Żadnej pracy się nie boję...

Zadaniem krajów UE jest sprzyjanie powstawaniu nowych miejsc pracy przy jednoczesnym unowocześnieniu systemu socjalnego, zwiększeniu elastyczności rynku pracy, prowadzeniu szkoleń i wzroście inwestycji w kapitał ludzki. Zdaniem wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej Guentera Verheugena, dzięki przyjętym wytycznym Unia ma szanse zbliżyć się do zaplanowanych 3 proc. wzrostu PKB oraz do 2010 roku zwiększyć zatrudnienie przynajmniej o 6 mln osób.

Na to liczy zapewne wiele Europejek. Są one bowiem w Unii częściej bezrobotne niż mężczyźni. Gorzej też przedstawiają się dochody w tytułu pracy; zarobki płci pięknej są średnio o 16 proc. niższe (na tych samych stanowiskach), nawet jeśli są one lepiej wykształcone. Kobiety wciąż mają też kłopoty z obejmowaniem ważnych, decyzyjnych stanowisk. Tylko 23 proc. parlamentarzystów w krajach UE to kobiety, a w większości krajów w zarządach 50 największych firm jest zaledwie 15 proc. kobiet.

Unia wyrówna szanse

Różnicom w zatrudnieniu kobiet i mężczyzn ma przeciwdziałać powołany w ramach struktury unijnej Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn. Jego zadaniem będzie zbieranie i analiza danych dotyczących równości kobiet i mężczyzn. Budżet Instytutu ma wynieść ponad 52 mln euro w ciągu pięciu lat, od 2007 do 2013 roku. Przypomnijmy, że jednym z zadań Strategii Lizbońskiej jest wzrost zatrudnienia kobiet do 60 proc. do 2010 roku.

Tymczasem z opublikowanego w lutym raportu Komisji Europejskiej wynika, że w 25 krajach UE jest zatrudnionych średnio 15,8 proc. mężczyzn więcej niż kobiet; średnia bezrobocia dla mężczyzn wynosi 8,3 proc., dla kobiet zaś 10 proc. Kobiety w Unii Europejskiej są częściej bezrobotne niż mężczyźni, a ich zarobki średnio o 16 proc. niższe, chociaż kobiety są lepiej wykształcone.

Zatrudnić kobietę?

Z niektórych badań wynika, że pracodawcy coraz chętniej zatrudniają kobiety. A to ze względu "na ich osobowość, otwarty umysł, a także niedziałanie pod wpływem emocji? - twierdzą eksperci z grupy Randstat zajmującej się poszukiwaniem nowych kadr dla pracodawców. Poprawiło się również nastawienie pracodawców do zatrudniania młodych matek - takie tendencje zaobserwowali eksperci z Randstatu.

Takich zmian na rynku pracy nie potwierdza jednak Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn. - Gdyby rzeczywiście tak było, to zmieniłaby się struktura bezrobocia,

uważa Katarzyna Tyman-Koc z biura pełnomocnika. - Obecnie ponad 50 proc. bezrobotnych to kobiety, które, kiedy tracą pracę, często już bez niej pozostają. Mimo że są bardziej aktywne na rynku pracy, stanowią większość na kursach i szkoleniach, w ich przypadku nie przekłada się to potem na zatrudnienie - dodaje.

Pracowniczka czy matka?

Polki nie decydują się na dziecko, bo nie mają pracy albo boją się ją stracić. To zdanie niemal co drugiej Polki.

Według dr Ireny Kotowskiej z zakładu demografii Szkoły Głównej Handlowej, najwięcej dzieci rodzi się obecnie w krajach, w których tradycyjny model funkcjonowania rodziny (mężczyzna utrzymuje dom, a kobieta zajmuje się dziećmi) został zastąpiony modelem partnerskim. Przykładem takiego kraju jest Szwecja.

- Rozmawiałam z kobietami ze Szwecji i zgadzam się, że kluczem do poprawy sytuacji są zmiany na rynku pracy. Jeżeli kobiety będą czuły się na nim bezpiecznie, to będą rodzić dzieci - powiedziała pełnomocnik rządu ds. równego statusu kobiet i mężczyzn Magdalena Środa. Dlatego zachęcała kobiety do oddziaływania na pracodawców. - Powinniśmy kreować pewną modę, pokazywać np., że pracujące matki mogą być bardziej efektywne, jeśli umożliwi im się pracę w elastycznych godzinach lub stworzy w miejscu pracy przedszkola. Powinniśmy też promować przedsiębiorstwa przyjazne dzieciom - powiedziała Środa.

