Wezwanie do wojska. Na co mogą liczyć pracownik i pracodawca?
W 2023 roku Wojsko Polskie ma prawo ściągnąć na obowiązkowe szkolenia nawet do 200 tys. rezerwistów. Jest to maksymalny pułap, jednak w praktyce wezwanie do stawienia się w jednostce wojskowej może otrzymać znacznie mniej osób. Zarówno pracownicy, jak i pracodawcy powinni pamiętać, jakie prawa i obowiązki mają w takiej sytuacji. Sprawdziliśmy, co wynika z przepisów ustawy o obronie Ojczyzny.
Ministerstwo Obrony Narodowej (MON) poinformowało, ilu mężczyzn może zostać wezwanych do odbycia szkolenia wojskowego w 2023 roku.
List z jednostki może otrzymać do 200 tys. osób będących w pasywnej rezerwie. Do grona tych rezerwistów zalicza się każdy mężczyzna, który podczas komisji wojskowej otrzymał kategorię uprawniającą go do służby w wojsku.
200 tys. to maksymalna liczba rozesłanych wezwań, co w praktyce może oznaczać, że w nadchodzącym roku dostanie je znacznie niższy odsetek rezerwistów. Podobne limity obowiązywały w 2021 i 2022 roku.
Podczas odbywania służby wojskowej, do której zalicza się również udział w ćwiczeniach, pracodawca i pracownik mają gwarancję prawną, że czas przeznaczony na szkolenie zostanie im w pewnym stopniu zrekompensowany.
Zgodnie z treścią ustawy o obronie Ojczyzny, pracodawca może ubiegać się o część kosztów związanych z absencją pracownika wezwanego do odbycia służby, w tym szkolenia wojskowego.
Akt prawny mówi o sytuacjach takich jak: odbywanie przez żołnierza ćwiczeń wojskowych w ramach pasywnej rezerwy, służba żołnierza rezerwy wojskowej w aktywnej rezerwie oraz kiedy pracownik jest żołnierzem Wojsk Obrony Terytorialnej i zostanie wezwany do stawienia się do jednostki. Ekwiwalent wyliczany jest od dnia stawienia się do jednostki, aż do dnia zwolnienia żołnierza ze służby.
A za co Wojsko Polskie może zwrócić koszty pracodawcy? Na liście znalazły się takie przypadki jak zwrot pieniędzy za przeszkolenie nowego pracownika zatrudnionego na zastępstwo żołnierza, w tym ekwiwalent za szkolenie bhp oraz badania medycyny pracy; zwrot za koszty poniesione w ramach przeprowadzonej rekrutacji, nawet jak ta odbyła się przy skorzystaniu usług agencji pracy.
Zwrotu można ubiegać się także za odzież i obuwie robocze, środki ochrony indywidualnej oraz ubezpieczenie nowego pracownika, jeżeli tego wymaga specyfika zawodu.
Na liście nie znalazło się wynagrodzenie wypłacane osobie zatrudnionej w celu zastąpienia żołnierza - te pokrywa pracodawca. Jeżeli zaś chodzi o pensję pracownika odbywającego służbę, to o takie może wystąpić firma wraz ze specjalnym wnioskiem do szefa Wojskowego Centrum Rekrutacji.
Maksymalną dzienną kwotą wypłaconą przez wojsko za każdy dzień służby pracownika jest w przybliżeniu 759,99 zł brutto. Na ostateczną sumę wpływ ma wskazany w ustawie przelicznik.
Miesięczne wynagrodzenie wypłacane pracownikowi należy podzielić przez 22 dni (średnia liczba dni pracujących), zaś jego maksymalna wysokość nie może przekroczyć dwuipółkrotności średniego wynagrodzenia krajowego w sektorze przedsiębiorstw - te zgodnie z danymi GUS za listopad 2022 r. wyniosło 6687,92 zł brutto.
Pracownik ma zagwarantowane prawo utrzymania swojej posady, w czasie, gdy będzie pełnił służbę w wojsku. Pracodawca nie może mu w tym okresie wręczyć wypowiedzenia umowy o pracę.
Jednocześnie, jeżeli pracownik był w trakcie okresu wypowiedzenia, te traci swoją moc i po zwolnieniu ze służby może on wrócić do pracy. Wyjątkiem jest jedynie rozstanie się z inicjatywy pracownika lub wygaśnięcie umowy na czas określony, jeżeli ta została podpisana na okres krótszy niż 12 miesięcy.
Alan Bartman
