Zadłużenie SP
Dług Skarbu Państwa po maju wyniósł 313,8 mld zł wobec 282,6 mld na koniec roku ubiegłego. Oznacza to wzrost o 10,3% (czyli w tempie ponad 2% miesięcznie).
Sytuacja taka spowodowana jest większymi wydatkami budżetu
na początku roku, związanymi ze zwrotem nadpłaconych podatków oraz niższymi w pierwszym półroczu wpływami z
podatku dochodowego od osób fizycznych. Uwagę zwracają także wyjątkowo niskie wpływy z prywatyzacji, do końca
czerwca zrealizowano bowiem tylko 680 mln wpływów wobec założonych do końca roku 6,6 mld zł. W swoim
wystąpieniu sejmowym 23.07. Prezes NBP Leszek Balcerowicz ocenił na 49,5% spodziewaną relację długu
publicznego do PKB na koniec br. (Państwowy dług publiczny - PDP składa się z długu sektora rządowego i długu
jednostek samorządu terytorialnego - JST). Relacja podobna (48,6% - 49,3%), jednakże dla PDP powiększonego o
kwotę przewidywanych wypłat z tytułu gwarancji i poręczeń była prognozowana w .Strategii zarządzania długiem
publicznym na l. 2002-2004. z listopada 2001 r.
Szacujemy, że relacja: państwowy dług publiczny powiększony o gwarancje do PKB może wynieść 49-49,5% na koniec
br. i nie przekroczy progu 50%. Związane jest to m.in. z wysokim stanem lokat budżetowych (9,7 mld zł), co pozwoli na
znaczne obniżenie emisji papierów skarbowych w drugim półroczu. Na dzień dzisiejszy trudno oszacować potencjalne
przychody z prywatyzacji. Prawdopodobnie ukształtują się one na poziomie nie niższym niż 2,5 mld zł (dotychczasowe
wpływy to 700 mln zł i przewidywane wpływy na poziomie 1,75 mld ze sprzedaży pakietu 25% akcji zakładów
energetycznych grupy G-8). Obawy nasze budzi możliwość przekroczenia w I poł. 2003r. progu 50%, a wobec
utrzymania wysokiego poziomu poręczeń i gwarancji (szacowanego na wartość ok. 10,4 mld zł) i niskich wpływów z
prywatyzacji (ok. 6 mld zł), także próg 55% może zostać przekroczony w 2003r. Ustawa o finansach publicznych
przewiduje trzy graniczne progi dla relacji PDP powiększonego o gwarancje do PKB:
W przypadku osiągnięcia 50% wielkości zadłużenia w relacji do PKB, RM jest zobowiązana do uchwalenia projektu
ustawy budżetowej na lata następne, w którym dotychczasowa relacja deficytu do dochodów budżetu jest równa relacji z
roku poprzedniego (obecnie jest to 27,6%).
Przy przekroczeniu progu 55% deficyt budżetowy musi zostać zmniejszony do relacji zadeklarowanej przez ministra
finansów w ustawie budżetowej. Jednostki samorządu terytorialnego nie mogą się zadłużać ponad wielkość określoną
algorytmem, wg którego im wyższa jest relacja PDP/PKB, tym bardziej zadłużenie musi zostać obniżone. Rada
Ministrów jest zobowiązana do przedstawienia Sejmowi programu uzdrowienia finansów publicznych.
Po osiągnięciu progu 60% (który jest również jednym z kryteriów konwergencji traktatu z Maastricht), oprócz
zastosowania powyższych procedur, rząd oraz JST nie mogą udzielać nowych poręczeń i gwarancji. Ponadto od
następnego roku w projekcie ustawy budżetowej na kolejny rok nie zawiera się deficytu budżetu państwa .