Tymczasem wskaźnik zatrudnienia kobiet maleje wraz ze wzrostem liczby posiadanych przez nie dzieci. Zależność taka wśród mężczyzn jest nieco mniej widoczna - wynika z najnowszych badań Eurostatu. Reguła ta potwierdza się w przeważającej większości krajów UE.

Łącznie we wszystkich krajach UE wskaźnik zatrudnienia kobiet między 20. a 49. rokiem życia i posiadających jedno dziecko (poniżej 12 roku życia) wynosił w 2003 roku 65 proc., dla kobiet z dwójką dzieci stanowił 58 proc., zaś z trojgiem pociech lub jeszcze większa ich liczbą - 41 proc.

W przypadku mężczyzn sytuacja wygląda nieco inaczej. Ojcowie mający dwoje dzieci są chętniej zatrudniani niż ci z jednym dzieckiem lub posiadający troje lub więcej.

Dla Polek wskaźnik zatrudnienia spada odpowiednio z blisko 64 proc. (kobiety z jednym dzieckiem) do 44,7 proc. (trójka lub więcej).

Badanie pokazuje także, że chętniej zatrudniane są kobiety, które mają dzieci starsze, powyżej 12. roku życia, niż te z dziećmi poniżej tej granicy. Największe szanse na zatrudnienie mają matki ze Słowenii (wskaźnik zatrudnienia 85 proc.), Danii (80 proc.), Litwy (79 proc.) i Portugalii (76 proc.). Wskaźnik ten w Polsce wyniósł 59 proc.

Kobieta - drogi pracownik?

Wśród pracodawców wciąż pokutuje pogląd, że zatrudnianie młodych kobiet jest droższe od zatrudniania mężczyzn, gdy tymczasem żadne badania nie potwierdzają, że praca kobiet, związana z wypłacaniem świadczeń macierzyńskich, jest droższa - podkreślali uczestnicy kwietniowej konferencji nt. kosztów pracy kobiet.

Czy jest to zgodne z prawdą? Nie wiadomo, ponieważ w Polsce tego typu badania nie zostały przeprowadzone. Sprawdzono jednak finansowy aspekt zatrudnienia obu płci w Stanach Zjednoczonych w Skandynawii. - Wskazują one, że rzeczywiście praca młodych kobiet, ze względu na macierzyństwo, bywa droższa, ale porównanie kosztów pracy kobiet i mężczyzn przez cały jej okres, aż do emerytury, pokazuje, że wbrew pozorom to właśnie mężczyźni więcej kosztują pracodawców, bowiem częściej i na dłużej biorą oni zwolnienia lekarskie - wyjaśniła podczas konferencji dr Gertruda Uścińska z Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych.

Żartów o pracujących kobietach jest sporo. Utwierdzają one istniejące stereotypy, z którymi jednak daje się walczyć. Czy jednak potrzeba do tego aż takiego mocnego finansowego zaangażowania - w postaci 52 mln euro na Instytut, który ma pilnować wyrównania szans kobiet w pracy? Faktycznie potrzeba takiego instytucjonalnego nadzorcy? A może wystarczy czysto ekonomiczne podejście - zatrudnianie kobiet jest po prostu bardziej opłacalne...

A.J.Kozak

Na naszym Forum poruszamy ważne tematy:
Naciągnięci w hipermarkecie * Biznes - droga przez mękę * Uciec za granicę * Z ojca na syna * Złodziej zgodny z prawem? * Urzędnicy szkodzą? * PKP - terrorysta? * Emerytura pod palmami? * Odebrać paszporty? * Ukarać pracodawcę * Cleaner wyprze sprzątaczkę? * Leczcie się! * TVP - misja niemożliwa? * Odpracować zasiłek * Ciemność widać? * Kosztowny nałóg palenia * Etyka wysokich zarobków * Jak odchudzić państwo?