Za podatek cukrowy będziemy leczyć otyłych

Nowy model kompleksowej koordynowanej opieki nad pacjentem chorym na otyłość w tym otyłość olbrzymią KOS-BAR opracowany przez ekspertów klinicznych oraz Instytut Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego ma szansę być wdrożony w 2021 r. i sfinansowany z tzw. podatku cukrowego.

Podczas konferencji "Kompleksowa i koordynowana opieka nad pacjentem chorym na otyłość olbrzymią. Nowy model finansowania oparty o efekty zdrowotne" przedstawiono prognozy Narodowego Funduszu Zdrowia dotyczące wydatków na leczenie chorób związanych z otyłością.

Według nich w 2025 roku wydamy na ten cel o 0,3-1 mld zł więcej niż w 2017 roku, a liczba dorosłych z otyłością wzrośnie. Problem ten dotyczyć będzie 6,1 - 11,4 mln osób, czyli otyłych będzie 26 proc. kobiet i 30 proc. mężczyzn.

Zachowawcze leczenie otyłości, zwłaszcza otyłości olbrzymiej cechuje mała skuteczność oraz brak trwałych efektów. Często po próbie leczenia zachowawczego, następuje nawrót otyłości i choroba postępuje. Przyczyną jest brak opieki długoterminowej. 

- Chcąc zajmować się chirurgią bariatryczną musimy skupić się na działaniu efektywnym i bezpiecznym. Proponowany przez nas model opieki skoordynowanej skupia się również na ocenie efektów leczenia, dzięki czemu możemy mówić o poprawie jakości leczenia. Zakładamy ocenę jakości leczenia na kilku etapach. Będziemy oceniali redukcję kilogramów oraz ustępowanie chorób towarzyszących otyłości - wyjaśnia prof. Piotr Major z Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum II Katedry Chirurgii Ogólnej.  

Eksperci zgodnie uznają, że konieczne jest wprowadzenie jednolitych standardów opieki nad pacjentami leczonymi chirurgicznie.

"Musimy przestrzegać pewnych standardów. Próby ustandaryzowania usługi bariatrycznej były podjęte w Polsce w 2019 r. Standardy ściągnęliśmy z najlepszego ośrodka holenderskiego, od tej pory opieka nad pacjentem jest bardziej kompletna, usługa jest bezpieczniejsza dla pacjentów i skuteczniejsza - wyjaśnia Łukasz Kaska z Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Transplantacyjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

- W ub. r. poddaliśmy się certyfikacji Międzynarodowej Federacji dla Chirurgii Bariatrycznej. Te kryteria są bardzo surowe i my jesteśmy w stanie je spełnić" - podkreśla. 

Skuteczne leczenie, zwłaszcza otyłości olbrzymiej wymaga wprowadzenia zmian organizacyjnych w systemie ochrony zdrowia. Eksperci Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego we współpracy z czołowymi ekspertami klinicznymi opracowali model (KOS-BAR) kompleksowej, koordynowanej opieki nad pacjentem chorym na otyłość olbrzymią leczoną chirurgicznie, który dostępny jest na stronie https://izwoz.lazarski.pl/projekty-badawcze/.

Jak wyjaśnia Jerzy Gryglewicz, ekspert Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego nowością będzie uwzględnienie świadczeń w oparciu o efekty zdrowotne. "Będzie to polegać na tym, że świadczeniodawca, który będzie realizował ten program, otrzyma różną wycenę świadczeń w zależności od efektów.

Będą to efekty bariatryczne, czyli procentowa utrata masy ciała, efekty metaboliczne np. ustąpienie cukrzycy czy ustąpienie astmy, a także wskaźniki chirurgiczne, przy których będziemy premiować hospitalizację do 3 dni. Będzie nagradzana realizacja świadczeń u pacjentów z najniższą śmiertelnością - 0,5 proc. Istotnym wskaźnikiem jest też powrót do aktywności zawodowej" - wylicza Gryglewicz.

Obecny na konferencji prezes NFZ Adam Niedzielski podkreśla, że NFZ przykłada ogromna wagę do walki z chorobami cywilizacyjnymi zwłaszcza otyłością i jej licznymi powikłaniami realizując szereg działań edukacyjnych służących profilaktyce i budujących właściwe postawy prozdrowotne społeczeństwa. Przeciwdziałać pandemii otyłości ma opodatkowanie nadmiernej konsumpcji cukru tzw. sugar tax, który ma wejść w życie przyszłym roku. 

"Kiedy dojdzie do wprowadzenia podatku od cukru, będziemy chcieli przeznaczyć dodatkowe środki nie tylko na prewencję, ale również leczenie, czyli uruchomić kompleksowy program koordynowanej opieki nad osobami dotkniętymi otyłością w tym otyłością olbrzymią.

Będzie to program kompleksowy zgodnie z modelem opracowanym przez IZWOZ i ekspertów klinicznych, który przeprowadza pacjenta przez cały proces leczenia i obejmuje konsultacje specjalistyczne w tym dietetyka, psychologa i rehabilitację oraz przygotowanie i przeprowadzenie operacji bariatrycznej. "Gdy wejdzie opłata cukrowa, będziemy mieli wyraźnie zdefiniowane źródło finansowania nowej formuły opieki i będziemy chcieli, żeby ten model był modelem obowiązującym - podkreśla prezes NFZ. - Będzie to model płacenia za wynik, gdzie premiowane będzie przywrócenie do zdrowia" - dodaje Niedzielski. 

Zdaniem Małgorzaty Gałązki-Sobotki, dyrektor Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego organizacja opieki bariatrycznej dziś nie daje nam gwarancji, że wszędzie, gdzie pacjent trafi uzyska opiekę najwyższej jakości.

"Zmiany, do których dążymy, spowodują, że w ośrodkach wysokiej kompetencji, które wezmą na siebie odpowiedzialność za pacjenta, będziemy mogli zaoferować skoordynowana opiekę w procesie leczenia - mówi Gałązka-Sobotka. - To jest wyjście z modelu, który stał się obciążeniem polskiego systemu, czyli modelu fragmentarycznej opieki. Konieczne jest stworzenie ośrodków kompleksowych, specjalizujących się w opiece nad pacjentem z otyłością olbrzymią, dysponujących interdyscyplinarnym zespołem specjalistów" - zaznacza.