn może zostać wezwanych do odbycia szkolenia wojskowego w 2023 roku. 

List z jednostki może otrzymać do 200 tys. osób będących w pasywnej rezerwie. Do grona tych rezerwistów zalicza się każdy mężczyzna, który podczas komisji wojskowej otrzymał kategorię uprawniającą go do służby w wojsku.  

200 tys. to maksymalna liczba rozesłanych wezwań, co w praktyce może oznaczać, że w nadchodzącym roku dostanie je znacznie niższy odsetek rezerwistów. Podobne limity obowiązywały w 2021 i 2022 roku.  

Podczas odbywania służby wojskowej, do której zalicza się również udział w ćwiczeniach, pracodawca i pracownik mają gwarancję prawną, że czas przeznaczony na szkolenie zostanie im w pewnym stopniu zrekompensowany.  

Zgodnie z treścią ustawy o obronie Ojczyzny, pracodawca może ubiegać się o część kosztów związanych z absencją pracownika wezwanego do odbycia służby, w tym szkolenia wojskowego. 

Akt prawny mówi o sytuacjach takich jak: odbywanie przez żołnierza ćwiczeń wojskowych w ramach pasywnej rezerwy, służba żołnierza rezerwy wojskowej w aktywnej rezerwie oraz kiedy pracownik jest żołnierzem Wojsk Obrony Terytorialnej i zostanie wezwany do stawienia się do jednostki. Ekwiwalent wyliczany jest od dnia stawienia się do jednostki, aż do dnia zwolnienia żołnierza ze służby.  

A za co Wojsko Polskie może zwrócić koszty pracodawcy? Na liście znalazły się takie przypadki jak zwrot pieniędzy za przeszkolenie nowego pracownika zatrudnionego na zastępstwo żołnierza, w tym ekwiwalent za szkolenie bhp oraz badania medycyny pracy; zwrot za koszty poniesione w ramach przeprowadzonej rekrutacji, nawet jak ta odbyła się przy skorzystaniu usług agencji pracy. 

Zwrotu można ubiegać się także za odzież i obuwie robocze, środki ochrony indywidualnej oraz ubezpieczenie nowego pracownika, jeżeli tego wymaga specyfika zawodu.  

Na liście nie znalazło się wynagrodzenie wypłacane osobie zatrudnionej w celu zastąpienia żołnierza - te pokrywa pracodawca. Jeżeli zaś chodzi o pensję pracownika odbywającego służbę, to o takie może wystąpić firma wraz ze specjalnym wnioskiem do szefa Wojskowego Centrum Rekrutacji.  

Maksymalną dzienną kwotą wypłaconą przez wojsko za każdy dzień służby pracownika jest w przybliżeniu 759,99 zł brutto. Na ostateczną sumę wpływ ma wskazany w ustawie przelicznik. 

Miesięczne wynagrodzenie wypłacane pracownikowi należy podzielić przez 22 dni (średnia liczba dni pracujących), zaś jego maksymalna wysokość nie może przekroczyć dwuipółkrotności średniego wynagrodzenia krajowego w sektorze przedsiębiorstw - te zgodnie z danymi GUS za listopad 2022 r. wyniosło 6687,92 zł brutto.   

Pracownik ma zagwarantowane prawo utrzymania swojej posady, w czasie, gdy będzie pełnił służbę w wojsku. Pracodawca nie może mu w tym okresie wręczyć wypowiedzenia umowy o pracę. 

Jednocześnie, jeżeli pracownik był w trakcie okresu wypowiedzenia, te traci swoją moc i po zwolnieniu ze służby może on wrócić do pracy. Wyjątkiem jest jedynie rozstanie się z inicjatywy pracownika lub wygaśnięcie umowy na czas określony, jeżeli ta została podpisana na okres krótszy niż 12 miesięcy.  

Alan Bartman