Z polisą po radę do prawnika

Pomysł zakłada stworzenie polisy, która za 5-20 zł miesięcznie dawałaby dostęp do usług prawnych. Cena byłaby zależna od powszechności takiej polisy i poziomu zaangażowania państwa. Najłatwiej powszechność zapewnić przez wprowadzenie obowiązku posiadania takiej polisy.

- Mogłoby to być np. uzupełnienie ubezpieczenia komunikacyjnego OC - podpowiada Jakub Nawracała, z Concordia Polska TUW, jeden z pomysłodawców projektu.

System dopłat

Takie rozwiązanie jest stosowane na przykład we Francji. Sami pomysłodawcy są jednak sceptyczni co do szans wprowadzania takiego obowiązku i bardziej koncentrują się na stworzeniu systemu tanich ubezpieczeń dobrowolnych.

- Alternatywą byłoby stworzenie modelu podobnego do systemu dopłat w ubezpieczeniach rolnych - mówi Jakub Nawracała.

Oznaczałoby to refundowanie towarzystwom, które przystąpią do programu, określonej części składki, np. 50 proc. Koszty dotacji zostałyby zrównoważone przez wzrost wartości opłat sądowych, bo więcej byłoby spraw z polis objętych programem. Ale przeciw takiemu rozwiązaniu może protestować lobby sądowe, które i teraz nie narzeka na brak pracy, a większa liczba spraw mogłaby tylko pogłębić istniejące zawały.

W innych krajach, szczególnie w Niemczech, z których pochodzi ponad połowa składki z ubezpieczeń ochrony prawnej, powszechność takich polis wynika z wyższej świadomości klientów. Dzięki dużemu popytowi i idącemu za tym rozproszeniu ryzyka, polisy mogą być tak tanie, że kupują je nawet niemieccy bezrobotni.

Kto zyska

Na wprowadzeniu takiego systemu skorzystałyby też kancelarie radców prawnych i adwokatów. W ten sposób nie trzeba by ponosić kosztów utworzenia nowych biur pomocy prawnej. Istniejące dzisiaj kancelarie mają rozliczać się z zakładami ubezpieczeń, według jednolitego w skali kraju cennika. Pomysłodawcom marzy się też premiowanie tych, które przystąpią do programu, ulgami podatkowymi i w zakresie składek ZUS.

Również dla towarzystw byłby to dobry interes. Można oszacować, że na koniec roku polisy ochrony prawnej przyniosą całemu sektorowi niecałe 10 mln zł. Tymczasem w Niemczech sama Concordia zbiera z tego tytułu około 60 mln euro. Tam ten rynek jest jednak bardziej rozwinięty i według różnych szacunków 40-50 proc. gospodarstw domowych ma taką polisę. Nic więc dziwnego, że licząc na rozwój rynku coraz więcej towarzystw wprowadza je do swojej oferty.

Ile za polisy

Barierą w rozwoju jest cena, która jest zbyt wysoka dla przeciętnego klienta. Obecnie ceny polis gwarantujących pomoc prawną w razie sporów związanych z samochodem (ubezpieczenie, sprzedaż) kosztują około 180 zł rocznie, a takie gwarantujące zakres pomocy podobny do postulowanego w systemie nawet 280 zł rocznie.

To w powszechnej świadomości wciąż zbyt dużo, mimo że za tyle można by odbyć zaledwie dwie konsultacje z prawnikiem. A profesjonalna ochrona prawna przydałaby się szczególnie uboższym.

Co dawałaby polisa

Pomoc prawną w przypadku:

? dochodzenia odszkodowań z czynów niedozwolonych,

? spraw związanych z umowami ubezpieczenia,

? spraw związanych z mieszkaniami,

? spraw pracowniczych,

? spraw karnych (wykroczenia i przestępstwa nieumyślne)

? spraw z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych,

? spraw z zakresu prawa rodzinnego i spadkowego

Marcin Jaworski

Aleksander Daszewski, radca prawny w Biurze Rzecznika Ubezpieczonych

Sama idea jest dobra, bo zapewniłaby konsumentom szerszą i profesjonalną pomoc prawną. Niestety jej wprowadzenie wydaje się mało realne. Po pierwsze, w polskich realiach nawet ta stosunkowo tania - jak twierdzą autorzy - polisa, mogłaby być zbyt droga dla najuboższych. Po drugie, dopłaty ze strony państwa też wydają się problematyczne wobec innych obciążeń budżetowych. Bez takiego wsparcia nie będzie można znacząco obniżyć cen takich polis, żeby stały się bardziej dostępne. Musiałaby się tutaj pojawić wola rządzących, połączona z większymi przychodami budżetowymi. Po trzecie, polskie sądownictwo jest obecnie znacznie obciążone, mówi się wręcz o jego niewydolności. Wprowadzenie powszechnego ubezpieczenia ochrony prawnej, poprzez spodziewaną znacznie większą liczbę spraw, stan ten by pogorszyło. To z kolei uderzałoby w zasadniczy sens tego typu rozwiązania. Mielibyśmy bowiem pomoc prawną finansowaną przez zakład ubezpieczeń, ale nie moglibyśmy w sposób sprawny i satysfakcjonujący z niej korzystać. Przed wprowadzeniem takiego rozwiązania trzeba by przede wszystkim udrożnić polskie sądownictwo.

Agnieszka Binięda, I.K. Rokas & Partners Malinowska Kancelaria Prawna Sp. Komandytowa

Uczestnictwo w proponowanym systemie byłoby z pewnością interesujące dla kancelarii prawnych. Istotna byłaby jednak kwestia rozliczeń z towarzystwami. Pomysłodawcy chcą maksymalnie obniżyć ceny polis, więc zakładam, że proponowany przez nich jednolity cennik usług opierałby się na niższych niż obecnie wynagrodzeniach. Przy większej skali działalności obniżki byłyby jak najbardziej możliwe, ale kluczowe byłoby zapewnienie powszechności takiego ubezpieczenia.
W propozycji brakuje mi informacji o sumach ubezpieczenia, wyznaczających granice kosztów, do jakich towarzystwo pokrywałoby usługi prawników. Zakładam, że niska cena polisy zakłada stosunkowo niskie sumy. Dobrze by więc było dookreślić zasady kupowania przez zamożniejsze osoby bogatszych opcji, na wyższe sumy ubezpieczenia.