Zadłużenie sektora finansów publicznych
Wg informacji Ministerstwa Finansów zadłużenie sektora finansów publicznych (inaczej państwowy dług publiczny, PDP) po konsolidacji na koniec czerwca wyniosło 341,5 mld zł, co wg naszych szacunków wynosi 46,6% PKB.
Wzrost PDP od początku roku wynika przede wszystkim z znaczącego
(o blisko 40 mld zł) wzrostu długu sektora rządowego. Na wzrost długu
sektora rządowego dominujący wpływ miał wzrost zadłużenia Skarbu
Państwa wynikający z konieczności emitowania papierów skarbowych
przy zdecydowanie niższych niż w poprzednich latach wpływach z
prywatyzacji.
Spośród pozostałych podmiotów znaczny wzrost
odnotowano w przypadku ZUS i zarządzanych przez ZUS funduszy
(wynikający przede wszystkim ze zwiększenia zaległości wobec OFE).
Na wysokość zadłużenia sektora samorządowego największy wpływ
miał rosnący dług jednostek samorządu terytorialnego. W II kw.
odnotowano także znaczny przyrost zobowiązań samorządowych osób
prawnych utworzonych na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania
zadań publicznych (wzrost o 103%). Jednakże kwota ta miała
niewielki wpływ na zmianę zadłużenia sektora samorządowego ogółem.
Szacujemy, że zadłużenie sektora finansów publicznych na koniec
br. wyniesie na koniec roku blisko 360 mld zł czyli ok. 48% PKB, zaś
państwowy dług publiczny powiększony o gwarancje i poręczenia
ukształtuje się nieznacznie poniżej 370 mld zł, co odpowiadać będzie
poziomowi nieznacznie poniżej 50% PKB. Wysoki stan lokat
budżetowych w NBP (11 mld zł na koniec sierpnia), pozwoli na znaczne
obniżenie emisji papierów skarbowych w drugim półroczu. Na dzień
dzisiejszy trudno oszacować skalę przychodów z prywatyzacji, w naszych
szacunkach przyjęliśmy, że nie uda się zrealizować przychodów w
wysokości 6,6 mld zł założonej w Ustawie Budżetowej na 2002 r. Do
prognozy przyjęliśmy wartość ok. 3,6 mld zł zapisaną w projekcie budżetu
na 2003 r. Ostatecznie czy poziom 50% (pierwszy poziom PDP plus
gwarancje w relacji do PKB określony w procedurach ostrożnościowych
zawartych w ustawie o finansach publicznych) zostanie przekroczony
zależeć będzie od poziomu kursu walutowego na koniec roku.
Wg naszych szacunków w 2003 r. jest wysoce prawdopodobne, że
wysokość PDP powiększonego o gwarancje i poręczenia skarbu państwa
wyniesie ok. 53%. Możliwość przekroczenia poziomu 50% potwierdzają
założenia do budżetu państwa na 2003 r., które zawierają projekcję
poziomu długu publicznego na koniec przyszłego roku na poziomie 398
mld zł czyli 50,8% PKB (wartość ta nie uwzględnia gwarancji i poręczeń,
dlatego jest niższa od naszych szacunków).
Także w 2003 r. podstawowym źródłem wzrostu państwowego długu
publicznego będzie zwiększające się zadłużenie Skarbu Państwa.
Przyrost długu Skarbu Państwa wynika przede wszystkim z konieczności
sfinansowania wysokiego deficytu budżetowego.
Ponadto na wzrost relacji PDP powiększonego o przewidywane wypłaty
z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez podmioty sektora
finansów publicznych będzie miał wzrost sumy gwarancji i poręczeń SP,
których łączna suma wg projektu budżetu na 2003 r. wyniesie 23 mld zł, z
czego największą pozycją są poręczenia i gwarancje dotyczące programu
budowy autostrad. Wg szacunków MF stan potencjalnych zobowiązań z
tytułu udzielonych przez SP gwarancji i poręczeń na koniec 2003 r.
wynieść może 41.065,5 mln zł, co oznacza wzrost o 12.488,4 mln zł (tj. o
43,7%) w porównaniu do prognozowanego stanu na koniec 2002 r.
Procedury ostrożnościowe zapisane w ustawie o finansach
publicznych opisaliśmy w sierpniowym numerze Biuletynu.
Analitycy PKO BP SA