Wszystko o 14. emeryturze, co musisz wiedzieć, ale boisz się zapytać

Zarówno ZUS jak i KRUS rozpoczęły wypłatę 14. emerytur 25 sierpnia. Łącznie otrzyma je 9 milionów osób, pobierających emerytury i renty.

Czternasta emerytura wypłacana jest emerytom i rencistom z ZUS, ale świadczenia obejmują dodatkowo rolników (KRUS) i służby mundurowe. Na dodatkowy zastrzyk gotówki mogą liczyć także osoby, które pobierają:

• emerytury pomostowe;
• świadczenia i zasiłki przedemerytalne;
• renty socjalne;
• nauczycielskie świadczenia kompensacyjne;
• rodzicielskie świadczenia uzupełniające;
• renty inwalidów wojennych i wojskowych.

Czternastki nie dostaną osoby, których prawo do tych świadczeń jest zawieszone.

W przypadku czternastych emerytur maksymalna wysokość świadczenia to 1338,44 złotych. Chociaż nie zapłacimy od tej kwoty podatku dochodowego, to konieczne będzie jednak odprowadzenie składki zdrowotnej. To oznacza, że 14. emerytura wyniesie 1217,98 złotych na rękę. 

Czy to oznacza, że wszyscy emeryci dostaną dodatkową emeryturę właśnie w tej wysokości? Nie mamy tu dobrej informacji. W przypadku "czternastek" zastosowano próg dochodowy, który określono na poziomie 2900 zł brutto. Jeśli masz emeryturę niższą - dostaniesz w pełnej wysokości dodatkowe świadczenie. 

Samo przekroczenie tego poziomu nie oznacza, że 14. emerytura przepada na dobre. Rząd zastosował tu mechanizm "złotówka za złotówkę". Zasada ta jest niezwykle prosta. Jeżeli emeryt otrzymuje na przykład 3000 zł świadczenia, to próg dochodowy zostaje przekroczony o 100 zł. Zgodnie z zasadą "złotówka za złotówkę", o tyle zostanie pomniejszona 14. emerytura. 

Jak to wygląda dla różnych wysokości emerytur? 

• 2900,00 zł - 1 217,98 zł 
• 3 000,00 zł - 1 126,88 zł
• 3100,00 zł - 1 035,89 zł
• 3200,00 zł - 944,90 zł
• 3300,00 zł - 853,90 zł
• 3400,00 zł - 762,91 zł
• 3500,00 zł - 671,92 zł
• 3600,00 zł - 580,93 zł
• 3700,00 zł - 489,94 zł
• 3800,00 zł - 398,94 zł
• 3900,00 zł - 307,95 zł
• 4000,00 zł - 216,96 zł
• 4100,00 zł - 125,97 zł
• 4 188,44 zł - 45,90 zł (50 zł brutto)

Jeśli mamy wyższą emeryturę niż 4188,44 zł brutto - nie przysługuje nam dodatkowe świadczenie.

Nie, nie trzeba składać żadnego wniosku, wysyłać do ZUS żadnego pisma. Żaden pracownik ZUS czy innych instytucji nie będzie też odwiedzać emerytów czy rencistów w ich domach, oferować pomocy w wypełnieniu wniosku z prostego powodu - nie jest on wymagany. "Czternastkę będziemy wypłacać bez wniosku, nie trzeba składać do ZUS żadnego pisma" - podkreśla ZUS. 

I dodaje, że "oferta pomocy w wypełnieniu wniosku, żądanie danych osobowych lub bankowych powinny być sygnałem ostrzegawczym. Jeśli tożsamość takiej osoby budzi wątpliwości, to najlepiej powiadomić o tym policję i najbliższą placówkę ZUS".

Ani 13., ani 14. emerytura nie są dochodem i nie mają wpływu na prawo do dodatku osłonowego. Zgodnie z art. 8 ustawy o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów nie wlicza się ona do dochodu, o którym mowa w ustawach: o dodatkach mieszkaniowych, o pomocy społecznej oraz o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (tzw. 500+ dla osób niepełnosprawnych). Artykuł 9 projektu stanowi, że do dochodu, o którym mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, nie wlicza się wypłaconej kwoty dodatkowego świadczenia. 14. emerytura nie będzie brana pod uwagę przy składaniu wniosku o dodatek np. osłonowy lub węglowy. Mało tego, nie będzie także brana pod uwagę przy staraniach seniora o pomoc społeczną.

Komornik nie może dokonać egzekucji z "czternastki". Zgodnie z ustawą o jednorazowym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów nie można dokonać potrąceń i egzekucji z tego świadczenia. W praktyce świadczenia te specjalnie się oznacza, aby w prosty sposób były rozpoznawalne i nie podlegały zajęciom.

Nie do końca. Jak już pisaliśmy, kwota "czternastki" wynosi równowartość najniższej emerytury - dla osób, które dostają z ZUS co miesiąc nie więcej niż 2900 zł. Jeśli emeryt dostaje wyższe świadczenie, to także otrzyma czternastą emeryturę, ale odpowiednio niższą - o różnicę pomiędzy kwotą wysokości comiesięcznej zwykłej emerytury, a 2900 zł. Jeśli jednak taka "czternastka" byłaby niższa niż 50 zł, to w ogóle nie będzie wypłacana. W praktyce czternastej emerytury nie dostaną więc osoby, które otrzymują świadczenie wyższe niż 4188,44 złote.

14. emerytura została po raz pierwszy wypłacona seniorom w 2021 r. Miała być świadczeniem jednorazowym, ale wobec szalejącej inflacji rząd zdecydował się ponowić wypłatę świadczenia. Premier Morawiecki powiedział, że chciałby, aby 14. emerytura była wypłacana seniorom na stałe.

W 2022 r. emeryci i renciści decyzją Ministerstwa Finansów nie zapłacą podatku dochodowego (PIT) od czternastej emerytury. W praktyce będzie to oznaczać, że od czternastki zostanie pobrana jedynie składka zdrowotna w wysokości 120,46 zł.

Dodatkowe świadczenie jest wypłacane wraz z emeryturą lub rentą - renciści też są uprawnieni.